بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون، نوعی اختلال پیشرونده است و بر سلول‌های عصبی مغز که مسئول حرکت بدن هستند تأثیر می‌گذارد. وقتی نورون‌های تولیدکننده دوپامین می‌میرند، علائمی مانند لرزش، کندی، سفتی و مشکلات تعادلی ایجاد می‌شوند. روش‌های درمان این بیماری شامل مصرف داروها، داشتن رژیم غذایی، انجام ورزش، جراحی و تحریک مغزی عمیق است.

بیماری پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون، اختلالی پیشرونده است که بر سلول‌های عصبی در قسمت‌های عمیق مغز به نام گانگلیون‌های پایه و جسم سیاه تأثیر می‌گذارد. سلول‌های عصبی در توده سیاه، ناقل عصبی دوپامین را تولید می‌کنند و مسئول انتقال پیام‌هایی هستند که حرکت بدن را برنامه‌ریزی و کنترل می‌کنند. به دلایلی نامعلوم، در برخی از افراد سلول‌های عصبی تولید‌کننده دوپامین در جسم سیاه از بین می‌روند. هنگامی که 80 درصد دوپامین از بین برود، علائم پارکینسون مانند لرزش، کندی حرکت، سفتی و مشکلات تعادلی مشاهده می‌شوند.

حرکت بدن توسط زنجیره پیچیده‌ای از سلول‌های عصبی به نام گانگلیون کنترل می‌شود. اطلاعات به ناحیه مرکزی مغز به نام جسم مخطط می‌رسد که با جسم سیاه همکاری می‌کند و پالس‌ها را از نخاع به مغز و برعکس می‌فرستد. گانگلیون‌های پایه و مخچه وظیفه اطمینان از روان بودن فرایند انجام حرکت را بر عهده دارند.

تکانه‌ها به‌سرعت از نورون به نورونی دیگر، از مغز به نخاع و در نهایت به عضلات منتقل می‌شوند. هنگامی‌ که گیرنده‌های دوپامین در جسم مخطط به میزان کافی تحریک نشوند، بخش‌هایی از گانگلیون‌های پایه نیز کمتر یا بیش‌ازحد تحریک می‌شوند. سپس، هسته ساب‌تالاموس (بخشی از عقده‌های قاعده‌ای) بیش‌ازحد فعال می‌شود و به‌عنوان ترمزی عمل می‌کند که باعث تعلیق حرکت می‌شود. هنگامی‌که تحریک بیش‌ازحد باشد، تأثیر زیادی بر تالاموس می‌گذارد. درنتیجه خروجی تالاموس را کاهش می‌دهد و باعث رعشه می‌شود.

عملکرد دوپامین، مخالف با ناقل عصبی دیگری به نام استیل کولین است. در پارکینسون، سلول‌های عصبی تولید‌کننده دوپامین از بین می‌روند. علائم پارکینسون، شامل لرزش و سفتی زمانی رخ می‌دهند که سلول‌های عصبی فرایند انتقال پیام را شروع می‌کنند ولی دوپامین کافی برای انتقال پیام‌ها وجود ندارد.

سیستم عصبی و دوپامین

برای درک بهتر بیماری پارکینسون، باید نحوه عملکرد نورون‌ها و تأثیر پارکینسون بر مغز را بدانیم که در ادامه آن‌ها را شرح می‌دهیم.

سلول‌های عصبی یا نورون‌ها، مسئول ارسال و دریافت پالس‌ها (پیام‌های عصبی) بین بدن و مغز هستند. سیم‌کشی برق خانه خود را تصور کنید. یک مدار الکتریکی از سیم‌های متعددی تشکیل ‌شده ‌است که وقتی کلید زده می‌شود، یک لامپ روشن می‌شود. به‌طور مشابه، عصبی که برانگیخته‌ شده است، انرژی خود را به نورون‌های کناری خود منتقل می‌کند.

نورون‌ها به روش زیر با یکدیگر صحبت می‌کنند (شکل 1):

شکل 1. سلول‌های عصبی دارای جسم سلولی با بازوهایی منشعب به نام دندریت هستند که مانند آنتن عمل کرده و پیام‌ها را دریافت می‌کنند. آکسون‌ها پیام‌ها را از جسم سلولی منتقل می‌کنند. مسیر پالس‌ها از نورون به نورون، از آکسون سلولی به دندریت‌های سلول دیگر و از سیناپس (فاصله کوتاه بین دو سلول عصبی) می‌گذرد. پیام‌رسان‌های شیمیایی که ناقل عصبی نام دارند، به پالس الکتریکی اجازه می‌دهند از این فاصله عبور کند.

