اختلالات یادگیری راه های درمان کودک دیرآموز و آموزش به آنها
آیا نگران دیرآموزی فرزندتان هستید و فکر می‌کنید اختلال یادگیری دارد؟ نگران نباشید. بر اساس تحقیقات انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، حدود 15 تا 17 درصد از کل کودکان در یادگیری کند هستند. کاری که شما به‌عنوان والدین می‌توانید انجام دهید حمایت بیشتر از فرزندتان برای رسیدن به همسالان خود در درس و مدرسه است. کودکی که در یادگیری کند است، معمولاً در کلاس درس احساس استرس و ناامیدی میکند و از همه بدتر، ممکن است از یادگیری متنفر شود. بنابراین در این مطلب قصد داریم راهکارهایی به شما آموزش دهیم تا به کودکتان کمک کنید با سرعت بیشتری پیش برود.
کودک دیرآموز کیست؟
بر اساس نظر انجمن بین‌المللی سوادآموزی، کودکانی که ضریب هوشی بین 70 تا 85 دارند، دیرآموز محسوب می‌شوند. این میزان پایین‌تر از محدوده میانگین ضریب هوشی 90 تا 110 است.
اگرچه این اعداد کمتر از میانگین نگران‌کننده به نظر می‌رسند، اما همچنان در محدوده طبیعی هوش انسانی قرار دارند. این به این دلیل است که ضریب هوشی، میزان توانایی فرد در استفاده از دانش و منطق برای حل مسائل را می‌سنجد.
کودکان دیرآموز می‌توانند مهارت‌های تحصیلی لازم را بیاموزند، اما سرعت یادگیری آنها بسیار کندتر از دیگران است. آنها برای درک مفاهیم جدید تحصیلی، به زمان و اغلب منابع بیشتری نیاز دارند.
اما در سایر زمینه‌های رشد مانند مهارت‌های جسمی و اجتماعی و همچنین هوش هیجانی، مانند سایر کودکان هستند.
درواقع، خود آلبرت اینشتین نیز کودکی دیرآموز بود! بااین‌حال، او یکی از باهوش‌ترین افراد متولدشده در جهان تا به امروز است!
از کجا بفهمم که فرزندم دیرآموز است؟
به‌طور کلی، دیرآموزها ممکن است برخی یا همه این ویژگی‌ها را از خود نشان دهند:
- در حل مسائل پیچیده مشکل دارند.
- بسیار کند کار می‌کنند و به‌راحتی زمان را از دست می‌دهند.
- برای بیان آنچه آموخته‌اند، با مشکل روبرو هستند.
- یادگیری و تسلط بر مهارت‌های تحصیلی مانند جدول ضرب یا قوانین املایی برای آنها چالش‌برانگیز است.
- در دستیابی به اهداف بلندمدت خوب نیستند، که ممکن است به‌دلیل دامنه توجه کوتاه و مهارت‌های تمرکز ضعیف باشد.
- ممکن است در تعامل با دیگران در پروژه‌های تیمی خوب عمل نکنند.
کودکانی که این ویژگی‌ها را دارند، با مشکلات تحصیلی زیادی روبرو خواهند شد. دیرآموزها اغلب عقب می‌مانند؛ زیرا از آنها انتظار می‌رود با همان سرعتی که دانش‌آموزان عادی یاد می‌گیرند، پیش بروند. متأسفانه، ازآنجایی‌که دیرآموزها برای درک آنچه تدریس می‌شود به زمان بیشتری نیاز دارند، نمی‌توانند به‌راحتی آنچه را آموخته‌اند در موقعیت‌های جدید به کار ببرند.
اگر فرزند شما این ویژگی‌ها را دارد، آنچه نیاز دارد توضیحی دقیق‌تر برای دنبال کردن دستورالعمل‌ها و زمانی بیشتر برای پردازش این اطلاعات است. فرزند شما بدون راهنمایی اضافی، شکاف‌هایی در دانش خود در مفاهیم و مهارت‌های اساسی تحصیلی خواهد داشت که باعث می‌شود قادر به همگام شدن با همکلاسی‌های خود نباشد.
