علل آبریزش دهان بزرگسالان هنگام خواب
بسیاری از مردم فکر میکنند آبریزش دهان نتیجه خوابیدن با دهان باز است. اگرچه این موضوع حقیقت دارد، دلایل دیگری هم برای آبریزش دهان هنگام خواب وجود دارند. بهطور کلی، عضلات صورت و بدن هنگام خواب شل میشوند. دهان شما ممکن است باز بماند و باعث خارج شدن بزاق اضافی شود. در این بلاگ به بررسی دلایل آبریزش دهان بزرگسالان هنگام خواب میپردازیم و روشهایی را برای جلوگیری از آن ارائه میدهیم. بهطور کلی، علل رایج آبریزش دهان بزرگسالان هنگام خواب به شرح ذیل میباشند:
وضعیت خواب
وضعیت خواب یکی از شایعترین دلایل آبریزش دهان به هنگام خواب است. زمانی که به پهلو میخوابید، بزاق بیشتری از دهانتان خارج میشود و فرقی ندارد که دهان شما باز باشد یا بسته. افرادی که به پشت میخوابند، از نیروی جاذبه برای نگه داشتن بزاق اضافی در دهانشان و حرکت آن در گلو برخوردار هستند. برای کسانی که هم به پهلو و هم روی شکم میخوابند، نیروی جاذبه بزاق را از دهان بیرون میکشد و باعث آبریزش دهان و درنهایت ریختن بزاق اضافی روی بالش آنها شود.
خشکی دهان یا دهان باز
هدف اصلی بزاق این است که دهان شما را لیز و روان کند. بنابراین، اگر دهان شما خشک باشد، بدنتان کمآب شده باشد یا با دهان باز بخوابید، غدد داخل دهان برای ایجاد بزاق بیشتر تلاش میکنند. این امر میتواند منجر به آبریزش شود، بهخصوص اگر دهان شما باز باشد.
دندانقروچه
دندانقروچه که به ساییدن دندانها نیز معروف است، اغلب با ترشح آب دهان همراه است. افراد مبتلا به دندانقروچه از دهان نفس میکشند و با دهان نیمهباز میخوابند و درنتیجه بزاق از دهان آنها خارج میشود.
بیماری رفلاکس معده
سوزش سر دل شکل خفیفی از رفلاکس اسید است که باعث میشود اسیدهای معده معمولاً بعد از صرف غذای حجیم یا هنگام دراز کشیدن به مری برگردند. در بیماری رفلاکس معده، جریان معکوس اسید معده بهطور مداوم رخ میدهد و باعث آسیب به مری، معده، گلو، دهان و دندانها میشود. این بیماری همچنین میتواند بلع را دشوار کند. برخی افراد احساس میکنند تودهای در گلویشان وجود دارد که باعث ترشح بیشازحد آب دهان آنها میشود. بهعلاوه، اگر مری شما انسداد داشته باشد، بدنتان بهطور طبیعی بزاق بیشتری تولید میکند تا این ناراحتی را تسکین دهد. درنتیجه هنگام خواب آب دهانتان ترشح میشود.
آلرژی یا عفونت
برخی از عفونتها یا آلرژیهایی که باعث احتقان بینی میشوند نیز دلیل دیگر آبریزش دهان هستند. آلرژیهای فصلی، گلودرد استرپتوکوکی (دهان و لوزه را درگیر میکند) یا حتی سرماخوردگی معمولی میتوانند موجب التهاب در سینوسها و مسدود شدن مجرای تنفسی شوند. در چنین شرایطی، تنفس بهطور طبیعی ازطریق دهان است و آب بیشتری در آن جمع میشود. اگر سینوسها یا مجرای بینی شما مسدود شده باشد، ممکن است تخلیه غیرارادی از سقف دهان به شکل آبریزش ایجاد شود. سایر عفونتهای رایجی که میتوانند منجر به افزایش ترشح آب دهان شوند، التهاب لوزه، عفونت سینوسی و مونونوکلئوز (عفونت دهانی) هستند.
آپنه انسدادی خواب
آپنه انسدادی خواب یکی از جدیترین اختلالات خواب است و درحالیکه میتواند عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کند، باعث آبریزش دهان در هنگام خواب نیز میشود. در این اختلال، تنفس فرد هنگام خواب بهطور موقت قطع میشود. بسیاری از افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب، از تنفس دهانی رنج میبرند که بزاق بیشتری را از دهان باز خارج میکند. خروپف، نفسنفس زدن، خفگی، بیدار شدن مکرر در طول شب، مشکل در تمرکز در طول روز و سردرد در صبح، سایر علائم شایع این اختلال محسوب میشوند.
