
درمان اختلالات یادگیری

اختلالات یادگیری، چالشهایی رشدی هستند که بر توانایی فرد در کسب، پردازش و استفاده از اطلاعات تأثیر میگذارند و میتوانند یادگیری مهارتهای آکادمیک و سایر مهارتهای حیاتی را دشوار سازند. این اختلالات طیف وسیعی از مشکلات ازجمله دشواری در خواندن (نارساخوانی)، نوشتن (نارسانویسی) و ریاضی (دیسکلکولیا) را در بر میگیرند. شناسایی و مداخله زودهنگام در درمان اختلالات یادگیری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا میتواند تأثیر قابل توجهی بر پیشرفت تحصیلی، اجتماعی و عاطفی کودک داشته باشد و به او کمک کند تا پتانسیل کامل خود را شکوفا سازد. هدف از درمان، ارتقای مهارتهای فردی و ارائه راهکارهای حمایتی است تا کودکان بتوانند با چالشهای یادگیری خود کنار بیایند و در محیطهای آموزشی و اجتماعی موفق شوند.
مروری بر اختلالات یادگیری
ناتوانیهای یادگیری یا اختلالات یادگیری، اصطلاحی کلی برای گروه گستردهای از مشکلات یادگیری هستند که از آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دیسلکسیا
- دیسکلکولیا
- دیس گرافی
- دیس پراکسی
- آفازی / دیس فازی
- اختلالات پردازش شنوایی و بینایی
کودکان دارای ناتوانی در یادگیری می توانند موفق شوند و موفق نیز میشوند.
مواجهه با این احتمال که کودک شما اختلالی یادگیری دارد، بسیار دشوار است. هیچ پدر و مادری نمیخواهد رنج فرزند خود را ببیند. ممکن است از خود بپرسید که این چه معنایی میتواند برای آینده فرزند شما داشته باشد، یا نگران باشید که چگونه مدرسه را پشت سر بگذارد. شاید نگران این باشید که بهدلیل مشکلات یادگیری فرزندتان، ممکن است به او برچسب «کند ذهن» بزنند یا او را به کلاس ضعیفتری ببرند.
اما نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که اکثر بچههای دارای ناتوانی در یادگیری دقیقاً مانند بقیه باهوش هستند. فقط باید نوع آموزش آنها متناسب با سبکهای یادگیری مخصوص آنها باشد. با اطلاعات بیشتر درمورد کلیات ناتوانیهای یادگیری و بهطور ویژه مشکلات یادگیری فرزند خود، میتوانید به زمینهسازی موفقیت آنها در مدرسه و خارج از مدرسه کمک کنید.
اگر نگران هستید، منتظر نمانید
اگر مشکوک هستید که مشکلات یادگیری فرزند شما ممکن است به کمک ویژهای نیاز داشته باشند، لطفاً در گرفتن کمک تأخیر نکنید. هرچه زودتر پیش بروید، شانس فرزندتان برای دستیابی به پتانسیل کاملش بیشتر میشود.
فرایند تست و تشخیص اختلالات یادگیری
تشخیص اختلال یادگیری فرایندی است که شامل آزمایش، گرفتن شرح حال و معاینه توسط متخصص آموزشدیده است. یافتن مرجع معتبر بسیار مهم است. از مدرسه فرزند خود شروع کنید و اگر آنها نتوانستند به شما کمک کنند، از پزشک، دوستان و خانواده خود که با موفقیت با مشکلات یادگیری مقابله کردهاند، کمک بخواهید.
انواع متخصصانی که قادر به بررسی و تشخیص ناتوانیهای یادگیری هستند عبارتاند از:
- روانشناسان بالینی
- روانشناسان مدرسه
- روانپزشکان کودک
- روانشناسان تربیتی
- روانشناسان رشد
- متخصصان اعصاب و روان
- سایکومتریستها
- کاردرمانگران (اختلالات حسی را که میتوانند منجر به مشکلات یادگیری شوند، آزمایش میکنند)
- زبان و گفتاردرمانگران
گاهیاوقات برای دستیابی به تشخیص دقیق چند متخصص، خدمات را بهصورت تیمی هماهنگ میکنند. آنها ممکن است از معلمان فرزند شما درخواست کمک کنند. سپس میتوان برای خدمات آموزشی ویژه یا گفتاردرمانی در سیستم مدرسه توصیههایی ارائه داد. اگر مدرسه دولتی مناسب نباشد، مدرسه غیرانتفاعی که درزمینه درمان اختلالات یادگیری تخصص دارد، میتواند جایگزین خوبی باشد.