کودک دیرآموز نه‌تنها با چالش‌های آموزشی، بلکه با چالش‌های اجتماعی و شخصی نیز روبرو است. درنتیجه فرزند شما به‌خاطر ناامیدی‌های تحصیلی ممکن است کنترل کمتری بر احساسات خود داشته باشد. او به‌سرعت عصبانی می‌شود و در ایجاد و حفظ عزت نفس مثبت مشکل دارد؛ به‌خصوص اگر بازخورد مثبت زیادی از بزرگسالان یا همکلاسی‌های خود دریافت نکند. فرزند شما همچنین ممکن است در تعامل با همسالان خود مشکل داشته باشد؛ زیرا ممکن است نسبت به آنها احساس حقارت کند.
آیا فرزند من اختلال یادگیری دارد؟
برای رفع سوءتفاهم‌ها باید بگوییم دیرآموز بودن همیشه به این معنی نیست که کودک دارای ناتوانی یا اختلال یادگیری است.
کودکان در اوایل کودکی هنوز در مرحله ابتدایی رشد هستند. آنها تازه شروع به یادگیری صحبت کردن، راه رفتن و تعامل با دنیای اطراف خود می‌کنند. بنابراین به‌طور طبیعی، در زمینه‌ای از یادگیری با مشکل روبرو خواهند شد.
ازآنجایی‌که کودکان در مرحله یادگیری کوچک هستند، تشخیص هرگونه ناتوانی در آنها بسیار دشوار است. در بسیاری از موارد، مشکلات یادگیری کودکان در سال‌های آینده برطرف می‌شوند.
اگر به ناتوانی رشدی یا یادگیری در فرزند خود مشکوک هستید، با معلمان پیش‌دبستانی او صحبت کنید. آنها تجربه و دانش لازم دارند تا درمورد ابتلای کودک به اختلال یادگیری یا نیاز او به حمایت بیشتر برای یادگیری قضاوت کنند. همچنین باید نظر بیش از یک معلم در کلاس را جویا شوید؛ زیرا تشخیص ناتوانی در کودک می‌تواند بسیار دشوار باشد. درصورت نیاز، می‌توانید نظر روانشناس را نیز جویا شوید.
توجه داشته باشید کودکان دیرآموز ممکن است برای یادگیری به زمان بیشتری نیاز داشته باشند، اما این به معنای ناتوانی آنها یا داشتن اختلال یادگیری نیست. آنها فقط کودکانی هستند که به کمک بیشتری نیاز دارند.
راهکارهای آموزشی برای کمک به کودکان دیرآموز
کودکان دیرآموز تقریباً در هر مدرسه‌ای یافت می‌شوند. بنابراین، معلمان پیش‌دبستانی با کودکان دیرآموز زیادی روبرو شده‌اند و راهکارها و مواد آموزشی لازم برای ایجاد محیطی سازنده برای آنها را توسعه داده‌اند. بر اساس نظر انجمن بین‌المللی سوادآموزی، برخی از راهکارهای اثبات‌شده‌ای که معلمان برای کمک به کودکان دیرآموز استفاده کرده‌اند عبارت‌اند از:
- فراهم کردن مکانی آرام برای کار دانش‌آموزان به منظور کاهش حواس‌پرتی‌ها
- ستایش واقعی و مکرر کودکان با تأکید بر نقاط قوت آنها و ارائه بازخوردهای مثبت
- دادن درس‌های کوتاه با محدود کردن زمان کار به چندین دوره کوتاه به‌جای دوره‌های طولانی
- تغییر تکنیک آموزشی با استفاده از تجربه‌های یادگیری فعال مانند بازی‌های آموزشی، پازل و غیره
- اجازه دادن به آنها برای کار بر روی مواد آموزشی چالش‌برانگیز و اصلاح اشتباهات گاه به گاه آنها
- فراهم کردن فعالیت‌های معنادار و ملموس به‌جای فعالیت‌های انتزاعی
- ترکیب مواد صوتی و تصویری؛ کودکان دیرآموز معمولاً با دیدن و شنیدن بهتر از خواندن یاد می‌گیرند
شما نیز می‌توانید ازطریق مطالعه و تمرین مکرر به فرزند خود در یادگیری بهتر کمک کنید. بر اساس روش‌های ذکرشده در بالا، می‌توانید:
- مکانی آرام برای مطالعه فراهم کنید: می‌توانید میز مطالعه کوچکی در گوشه خانه یا منطقه مطالعه مشخصی در اتاق خواب کودک فراهم کنید. زمانی که مکان مطالعه کودک آرام و خالی از عوامل حواس‌پرتی مانند وسایل الکترونیکی یا اسباب‌بازی باشد، محیطی ایده‌آل برای فرزند شما فراهم می‌شود که به او اجازه می‌دهد روی کارش تمرکز کند. همچنین باید مکانی را انتخاب کنید که فرزندتان بتواند در هنگام نیاز به‌راحتی با شما ارتباط برقرار کند.