نورون‌ها به روش زیر با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند:

• پیام‌های ورودی از دندریت‌ها به انتهای آکسون منتقل می‌شود، جایی که کیسه‌های حاوی ناقل‌های عصبی (دوپامین) در داخل سیناپس باز می‌شوند.
• مولکول‌های دوپامین از سیناپس عبور می‌کنند و بر روی گیرنده‌های خاصی در سلول گیرنده قرار می‌گیرند.
• آن سلول تحریک می‌شود تا پیام را منتقل کند.
• پس از انتقال پیام، گیرنده‌ها مولکول‌های دوپامین را به سیناپس باز می‌گردانند.
• مواد شیمیایی موسوم به MAO-B و COMT دوپامین باقی‌مانده را تجزیه می‌کنند به‌طوری‌ که ناحیه سیناپس «تمیز» شده و برای پیام بعدی آماده می‌شود.

انواع پارکینسون

بیماری پارکینسون به‌دلیل مرگ سلول‌های مغزی در بخشی از مغز به نام جسم سیاه ایجاد می‌شود. این بیماری به سه شکل اصلی بروز پیدا می‌کند که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم:

• پارکینسون ایدیوپاتیک: این اختلال شایع‌ترین نوع پارکینسون است و علائم آن شامل لرزش، سفتی و کندی حرکات می‌باشند. بیماری پارکینسون ایدیوپاتیک با کاهش تدریجی ترمیم‌کننده عصبی دوپامین در مغز آغاز می‌شود و عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش به‌سزایی دارند.
• پارکینسونیسم عروقی: پارکینسونیسم عروقی (پارکینسونیسم شریان ‌اسکلروتیک) افرادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که خونرسانی محدودی به مغز دارند. گاهی‌اوقات افرادی که سکته مغزی خفیف داشته‌اند، ممکن است به این شکل از پارکینسونیسم مبتلا شوند. علائم شایع این اختلال شامل مشکلات حافظه، خواب، خلق و خو و حرکت هستند.

پارکینسونیسم ناشی از دارو: برخی از داروها منجر به ابتلا به پارکینسونیسم می‌شوند. داروهای نورولپتیک (که برای درمان اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روان‌پریشی استفاده می‌شوند) که مانع از عملکرد ماده شیمیایی دوپامین در مغز می‌شوند، بزرگ‌ترین علت پارکینسونیسم ناشی از دارو هستند. پارکینسونیسم ناشی از دارو فقط تعداد کمی از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اکثر افراد مبتلا به این اختلال ظرف چند ماه (و اغلب طی چند روز یا چند هفته) پس از قطع داروی عامل بیماری بهبود می‌یابند.

مراحل بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون ممکن است سال‌ها طول بکشد و عوارض شدیدی را ایجاد کند. مراحل تشدید بیماری پارکینسون به شرح ذیل می‌باشند:

مرحله اول

مرحله اول پارکینسون، خفیف‌ترین شکل پارکینسون است. در این مرحله علائم آن‌قدر شدید نیستند که در کارهای روزانه و سبک زندگی کلی تداخل ایجاد کنند. اما خانواده و دوستان ممکن است متوجه تغییراتی در وضعیت بدنی، راه رفتن یا حالات چهره بیمار شوند. یکی از علائم اصلی مرحله اول پارکینسون لرزش و سایر مشکلات حرکتی است که یک طرف بدن را درگیر می‌کند. مصرف برخی داروهای خاص به‌طور مؤثر علائم این مرحله را کاهش می‌دهند.

مرحله دوم

دومین مرحله پارکینسون علائمی بسیار شبیه به مرحله اول دارد. این علائم شامل سفتی، لرزش و تغییراتی در حالات چهره می‌باشند. همچنین این مرحله مشکلاتی را در راه و وضعیت بدن فرد ایجاد می‌کند. افراد در این مرحله علائم را در هر دو طرف بدن احساس کرده و گاهی اوقات مشکلات گفتاری را تجربه می‌کنند. اکثر افراد مبتلا به مرحله دوم پارکینسون هنوز هم می‌توانند به‌تنهایی زندگی کنند، اگرچه انجام برخی کارها برای آن‌ها بیشتر طول می‌کشد.