درمانهای مختلف اختلالات یادگیری
اختلالات یادگیری هیچ درمانی ندارند، اما مداخله زودهنگام میتواند اثرات آن را کاهش دهد. افراد دارای ناتوانی در یادگیری میتوانند راههایی برای مقابله با ناتوانیهای خود ایجاد کنند. کمک گرفتن زودهنگام احتمال موفقیت آنها در مدرسه و بعداً در زندگی را افزایش میدهد. اگر ناتوانیهای یادگیری درمان نشوند، کودک ممکن است احساس ناامیدی کند که میتواند باعث کاهش عزت نفس و سایر مشکلات برای او شود.
متخصصان میتوانند با استفاده از نقاط قوت کودک و یافتن راههایی برای جبران نقاط ضعف او، در یادگیری مهارتها به کودک کمک کنند. اقدامات درمانی بسته به ماهیت و میزان ناتوانی متفاوت هستند.
کلینیک جامع توانبخشی رسش در سال 1391 در غرب تهران (خیابان آزادی)، توسط دکتر داریوش نیکبخت متخصص و آسیبشناس گفتار و زبان و آناتومیست در جهت ارائه خدمت به کودکان و بزرگسالان نیازمند خدمات توانبخشی تأسیس گردیده است. برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.
خدمات آموزشی ویژه
کودکانی که مبتلا به اختلالات یادگیری هستند میتوانند خدمات آموزشی ویژه دریافت کنند. قانون آموزش افراد دارای معلولیت ایجاب میکنند که مدارس دولتی، آموزشهای پشتیبانی ویژه کودکان معلول را بهصورت رایگان ارائه دهند.
قوانین ایجاب میکنند که کودکان در محیطی مناسب با کمترین محدودیت برای آنها، آموزش داده شوند. این بدان معنی است که محیط آموزش باید متناسب با نیازها و مهارتهای کودک باشد و در عین حال محدودیتهای مربوط به تجارب معمول یادگیری را به حداقل برساند.
چگونگی واجد شرایط بودن برای آموزش ویژه
برای واجد شرایط بودن جهت دریافت خدمات ویژه، کودک باید توسط سیستم مدرسه ارزیابی شود و گایدلاینها درمورد او صدق کنند. والدین و مراقبین میتوانند با مسئولین مدرسه یا مسئول هماهنگی آموزش ویژه آنها تماس بگیرند تا از نحوه ارزیابی فرزندشان آگاه شوند.
برنامههای آموزشی فردی
کودکانی که واجد شرایط خدمات آموزش ویژه هستند، برنامه آموزش فردی یا IEP دریافت میکنند. این برنامه آموزش شخصی و کتبی:
- اهداف کودک را لیست میکند
- خدماتی را که کودک دریافت خواهد کرد، مشخص میکند
- متخصصانی را که با کودک کار میکنند، لیست میکند
درمان رفتاری
مداخلات رفتاری، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) و تحلیل رفتار کاربردی (ABA)، میتوانند به چالشهای خاص مرتبط با ناتوانیهای یادگیری، ازجمله نقایص عملکرد اجرایی و مشکلات مهارتهای اجتماعی، کمک کنند. این درمانها رفتارهای سازگارانه، استراتژیهای خودتنظیمی و مکانیسمهای مقابلهای را آموزش میدهند تا مهارتهای عملکردی و عملکرد تحصیلی را افزایش دهند.
فناوریهای کمکی
فناوریهای کمکی، ازجمله نرمافزار تبدیل متن به گفتار، برنامههای تشخیص گفتار، و سازماندهندههای گرافیکی، میتوانند دسترسی به اطلاعات و حمایت از ارتباطات را برای افراد دارای ناتوانیهای یادگیری تسهیل کنند. این ابزارها به کاهش تأثیر مشکلات یادگیری و ترویج استقلال در محیطهای تحصیلی و حرفهای کمک میکنند.