عوارض جانبی داروها
داروها عوارض جانبی مختلفی ازجمله ترشح بیشازحد بزاق دارند. هر چه دهان شما بزاق بیشتری تولید کند، احتمال آبریزش دهانتان بیشتر است. برخی از داروهای رایج که باعث افزایش تولید بزاق میشوند، داروهای ضد روانپریشی، آنتیبیوتیکها و داروهای مخصوص درمان بیماری آلزایمر هستند.
بیماریهای جدی
آبریزش دهان نیز ممکن است نشانهای از یک بیماری زمینهای جدیتر باشد. غدد بزاقی درواقع توسط سیستم عصبی مرکزی بدن تحریک میشوند. این امر نشان میدهد که چرا آبریزش بیشازحد دهان و اختلال در بلع در افراد مبتلا به بیماریهای نورودژنراتیو مانند بیماری پارکینسون، آلزایمر و فلج مغزی رایج است. حدود 80 درصد از افرادی که به یکی از این بیماریها مبتلا هستند، ترشح بیشازحد بزاق را نیز تجربه میکنند.
احتقان بینی
یکی از مهمترین دلایل باز شدن دهان هنگام خواب، مشکل در تنفس ازطریق بینی است. اگر بهدلیل سرماخوردگی یا آلرژی دچار احتقان بینی شوید، ازطریق دهان تنفس میکنید. اگر این اتفاق در خواب رخ دهد، موچب آبریزش دهان میشود.
انحراف تیغه بینی نیز میتواند دلیل دیگر احتقان بینی باشد. در داخل بینی، دیوارهای نازک به نام سپتوم دو طرف را از هم جدا میکند. اگر با سپتوم منحرف به دنیا آمدهاید، جریان هوا در سمت باریکتر ممکن است تا حدی مسدود شود. این امر باعث خروپف، و درنهایت آبریزش دهان هنگام خواب میشود.
بیماریهای عصبی
به ترشح بیشازحد و مداوم بزاق دهان «سیالوره» میگویند که ناشی از موارد ذیل است:
- آسیب مغزی
- سکته مغزی یا زمانی که خونرسانی به مغز مسدود شده است
- بیماری پارکینسون
- فلج مغزی
این بیماریها بلع را دشوار میکنند. اگر در بلعیدن مشکل دارید، ممکن است هنگام خواب و همچنین در طول روز آبریزش دهان داشته باشید.
بارداری
ترشح بیشتر بزاق در دوران بارداری، اتفاقی رایج در اوایل بارداری است و میتواند منجر به آبریزش دهان هنگام خواب شود. سایر علائم مرتبط عبارتاند از:
- تورم غدد بزاقی
- مشکل در خوابیدن
- مشکلات اجتماعی و عاطفی
بیماریهای دندانی
بزاق اضافی و درد دهان یا لثهها، ممکن است نشان از عفونت یا کرمخوردگی دندانها باشند. تولید بزاق بیشتر یکی از راههایی است که بدن ازطریق آن با عفونت دهان مبارزه میکند.
دیسفاژی
دیسفاژی اصطلاحی برای اختلال بلع است و بیماریهایی مانند پارکینسون، اماس و دیستروفی عضلانی میتوانند علت آن باشند. این بیماریها میتوانند از عملکرد مناسب ماهیچهها جلوگیری کنند و مانع از کارکرد صحیح دهان شوند. درنتیجه موجب خروج بزاق دهان میشوند.
عوارض آبریزش دهان بزرگسالان هنگام خواب
آبریزش دهان بهخصوص اگر در طول روز اتفاق بیفتد، نهتنها خجالتآور است، بلکه میتواند درنهایت برای بدن شما مضر باشد. برخی از عوارض ناشی از آن عبارتاند از:
- کمآبی بد
- لبها یا پوست ترکخورده اطراف دهان
- آسیب به سطح پوست بهدلیل قرار گرفتن مداوم در معرض رطوبت
- عفونت ریه در مواردی که بزاق در گلو گیر میکند
شیوههای جلوگیری از آبریزش دهان بزرگسالان هنگام خواب
شیوههای متعددی برای جلوگیری و کاهش آبریزش دهان بزرگسالان هنگام خواب وجود دارند که به شرح ذیل میباشند:
تغییر وضعیت خواب
تغییر وضعیت خواب اولین کاری است که باید آن را انجام دهید. با خوابیدن به پشت، میتوانید جریان بزاق خود را بهتر کنترل کنید تا روی صورتتان ریخته نشود یا بالش شما را خیس نکند. اگر در خوابیدن به پشت مشکل دارید، شاید به این دلیل باشد که وقتی در وضعیت جدیدی برای خواب قرار میگیرید، نفس کشیدن برای شما سختتر است.