- زمان نوشتن تکالیف فرزندتان را منظم کنید: در حالی که تنظیم برنامه می‌تواند به فرزند شما کمک کند تا برای یادگیری آماده شود، باید زمان نوشتن تکالیف او را به دوره‌های زمانی کوتاه تقسیم کنید. کودکانی که دیرآموز هستند اغلب برای تمرکز و درک کار خود به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارند. داشتن وقفه‌های بیشتر در بین جلسات به آنها اجازه می‌دهد تا اطلاعات را مرور و پردازش کنند.
- یک یا دو فعالیت سرگرم‌کننده برنامه‌ریزی کنید: تجربه‌های یادگیری فعال مانند بازی‌های آموزشی، خواندن آهنگ‌های کودکانه و انجام آزمایش‌های کوچک علمی، علاقه کودک را به خود جلب می‌کنند و تأثیر قوی‌تری بر او می‌گذارند. به همین دلیل فرزند شما آنچه را در هنگام بازی یاد می‌گیرد بهتر به خاطر می‌سپارد. دانش فرزند خود را با انجام فعالیت‌هایی که به مفاهیم تازه آموخته‌شده او مرتبط هستند، تقویت کنید.
- درمورد راهکارهای یادگیری با معلمان کودک صحبت کنید: معلمان نیز تمام تلاش خود را برای کمک به فرزند شما انجام می‌دهند. آنها تجربه آموزش به کودکان دیرآموز مانند فرزند شما را دارند و می‌دانند کدام روش‌ها برای او بهتر عمل می‌کنند. از معلمان پیش‌دبستانی بپرسید که چگونه می‌توانید از تحصیل فرزندتان در خانه حمایت کنید. همچنین می‌توانید با معلم فرزندتان درمورد میزان تکالیف او صحبت کنید. با کاهش میزان تکالیف، فرزند شما قادر به مدیریت کار خود و پردازش آسان‌تر اطلاعات خواهد بود و این روش به او احساس موفقیت می‌دهد.
- به فرزندتان زمان کافی برای فکر کردن درمورد تکالیف بدهید: فشار ناشی از محدودیت‌های زمانی می‌تواند فرایند تفکر فرزند شما را مختل کند؛ زیرا او بیشتر نگران تمام کردن کارش خواهد بود تا درک آنچه در حال یادگیری است. به کودک هر چقدر زمان لازم دارد، بدهید تا کارش را به پایان برساند. به این ترتیب، او احساس درماندگی نخواهد کرد و می‌تواند به‌جای اتمام کار، روی یادگیری تمرکز کند.
- از او درمورد موضوعات مدرسه یا تکالیف سؤال بپرسید: دیرآموزها اغلب در به یاد آوردن آنچه آموخته‌اند، مشکل دارند. با پرسیدن ساده اینکه در پایان یک روز مدرسه چه چیزی یاد گرفته‌اند، فرزند شما توانایی خود را در به خاطر آوردن و بیان افکارش تمرین میکند. درنتیجه اعتمادبه‌نفس او تقویت می‌شود. همچنین این روش به او کمک میکند تا مفاهیم یادگرفته را بسیار آسان‌تر به یاد آورد.
- به او پاداش بدهید: گاهی‌اوقات، وقتی کارها سخت می‌شود، فرزند شما برای تمام کردن کارش به کمی انگیزه نیاز دارد. علاوه‌بر برنامه تکالیف فرزندتان، می‌توانید با پاداش‌های کوچک او را تشویق به ادامه یادگیری کنید. به‌عنوان مثال، اگر او باید سه تا از تکلیفش را تمام کند، وقفه‌هایی بین هر تلکبف قرار دهید. سپس، به فرزندتان بگویید که پس از اتمام هر یک از تکالیف، می‌تواند استراحتی مثلاً 10 دقیقه‌ای داشته باشد و از موبایل یا تبلت استفاده کند.
جمع‌بندی
کودکان دیرآموز به حمایت اضافی از سوی والدین و مربیان نیاز دارند. هیچ کودکی شایسته فرصت کمتر نیست. به‌عنوان والدین، کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که نگرش مثبتی داشته باشیم و به‌طور مداوم از فرزندانمان حمایت کنیم تا بدون محدودیت به بهترین نسخه خود تبدیل شوند.
منابع