مرحله سوم

مرحله سوم، مرحله میانی در پارکینسون است و نقطه عطف اصلی در پیشرفت بیماری است. در این مرحله، بسیاری از علائم مانند علائم مرحله دوم هستند. بااین‌حال، تعادل کاهش می‌یابد و حرکات بیمار کندتر می‌شوند. سومین مرحله از پارکینسون به‌طور قابل‌توجهی بر انجام کارهای روزانه تأثیر می‌گذارد، اما افراد هنوز هم می‌توانند آن‌ها را انجام دهند. مصرف دارو همراه با کاردرمانی به کاهش علائم این مرحله کمک می‌کند.

مرحله چهارم

در مرحله چهارم، بیمار نمی‌تواند بدون کمک بایستد و برای حرکت به واکر یا وسایل کمکی نیاز دارد. بسیاری از افراد در این مرحله از پارکینسون نمی‌توانند به‌تنهایی زندگی کنند، زیرا حرکت کردن برای آن‌ها به‌شدت سخت می‌شود. درنتیجه این مرحله بسیاری از کارهای روزانه را غیرممکن می‌کند و بسیار خطرناک است.

مرحله پنجم

مرحله پنجم بیماری پارکینسون، به پیشرفته‌ترین مرحله از این بیماری معروف است و شدید‌ترین علائم را دارد. این مرحله موجب سفتی در پاها می‌شود و ایستادن یا راه رفتن را غیرممکن می‌کند. افراد در این مرحله به ویلچر نیاز دارند و اغلب نمی‌توانند به‌تنهایی بایستند. همچنین چون بیماران در این مرحله مرتب تعادل خود را از دست می‌دهند به کمک شبانه‌روزی نیاز دارند. 50 درصد از افراد در مراحل چهارم و پنجم دچار سرگیجه، توهم و هذیان می‌شوند.

سیستم عصبی و دوپامین

برای درک بهتر بیماری پارکینسون، باید نحوه عملکرد نورون‌ها و تأثیر پارکینسون بر مغز را بدانیم که در ادامه شرح می‌دهیم.

سلول‌های عصبی یا نورون‌ها، مسئول ارسال و دریافت پالس‌ها (پیام‌های عصبی) بین بدن و مغز هستند. سیم‌کشی برق خانه خود را تصور کنید. یک مدار الکتریکی از سیم‌های متعددی تشکیل ‌شده ‌است که وقتی کلید زده می‌شود، یک لامپ روشن می‌شود. به‌طور مشابه، عصبی که برانگیخته‌ شده است، انرژی خود را به نورون‌های کناری خود منتقل می‌کند.

نورون ها به روش زیر با یکدیگر صحبت می کنند (شکل 1):

علل ابتلا به بیماری پارکینسون

همان‌طور که در بالا شرح داده شد، در بیماری پارکینسون، نورون‌ها در مغز به‌تدریج تجزیه می‌شوند و می‌میرند. بسیاری از علائم بیماری پارکینسون ناشی از مرگ برخی از سلول‌های عصبی‌ای هستند که دوپامین در مغز انسان تولید می‌کند. هنگامی که سطح دوپامین در بدن کاهش می‌یابد، فعالیت مغز غیرطبیعی می‌شود. درنتیجه تحرک مختل‌ می‌شود و سایر علائم بیماری پارکینسون بروز‌ می‌یابند. علت بیماری پارکینسون ناشناخته است. دانشمندان اکنون در حال بررسی نقش ژنتیک، عوامل محیطی و روند طبیعی پیری در مرگ سلولی و پارکینسون هستند. اما به نظر می‌رسد عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم.

ژن‌ها

محققان جهش‌های ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده‌اند که می‌توانند باعث بیماری پارکینسون شوند. اما این موارد به‌طورمعمول اتفاق نمیفتند، مگر در موارد نادری که بسیاری از اعضای خانواده به بیماری پارکینسون مبتلا هستند. بااین‌حال، به نظر می‌رسد که تغییرات ژنی خاصی خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش می‌دهند، اما برای هر یک از این نشانگرهای ژنتیکی احتمال ابتلا به بیماری پارکینسون بسیار کم است.