درمانهای خانگی
حفظ تعادل سالم بزاق در دهان حائز اهمیت است. طبق مطالعات، بزاق نقش مهمی در محافظت از بدن شما در برابر عفونت ایفا میکند. اگر میخواهید آبریزش دهان کمتری داشته باشید، یک تکه لیمو ترش گاز بزنید. برخی از مردم بر این باورند که مرکبات میتوانند بزاق شما را رقیق کنند و احتمال تجمع آن را کاهش دهند. همچنین نوشیدن آب بیشتر ضروری است؛ زیرا هیدراته ماندن، بزاق تولیدشده را رقیق میکند.
استفاده از دستگاه فک پایین
دستگاه فک پایین یک وسیله دهانی است. شما میتوانید آن را در دهان خود قرار دهید تا راحتتر بخوابید و آبریزش دهان و خروپف را کاهش دهید. این دستگاهها در برخی از فروشگاههای لوازم تخصصی جراحی در دسترس هستند.
دستگاه سیپَپ (فشار مثبت و مداوم جریان هوا)
اگر آبریزش دهان نشانه آپنه خواب باشد، باید به دنبال درمان باشید. توصیهشدهترین درمان برای آپنه خواب وسیلهای به نام دستگاه سیپَپ یا فشار مثبت مداوم جریان هوا است. این دستگاه نهتنها به شما کمک میکند تا خواب عمیقتری داشته باشید، بلکه شما را در موقعیت ایمن قرار میدهد تا بهدرستی در شب تنفس کنید.
تزریق بوتاکس
برخی از افراد رویکرد تهاجمی را برای ترشح بیشازحد بزاق انتخاب میکنند. یکی از درمانها تزریق بوتاکس به غدد بزاقی است که دهان شما را احاطه کردهاند. این امر مانع از تولید بیشازحد بزاق توسط غدد میشود. لازم به ذکر است که این شیوه دائمی نیست، زیرا درنهایت بوتاکس از بین میرود و غدد شما دوباره فعال میشوند.
جراحی
در برخی موارد پزشک توصیه میکند غدد بزاق خود را بردارید. افرادی که نیاز به برداشتن غدد بزاق خود دارند، معمولاً بیماریهای عصبی زمینهای دارند که بسیار جدیتر از آبریزش دهان در خواب هستند. این جراحیها بهطور کلی در مهار ترشح بیشازحد بزاق موفقیتآمیز هستند، اما توصیه میشود ابتدا شیوههای دیگر استفاده شوند.
زمان مراجعه به پزشک
آبریزش دهان در خواب طبیعی است. اما اگر بیشازحد باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. او میتواند علت اصلی آبریزش دهان شما را هنگام خواب تشخیص دهد و توصیههایی را در مورد چگونگی کاهش آن ارائه کند.
کلام پایانی
آبریزش دهان هنگام خواب در بسیاری از بزرگسالان رایج است. وضعیت خواب، خشکی دهان یا دهان باز، دندانقروچه، رفلاکس معده، آلرژی یا عفونت، آپنه انسدادی خواب، عوارض جانبی داروها، بیماریهای جدی، احتقان بینی، بیماریهای عصبی، بارداری، بیماریهای دندانی و دیسفاژی از دلایل آبریزش دهان بزرگسالان هنگام خواب هستند. راههایی برای جلوگیری از این مشکل وجود دارند که میتوان به تغییر وضعیت خواب، درمانهای خانگی، استفاده از دستگاه فک پایین و دتسگاه سیپپ، تزریق بوتاکس و جراحی اشاره کرد.
اگر نگران این هستید که چه چیزی باعث آبریزش دهان شما هنگام خواب میشود، به پزشک مراجعه کنید تا پس از تشخیص علت دقیق آن، شیوه درمانی مناسب را توصیه کند.
منابع: