مراحل آخر بیماری پارکینسون چگونه است؟

بیماری پارکینسون اختلال نورودژنراتیو پیشرونده است که باعث کاهش سطح دوپامین می‌شود. وقتی بیشتر افراد به علائم بیماری پارکینسون فکر می‌کنند، لرزش، سفتی عضلات، حرکت آهسته و از دست دادن تعادل را متصور می‌شوند. این علائم در مراحل اولیه بیماری پارکینسون وجود دارند.

بیماری پارکینسون بر روی هر فرد به‌طور متفاوتی تأثیر می‌گذارد. برخی از افراد در اوایل زندگی با بیماری پارکینسون تشخیص داده می‌شوند و سال‌ها در مراحل اولیه باقی می‌مانند. برخی دیگر از این مراحل گذر می‌کنند یا به‌سرعت به مرحله نهایی بیماری می‌رسند.

مرحله آخر بیماری پارکینسون چگونه است؟

صرف نظر از مدت زمانی که برای رسیدن به این مرحله طول میکشد، هنگامی که بیماران به مرحله چهار بیماری پارکینسون می‌رسند، علائم آن‌ها ناتوان‌کننده می‌شوند. بیماران مبتلا به مرحله چهار پارکینسون، برادی کینزی و سختی بدن قابل مشاهده‌ای دارند. در بیشتر موارد، بیماران در مرحله چهار برای راه رفتن، ایستادن و حرکت به کمک نیاز دارند.

هنگامی که بیماران به مرحله پنجم - مرحله نهایی بیماری پارکینسون - می‌رسند در پشت، گردن و باسن خود دچار مشکلات شدید وضعیتی می‌شوند. آن‌ها به ویلچر احتیاج دارند و ممکن است بستری شوند.

در مراحل آخر بیماری پارکینسون، بیماران همچنین اغلب علائم غیرحرکتی را تجربه می‌کنند. این موارد می‌توانند شامل بی‌اختیاری، بی‌خوابی و زوال عقل باشند. برخی از داروهایی که برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می‌شوند می‌توانند توهم ایجاد کنند. اگر بیمار به زوال عقل نیز مبتلا باشد، این مورد بیشتر مشاهده می‌شود.

به‌طور خاص مراحل پایانی پارکینسون از نظر پزشکی بر اساس مقیاس Hoehn و Yahr به مراحل چهار و پنج طبقه‌بندی می‌شوند:

• مرحله چهار بیماری پارکینسون - در مرحله چهارم، پارکینسون به اختلالی به شدت ناتوان‌کننده تبدیل شده است. بیماران مبتلا به مرحله چهار پارکینسون ممکن است بتوانند بدون کمک راه بروند و بایستند، اما به‌طور محسوس ناتوان هستند. بسیاری از آن‌ها برای کمک از واکر استفاده می‌کنند. در این مرحله، بیمار قادر به زندگی مستقل نیست و در برخی از فعالیت‌های زندگی روزمره نیاز به کمک دارد. ضرورت کمک در زندگی روزمره، این مرحله را متمایز می‌کند. اگر بیمار هنوز بتواند به‌تنهایی زندگی کند، در مرحله سوم بیماری قرار دارد.
• مرحله پنج بیماری پارکینسون - مرحله پنجم پیشرفته‌ترین مرحله است و با عدم توانایی برخاستن از صندلی یا بلند شدن از رختخواب بدون کمک مشخص می‌شود. ممکن است فرد هنگام ایستادن یا چرخش احتمال افتادن داشته باشد و هنگام راه رفتن خشکش بزند یا تلو تلو بخورد. در این مرحله کمک شبانه‌روزی برای کاهش خطر افتادن و کمک به بیمار در تمام کارهای روزمره لازم است. در مرحله پنجم، بیمار ممکن است دچار توهم یا هذیان شود.

حتما مطالعه کنید: آشنایی کامل با فلج مغزی و روش های درمان آن

گزینه‌های درمانی برای مدیریت علائم در مرحله آخر بیماری پارکینسون

درمان‌های بیماری پارکینسون با پیشرفت بیماری تغییر می‌کنند.

اکثر افراد مبتلا به پارکینسون برای افزایش سطح دوپامین از داروهایی مانند کاربی‌دوپا/ لوودوپا (Sinemet، Rytary) استفاده می‌کنند. پزشک ممکن است این داروها را به‌صورت مکرر تجویز کند.

یکی دیگر از گزینه‌های درمانی برای افراد مبتلا به پارکینسون در مراحل پایانی بیماری، تزریق ژل لوودوپا در روده است. این تزریق باعث می‌شود به‌صورت مداوم این دارو را دریافت کنید.

سایر داروها برای پارکینسون پیشرفته عبارت‌اند از:

• آگونیست‌های دوپامین
• مهارکننده‌های MAO-B
• مهارکننده‌های COMT
• آمانتادین (Gocovri)
• آنتی کولینرژیک‌ها

افراد مبتلا به پارکینسون پیشرفته ممکن است از درمانی جراحی به نام تحریک عمقی مغز (DBS) نیز بهره‌مند شوند.

در DBS، جراح دستگاه کوچکی را در مغز بیمار می‌کارد. این دستگاه مانند ضربان‌ساز، تحریک الکتریکی را به مناطقی از مغز که تحت تأثیر پارکینسون قرار گرفته‌اند، ارائه می‌کند و این جراحی باعث می‌شود علائم حرکتی بهبود یابند.

به یاد داشته باشید هیچ درمان قطعی‌ای برای این مرحله آخر این بیماری وجود ندارد و درمان‌های ذکرشده فقط به بهبود علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک می‌کنند.

مرحله پایانی پارکینسون و افزایش خطر مرگ

بیماری پارکینسون به خودی خود اختلالی کشنده نیست. بااین‌حال، علائم بیماری شرایطی را ایجاد می‌کنند که درنهایت منجر به مرگ فرد می‌شوند. این شرایط عبارت‌اند از:

• پنومونی آسپیراسیون: پنومونی آسپیراسیون 70 درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از بیماری پارکینسون را تشکیل می‌دهد. هنگامی که فردی در بلع مشکل دارد، خطر استنشاق مایع یا غذا به دستگاه تنفسی تحتانی می‌تواند منجر به پنومونی آسپیراسیون شود.
• افتادن: مشکلات تعادلی می‌توانند باعث زمین خوردن و آسیب دیدن فرد مبتلا به پارکینسون شوند. هنگامی که به سر بیمار ضربه وارد می‌شود و سرش آسیب می‌بیند یا حتی استخوان می‌شکند، خطر مرگ افزایش می‌یابد.
• زخم‌های فشاری: وقتی فردی برای مدتی طولانی در وضعیتی ثابت باقی می‌ماند، فشار روی بافت‌ها می‌تواند منجر به زخم‌های فشاری شود که می‌تواند منجر به عفونت گسترده‌تر و حتی سپسیس شود.
• عفونت: هنگامی که فردی به بیماری پارکینسون پیشرفته مبتلا باشد، عفونت‌های رایج مانند عفونت‌های مجاری ادراری (UTIs) می‌توانند بسیار جدی‌تر شوند.

مراقبت دائم برای مراحل آخر بیماری پارکینسون

با توجه به ماهیت پیشرونده بیماری پارکینسون، تشخیص اینکه چه زمانی فردی نیازمند مراقبت دائم است، می‌تواند برای خانواده‌ها چالش‌برانگیز باشد. اگر پزشک تشخیص داده است که یکی از عزیزانتان شش ماه یا کمتر زنده می‌ماند یا در توانایی حرکت، صحبت یا مشارکت در فعالیت‌های زندگی روزمره بدون کمک پرستار افت خواهد داشت، باید با متخصص درمانی درمورد اقدامات بعدی صحبت کنید.

برخی از مواردی که نیاز به مراقبت دائم را برای بیماری پارکینسون تعیین می‌کنند عبارت‌اند از:

• مشکل تنفس ازجمله تنگی نفس در حالت استراحت یا نیاز به اکسیژن اضافی در حالت استراحت
• روند سیر سریع به سمت صندلی چرخدار یا تخت بستری
• گفتار نامفهوم
• ناتوانی در انجام فعالیت‌های زندگی روزمره (ADL) بدون کمک
• ناتوانی در خوردن و آشامیدن به میزان کافی
• عوارضی ازجمله ذات‌الریه، سپسیس، پیلونفریت‌، زخم‌های دکوبیتوس
• بیماری‌های همزمان دیگر

مراقبت از فرد مبتلا به بیماری پارکینسون در مراحل آخر این بیماری مسئولیت و چالش‌های قابل توجهی دارد. به‌عنوان اختلالی مزمن و پیشرونده، با گذشت زمان از ابتلای فرد، علائم پارکینسون بدتر می‌شوند، اما هر بیمار تجربه منحصربه‌فردی از بیماری دارد. افراد مختلف علائم خاص خود را تجربه می‌کنند و شدت این علائم نیز در آن‌ها متفاوت است. همه افراد همه علائم پارکینسون را تجربه نمی‌کنند و نقش مراقب نیز بر اساس نیازهای عزیزانشان متفاوت خواهد بود.

در مراحل آخر پارکینسون، بیماران چالش‌های حرکتی قابل توجهی دارند. مراقبان احتمالاً باید کمک‌های عملی بیشتری برای کمک به آن‌ها در رفت و آمد در خانه انجام دهند. مهم است که مراقبان روش‌های ایمن و مؤثر برای کمک به آن‌ها بدون آسیب رساندن به خود را بیاموزند. فیزیوتراپ‌ها می‌توانند منبعی عالی برای ارزیابی وضعیت فرد و آموزش روش‌های مؤثر کمک‌رسانی باشند.

حتما مطالعه کنید: درمان فلج مغزی

خشک شدن، یکی از ناتوانی‌های ناگهانی اما موقتی در حرکت است که می‌تواند در مرحله آخر پارکینسون اتفاق بیفتد. خشک شدن اغلب هنگام شروع حرکت یا حرکت در اطراف موانع اتفاق میفتد و خشک شدن‌های مکرر منجر به سقوط می‌شوند. مراقبان می‌توانند با کمک نشانه‌ای تصویری مانند اشاره‌گر لیزری، یا استفاده از موسیقی یا ریتم، به فرد مبتلا به پارکینسون کمک‌ کنند حس یخ‌زدگی‌اش از بین برود و به راه رفتن ادامه دهد.

بیماری پیشرفته پارکینسون می‌تواند فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن را بسیار دشوارتر کند. مراقبان می‌توانند با اطمینان از اختصاص زمان کافی برای حرکت آهسته، انتخاب زمانی که داروها اثر خود را گذاشته‌اند و قرار دادن تمامی چیزهای مورد نیاز در نزدیکی فرد لباس پوشیدن را برای او آسان‌تر کنند. به فرد مبتلا به پارکینسون اجازه دهید تا آنجا که می‌تواند کارهایش را خودش انجام دهد. این کار می‌تواند احساس مشارکت در فرایند را به او القا کند.

داروها بخش مهمی در مدیریت پارکینسون هستند و مصرف به‌موقع قرص‌ها برای به حداقل رساندن علائم، حیاتی است. برای سهولت کار ، مراقبان اغلب از دیسپنسرهای قرص استفاده کرده یا آلارم یا یادآور را بر روی تلفن خود تنظیم می‌کنند تا برنامه دوز صحیح را دنبال کنند. زمان صرف غذا نیز می‌تواند زمانی چالش‌برانگیز باشد. پارکینسون پیشرفته ممکن است در بلع مشکل ایجاد کند. حرکت مورد نیاز برای رساندن غذا و نوشیدنی به دهان نیز مختل می‌شود. برای کمک به غذا خوردن می‌توان از وسایل کمکی مانند ظروف دسته‌دار استفاده کرد. غذاهایی که بلعیدن آن‌ها راحت‌تر است شامل غذاهای نرم مانند تخم‌مرغ، میوه‌ها و ماهی پخته یا کبابی می‌باشند. عصاره‌های گوشت و سس‌ها نیز می‌توانند به راحت کردن بلعیدن غذا کمک کنند.

بسیاری از علائم پارکینسون می‌توانند تفکر فرد را تغییر دهند و باعث افسردگی، اضطراب، فراموشی، گیجی و رفتارهای اجباری شوند. برخی از افراد مبتلا به پارکینسون در مراحل آخر، دچار زوال عقل می‌شوند. تغییر در تفکر یا حافظه هم برای بیمار و هم برای مراقب می‌تواند ناامید کننده و ترسناک باشد. هرگونه تغییر یا بدتر شدن علائم باید سریعاً به پزشک گزارش شود.

استرس مراقب

فشار فزاینده بر روی مراقبان در مراحل پایانی پارکینسون اغلب می‌تواند به سلامتی و آسایش مراقب آسیب برساند. بسیار مهم است که مراقب درخواست کمک کند و کمک‌های دیگران را نیز بپذیرد. اوقات استراحتی فارغ از مراقبت داشته و از نظر اجتماعی با افراد در ارتباط باشید.

جمع‌بندی

مرحله پایانی بیماری پارکینسون مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از چالش‌ها را شامل می‌شود که شامل علائم حرکتی، غیرحرکتی، سلامت روان و شناختی می‌باشد. درک آنچه باید انتظار داشت و نحوه ارائه مراقبت دلسوزانه برای بیماران و مراقبان آن‌ها در این مرحله ضروری است.

در حالی که هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد، مدیریت علائم و برنامه‌ریزی مراقبت از بیمار می‌توانند کیفیت زندگی را در مراحل نهایی افزایش دهند. بنابراین در صورتی که یکی از عزیزانتان از این بیماری رنج می‌برد به کلینیک توانبخشی رسش مراجعه کنید و از خدمات کادر درمانی ما بهره‌مند شوید.

برای دریافت مشاوره رایگان در خصوص درمان بیماری پارکینسون و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید‌. ما در کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما هستیم .

منابع

crossroadshospice.com