عوامل محرک محیطی

قرار گرفتن در معرض برخی سموم یا عوامل محیطی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد. محققان همچنین اشاره کرده‌اند که تغییرات زیادی در مغز افراد مبتلا به بیماری پارکینسون رخ می‌دهند، اگرچه دلیل این تغییرات مشخص نیست. این تغییرات عبارت‌اند از:

• تشکیل اجسام لویی: تجمع مواد خاصی در سلول‌های مغزی، نشانگرهای میکروسکوپی بیماری پارکینسون هستند. این مواد توده‌هایی به نام اجسام لویی تولید می‌کنند. محققان معتقدند اجسام لویی سرنخ مهمی برای علت بیماری پارکینسون هستند.

• آلفا سینوکلئین در اجسام لویی: اگرچه مواد زیادی در جسم لویی یافت می‌شوند، اما دانشمندان معتقدند که آلفا‌سینوکلئین (پروتئین طبیعی) از مهم‌ترین مواد است. این پروتئین در همه اجسام لویی به شکل توده‌ای یافت می‌شود که سلول‌ها نمی‌توانند آن را تجزیه کنند.

• مصرف برخی داروها: انواع ثانویه پارکینسون وجود دارند که ناشی از مصرف داروهایی مانند هالوپریدول (دارویی برای درمان گیجی و توهم)، رزرپین (یکی از ترکیبات برخی داروهای ضد فشار خون بالا) و متوکلوپرامید (داروی ضد تهوع) می‌باشند.

عوامل‌ خطرزای بیماری پارکینسون

عوامل خطرزای بیماری پارکینسون عبارت‌اند از:

• سن: افراد جوان به‌ندرت بیماری پارکینسون را تجربه می‌کنند. این بیماری معمولاً در اواسط یا اواخر زندگی شروع می‌شود و با افزایش سن ریسک ابتلا به آن افزایش می‌یابد. افراد معمولاً در حدود 60 سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند.
• وراثت: داشتن خویشاوند مبتلا به پارکینسون احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. بااین‌حال، ریسک ابتلا به این بیماری پایین است مگر اینکه در خانواده خود بستگان زیادی با بیماری پارکینسون داشته باشید.
• جنسیت: طبق مطالعات مردان بیشتر از زنان به بیماری پارکینسون مبتلا می‌شوند.
• قرار گرفتن در معرض سموم: قرار گرفتن مداوم در برابر علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها ممکن است کمی خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد.

علائم بیماری پارکینسون

علائم پارکینسون در افراد مختلف با توجه به میزان پیشرفت بیماری متفاوت است. فرد مبتلا به بیماری پارکینسون علائم زیر را تجربه می‌کند:

• برادی کینزی: این وضعیت شامل کندی حرکت، اختلال در مهارت و چابکی، کاهش پلک زدن، ریختن آب دهان و صورت بدون حالت می‌شود.
• رعشه در حالت استراحت: در این وضعیت لرزش غیر‌ارادی که با حرکت کاهش می‌یابد و به‌طور معمول از یک طرف بدن مانند دست شروع می‌شود.
• سفتی: سفتی ناشی از افزایش غیرارادی تون عضلانی (انقباض عضلانی) است.
• بی‌ثباتی وضعیت بدنی: در این شرایط بیماران اغلب با پایین آوردن مرکز ثقل خود که منجر به حالت خمیده می‌شود، سعی می‌کنند تعادل خود را حفظ کنند.

سایر علائم زیر نیز ممکن است رخ بدهند:

• خشک شدن ناگهانی عضلات
• راه رفتن نامنظم یا کشیدن یک پا
• خمیده بودن
• مشکل در خواب یا بی‌خوابی
• بی‌تفاوتی و افسردگی
• لرزش صورت هنگام صحبت کردن
• اختلال در بلع
• یبوست
• اختلال در شناخت

 تشخیص بیماری پارکینسون

ازآنجاکه سایر بیماری‌ها هم علائمی مشابه پارکینسون دارند، درنتیجه تشخیص بیماری پارکینسون بیشتر یک فرآیند بالینی است. یعنی برای تشخیص آن به متخصص نیاز است تا علائم را بررسی کند. متخصص با پرسش از بیمار و اطلاع از سابقه پزشکی فرد، پارکینسون را تشخیص می‌دهد. همچنین گاهی پزشک برای تشخیص این بیماری از آزمایش‌هایی خاص استفاده می‌کند که عبارت‌اند از:

• آزمایش‌های خون
• توموگرافی
• آزمایش ژنتیک
• تصویربرداری ام‌آر‌آی
• اسکن پی‌تی‌ای

روش‌های کنترل بیماری پارکینسون

بسیاری از بیماران مبتلا به پارکینسون از زندگی فعال و امید به زندگی طبیعی برخوردارند. حفظ سبک زندگی سالم با خوردن رژیم غذایی متعادل و فعال ماندن ازنظر جسمانی به سلامت کلی فرد کمک می‌کند. بیماری پارکینسون را می‌توان با خودمراقبتی، مصرف دارو و جراحی کنترل کرد که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم:

خود‌مراقبتی

ورزش به‌اندازه دارو در کنترل پارکینسون مهم است. ورزش به حفظ انعطاف‌پذیری کمک می‌کند و تعادل و دامنه حرکتی را بهبود می‌بخشد. انجام کار‌های زیر در خودمراقبتی و کنترل پارکینسون نقش دارد:

• برای حفظ قدرت و انعطاف‌پذیری ورزش کنید.
• رژیم غذایی سالمی داشته باشید و قبل از شروع رژیم غذایی یا برنامه ورزشی جدید با پزشک خود مشورت کنید. برخی از مواد غذایی که باعث کاهش علائم پارکینسون می‌شوند شامل امگا ۳ (ماهی قزل‌آلا، لوبیا و صدف به محافظت از مغز کمک می‌کنند)، آنتی‌اکسیدان‌ها (آجیل‌ها، توت‌ها و سبزیجات تیره) و باقالی هستند. برخی مواد غذایی ازجمله لبنیات و چربی‌های اشباع‌شده باعث افزایش سرعت پیشرفت پارکینسون می‌شوند. بنابراین از مصرف آن‌ها بپرهیزید.
• در انجام فعالیت‌های بدنی زیاده‌روی نکنید. محدودیت‌های خود را بشناسید و به آن‌ها پایبند باشید.
• کل کف خانه را فرش کنید و موانع را از مسیرهای داخل و خارج خانه بردارید.
• لباس‌هایی را که دارای دکمه‌ها و زیپ‌های زیاد هستند با لباس‌هایی مانند شلوار کمرکش که می‌توانید به‌راحتی آن‌ها را ببندید، جایگزین کنید.
• کاشی دستشویی با خیس شدن لغزنده و خطرناک می‌شود. درنتیجه کف آن را بپوشانید.
• لقمه‌های غذا را بسیار کوچک بردارید، کاملاً بجوید و با دقت قورت دهید.
• قبل از شروع کردن به صحبت، نفس بکشید و بین هر چند کلمه یا حتی بین هر کلمه مکث کنید.
• به جای نوشتن با دست، از رایانه استفاده کنید.

مصرف دارو

چندین نوع دارو برای کنترل پارکینسون وجود دارند. بسته به علائم خفیف یا پیشرفته، ممکن است این داروها به‌تنهایی یا همراه با یکدیگر استفاده شوند. این دارو‌ها عبارت‌اند از:

• داروهای سِلِژیلین و راساژیلین محافظ عصبی هستند و می‌توانند پیشرفت بیماری را کند کنند. این داروها با جلوگیری از تجزیه MAO-B، میزان دوپامین در مغز را حفظ می‌کنند.
• آمانتادین دارویی است که ناقل عصبی گلوتامات را متوقف می‌کند و باعث افزایش ترشح دوپامین می‌شود.
• پرامیپکسول و روپینیرول و آپومورفین داروهایی هستند که نقش دوپامین را تقلید کرده و به گیرنده‌های سیناپس نورون متصل می‌شوند.
• لِوودوپا به مشکلات حرکتی ناشی از لرزش، سفتی، کندی و راه رفتن کمک می‌کند و دوپامین از دست رفته را در مغز جایگزین می‌کند. لوودوپا با کاربیدوپا ترکیب می‌شود تا عوارض جانبی حالت تهوع را کاهش داده و اطمینان حاصل شود که لوودوپا در مغز به دوپامین تبدیل می‌شود نه در روده یا خون.
• شامل تولکاپون و انتاکاپون داروهایی هستند که با مسدود کردن COMT در مغز باعث تجزیه دوپامین در دستگاه گوارش می‌شود. و ورود میزان ثابت لوودوپا به جریان خون را میسر می‌کند.
• داروهای تری هگسی فنیدیل و بنزتروپین فعالیت استیل کولین را کاهش داده و لرزش را کند ‌می‌کنند.

پس از مصرف دارو، بیماران ممکن است متوجه شوند که اثر هر دوز قبل از مصرف دوز بعدی از بین می‌رود یا نوسانات نامنظمی ‌در اثرگذاری دارو وجود دارند. داروهای ضد‌پارکینسون می‌توانند باعث ایجاد دیسکینزی شوند.

روشی جدید برای مصرف دارو ازطریق پمپ دارو ابداع شده ‌است که لوودوپا را مستقیماً به روده‌ها می‌رساند. این روش نیاز به جراحی دارد تا سوراخی کوچک در معده انجام شود. سپس از‌طریق این سوراخ، تیوبی به پمپی که روی کمربند پوشیده می‌شود متصل می‌گردد. این پمپ به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که دارو را به طور مداوم، در دوز کم و پیوسته به بیمار تزریق می‌کند و موجب بهبود بیمار می‌شود. این پمپ شبیه پمپ‌های انسولین است که توسط بیماران دیابتی استفاده می‌شود.

جراحی

هنگامی‌که داروها به دلیل نوسانات شدید در اثربخشی، عدم اثربخشی یا عوارض جانبی غیرقابل تحمل، نمی‌توانند علائم را کنترل کنند، باید گزینه جراحی را در نظر گرفت. سایر روش‌های جراحی شامل پالیدوتومی و تالاموتومی هستند که برای هدف قرار دادن گانگلیون‌های خاص برای تخریب یا تحریک انجام می‌شوند.

تحریک عمیق مغزی نوعی روش جراحی برای کاشت دستگاهی مانند ضربان‌ساز است که سیگنال‌های الکتریکی را به نواحی مغز که مسئول حرکت بدن هستند ارسال می‌کند. الکترودها بسته به علائم تحت درمان، در ناحیه خاصی از مغز (معمولاً هسته زیر تالاموس) قرار می‌گیرند. الکترودها در دو طرف چپ و راست مغز از طریق سوراخ‌های کوچکی که در بالای جمجمه ایجاد شده‌اند قرار می‌گیرند. آن‌ها توسط سیم‌های اکستنشن بلندی که از زیر پوست و پایین گردن عبور می‌کنند، به یک استیمولاتور دارای باتری در زیر پوست سینه متصل می‌شوند. هنگامی که استیمولاتور روشن می‌شود، پالس‌های الکتریکی را برای مسدود کردن سیگنال‌های عصبی معیوب که باعث لرزش، سفتی و سایر علائم می‌شوند ارسال می‌کند.

تنظیمات استیمولاتور قابل‌برنامه‌ریزی است و با تغییر علائم شما قابل تنظیم است. همچنین استیمیلاتور علائم کندی، لرزش و سفتی را بهبود می‌بخشد. اکثر افراد می‌توانند با استیمیلاتور داروهای خود را کاهش دهند و عوارض جانبی آن‌ها، ازجمله دیسکینزی را کم کنند. علاوه بر این روش به بافت مغز آسیب نمی‌رساند.

سایر روش‌های جراحی شامل پالیدوتومی و تالاموتومی است که مناطق خاصی از مغز را هدف قرار می‌دهند. اما به جای تحریک، از جریان انرژی با فرکانس بالا برای تخریب دائمی سلول‌ها استفاده می‌کنند. این روش‌ها برگشت‌پذیر نیستند و فقط در موارد خاصی استفاده می‌شوند.

بیماران مبتلا به افسردگی شدید، زوال عقل پیشرفته یا شرایط ناپایدار پزشکی، ممکن است کاندید جراحی نباشند. همچنین بیمارانی که علائم مشابه پارکینسون دارند اما  دارای اختلالاتی مانند آتروفی سیستم چندگانه، فلج پیشرونده هسته‌ای یا کورتیکوبازال دژنراسیون هستند، نباید تحت جراحی قرار گیرند.

کدام افراد به پارکینسون مبتلا می‌شوند؟

بیش از 1.5 میلیون نفر انسان در دنیا مبتلا به پارکینسون هستند. این بیماری معمولاً در مردان و زنان در حدود 60 سالگی و پارکینسون زودرس در حدود 40 سالگی رخ می‌دهد.

چگونه با بیماری پارکینسون زندگی کنیم؟

اگر به بیماری پارکینسون مبتلا هستید، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که از دستورات پزشک خود پیروی کنید. داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید. مصرف داروهای شما می‌تواند تفاوت زیادی در علائم بیماری پارکینسون ایجاد کند. اگر دچار عوارض جانبی شدید یا احساس کردید که داروهای‌تان به‌اندازه کافی مؤثر نیستند، باید داروهای خود را طبق تجویز مصرف کنید و با پزشک خود صحبت کنید. به‌طور مرتب به پزشک مراجعه کنید. این وزیت‌های پزشکی به‌ویژه برای کمک به مدیریت شرایط و یافتن داروها و دوز داروی مناسب مهم هستند.‌ علائم بیماری را نادیده نگیرید. بیماری پارکینسون طیف گسترده‌ای از علائم را ایجاد می‌کند که بسیاری از آن‌ها با درمان رفع می‌شوند. درمان به‌موقع از تشدید این علائم جلوگیری می‌کند.

پیشگیری از ابتلا به بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون به دلایل ژنتیکی رخ می‌دهد و غیرقابل پیشگیری است. پس نمی‌توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. برخی مشاغل پرخطر مانند کشاورزی و جوشکاری خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، اما همه افراد در این حرفه‌ها به پارکینسون مبتلا نمی‌شوند.

دوره نقاهت پس از درمان بیماری پارکینسون

مدت بهبودی و مشاهده اثرات درمان‌های بیماری پارکینسون به‌ شدت نوع درمان، شدت بیماری و سایر عوامل بستگی دارد.

نکاتی در نگهداری از سالمندان مبتلا به بیماری پارکینسون

اگر سالمند مبتلا به پارکینسون دارید باید نکات زیر را رعایت کنید:

بیمه کردن بیمار مبتلا به بیماری پارکینسون

اگر بیمار مبتلا به پارکینسون بیمه ندارد، حتماً او را بیمه کنید و از جزئیاتی در مورد نسخه‌ها، تعداد جلسات درمانی بیمار و مقدار پوشش بیمه آگاهی یابید. باید بدانید که بیمه تا چه حد هزینه‌های درمانی بیمار را پوشش می‌دهد.

مراقبت از بیمار

مراقب تغییرات در علائم، توانایی‌ها و خلق‌وخوی فرد مبتلا به پارکینسون باشید. همچنین باید توانایی‌های در حال تغییر فرد مورد مبتلا را پس از عوض کردن دارو زیر نظر بگیرید. فرد مبتلا به پارکینسون شاید بتواند کارهای زیادی مانند کار کردن، انجام کارهای خانه، بیرون رفتن با شما یا دوستان را انجام دهد. اما باید از انجام برخی کار‌ها خودداری کنند. برای مثال نباید رانندگی کنند.

صبور بودن

علائم فرد مبتلا به پارکینسون در طول زمان تغییر می‌کنند و هر روز شدید‌تر می‌شوند. درنتیجه‌ در رفتار با آن‌ها صبور باشید. سعی کنید به آن‌ها امید بدهید و از آن‌ها بخواهید تا برخی کار‌ها را انجام دهند. در این شرایط به آن‌‌ها حس مستقل بودن می‌دهید.

اطمینان از مصرف به‌موقع داروها

حتماً مطمئن شوید که فرد بیمار دارو‌های خود را مصرف می‌کند. برای جلوگیری از فراموش کردن دارو، زمان مصرف دارو‌های‌ او را را یادداشت کنید یا در موبایل برای آن‌ها یادآور تنظیم کنید.

آیا بیماری پارکینسون کشنده است؟

خود بیماری پارکینسون باعث مرگ نمی‌شود. بااین‌حال، علائم مربوط به پارکینسون می‌توانند کشنده باشند. به‌عنوان‌ مثال، صدمات ناشی از زمین خوردن یا مشکلات مرتبط با زوال عقل می‌توانند موجب مرگ شوند. برخی از افراد مبتلا به پارکینسون در بلع مشکل دارند. این امر می‌تواند منجر به پنومونی آسپیراسیون شود.

آیا بیماری پارکینسون مسری است؟

بیماری پارکینسون مسری نیست و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر متوجه تغییراتی در علائم یا اثربخشی داروهای خود شدید، باید به پزشک مراجعه کنید. تنظیم دوز و نوع داروها می‌تواند تفاوت زیادی در تأثیر پارکینسون بر زندگی شما ایجاد کند و علائم آن را کاهش دهد.

خدمات کلینیک توانبخشی رسش برای بیماران مبتلا به پارکینسون

بیماری پارکینسون بیماری بسیار شایعی است که احتمال بروز ابتلا به آن با افزایش سن بیشتر می‌شود. علل ابتلا به این بیماری مشخص نیست اما عوامل ژنتیکی و محیطی در آن تأثیر دارند. بااینکه بیماری پارکینسون قابل‌درمان نیست، راه‌های مختلفی برای کنترل این بیماری وجود دارند. این‌ ‌روش‌ها شامل خود‌مراقبتی، مصرف دارو و جراحی هستند. امروزه بسیاری از افراد می‌توانند سال‌ها یا حتی دهه‌ها با این بیماری زندگی کنند و تحت درمان قرار گیرند. یکی از خدمات کلینیک توانبخشی رسش کمک به مدیریت علائم در بیماران مبتلا به پارکینسون است. کارشناسان و متخصصان دلسوز و مجرب این مرکز پس از معاینه و بررسی علائم بیمار، راهکارهای درمانی مختلف را به شما پیشنهاد می‌دهند. روش‌های درمانی پیشنهاد شده به کاهش سرعت بیماری و بهبود علائم کمک می‌کنند. بنابراین اگر خودتان یا یکی از عزیزان‌تان مبتلا به پارکینسون هستید، به ما مراجعه کنید و از خدمات مرکز ما بهره‌مند شوید. 

سؤالات رایج

آیا بیماری پارکینسون کشنده است؟

خود بیماری پارکینسون باعث مرگ نمی‌شود. بااین‌حال، علائم مربوط به پارکینسون می‌توانند کشنده باشند. به‌عنوان‌ مثال، صدمات ناشی از زمین خوردن یا مشکلات مرتبط با زوال عقل می‌توانند موجب مرگ شوند. برخی از افراد مبتلا به پارکینسون در بلع مشکل دارند. این امر می‌تواند منجر به پنومونی آسپیراسیون شود.

آیا بیماری پارکینسون مسری است؟

بیماری پارکینسون مسری نیست و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی‌شود.

دوره نقاهت پس از درمان بیماری پارکینسون چقدر است؟

مدت بهبودی و مشاهده اثرات درمان‌های بیماری پارکینسون به‌ شدت نوع درمان، شدت بیماری و سایر عوامل بستگی دارند.

آیا بیماری پارکینسون قابل درمان است؟

خیر، بیماری پارکینسون قابل درمان نیست. بااین‌حال، استفاده از درمان‌های مختلف به کاهش سرعت پیشروی بیماری و شدت علائم بیمار کمک می‌کنند.

آیا در صورت ابتلا به بیماری پارکینسون همچنان می‌توانم کار کنم؟

می‌توان با تغییراتی ساده در محل کار، تغییرات ساعات کاری و تنظیم زمان مصرف داروها به انجام کار ادامه داد. توجه به ایمنی در محیط کار برای افراد مبتلا به پارکینسون از اهمیت زیادی برخوردار است.  

چگونه بیماری پارکینسون بر سلامت روان تأثیر می‌گذارد؟

اضطراب و افسردگی در نیمی از افراد مبتلا به پارکینسون رخ می‌دهند و باعث کاهش کیفیت زندگی می‌شوند.

جدای از افسردگی، بی‌تفاوتی و بی‌علاقگی به فعالیت‌های خاص نیز در نتیجه سطوح پایین دوپامین رخ می‌دهند. 

چگونه بیماری پارکینسون می‌تواند بر روابط جنسی تأثیر بگذارد؟

برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کاهش میل جنسی، عملکرد یا رضایت جنسی را تجربه می‌کنند. در برخی دیگر، داروهایی که جایگزین دوپامین می‌شوند، بر افکار و تمایلات جنسی تأثیر می‌گذارند.

برای دریافت مشاوره رایگان در خصوص درمان بیماری پارکینسون و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید‌. ما در کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما هستیم .

 منابع

healthline.com

medicalnewstoday.com