حمایت والدین و معلمان
همکاری بین والدین، معلمان و سایر متخصصان در شناسایی و رسیدگی به نیازهای افراد دارای ناتوانیهای یادگیری بسیار مهم است. آموزش والدین و معلمان درمورد ماهیت ناتوانیهای یادگیری و استراتژیهای مداخله مؤثر میتواند محیطی حمایتی را فراهم کند که منجر به موفقیت افراد با این شرایط شود.
مداخلات درمانی برای اختلالات یادگیری خاص
در ادامه فقط چند مورد از روشهای کمک به کودکان دارای اختلالات یادگیری خاص آورده شدهاند:
دیسلکسیا یا نارساخوانی (Dyslexia)
- فنون تدریس فشرده: این موارد میتوانند شامل رویکردهای خاص، گام به گام و بسیار روشمند برای آموزش خواندن با هدف ارتقا مهارتهای زبان گفتاری و زبان نوشتاری باشند. این تکنیکها معمولاً ازنظر تعداد دفعات و زمان تمرین سنگینتر هستند و بهصورت گروههای کوچک یا تک به تک انجام میشوند.
- تغییرات کلاس: معلمها باید به دانشآموزان مبتلا به دیسلکسیا وقت بیشتری برای انجام تمارین بدهند و از تستهای ضبطشده استفاده کنند تا به کودک اجازه دهد سؤالات را بهجای خواندن، بشنود.
- استفاده از فناوری: کودکان مبتلا به نارساخوانی ممکن است از گوش دادن به کتابهای صوتی یا استفاده از برنامههای کلمهسازی بهرهمند شوند.
دیسگرافی (Dysgraphia)
- ابزارهای مخصوص: معلمان میتوانند امتحانات شفاهی داشته باشند، باید به کودک اجازه داده شود بهجای نوشتن گزارش، فایل ویدیویی ضبط کند. نرمافزارهای رایانهای میتوانند کودکان را قادر به تولید متن نوشتاری کنند.
- استفاده از فناوری: به کودک مبتلا به دیسگرافی میتوان آموزش داد بهجای نوشتن با دست، از برنامههای پردازش لغت، ازجمله برنامههای تبدیل گفتار به متن ، یا ضبط کننده صدا استفاده کند.
- کاهش نیاز به نوشتن: معلمان میتوانند یادداشتها، رئوس مطالب و جزوههای درسی چاپشده ارائه دهند.
برای اطلاعات بیشتر مطلب "دیسگرافیا" را بخوانید.
دیسکلکولیا (Dyscalculia)
- تکنیکهای بصری: معلمان میتوانند تصاویر مسئلهها را بکشند و به دانشآموز نشان دهند که چگونه از مدادهای رنگی برای تفکیک بخشهایی از مسئله استفاده کند.
- کمک به حافظه: شعر و موسیقی میتواند به کودک در به یاد آوردن مفاهیم ریاضی کمک کند.
- کامپیوترها: کودک مبتلا به دیسکلکولیا میتواند از کامپیوتر برای تمرین و انجام تکالیفش استفاده کند.
جمعبندی
اختلالات یادگیری مشکلاتی مادامالعمر هستند که روشهای درمانی پیشنهادی به مدیریت علائم آنها کمک میکنند. این روشها شامل ارائه آموزشهای ویژه، آموزشهای فردی، درمان رفتاری، استفاده از فناوریهای کمکی و بهره بردن از کمکهای والدین و معلمان هستند.
جهت دریافت مشاوره رایگان برای درمان اختلالات مختلف و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه درکنار شما و پاسخگوی شماست.
منابع
سوالات متداول
بهطور کلی اختلالات یادگیری قابل درمان نیستند، اما با استراتژیها و حمایت مناسب، اکثر افراد میتوانند یاد بگیرند که اختلالات خود را بهطور مؤثر مدیریت کنند.
اختلالات یادگیری عموماً مشکلاتی مادامالعمر در نظر گرفته میشوند. بااینحال، بسیاری از افراد استراتژیهایی برای کنار آمدن با اختلال یادگیری خود پیدا میکنند و میتوانند زندگی موفق و رضایتبخشی داشته باشند.
بله، فناوریهای کمکی زیادی مانند نرمافزارهای تبدیل گفتار به نوشتار (speech-to-text)، کتابهای صوتی و اپلیکیشنهایی که برای تقویت مهارتهای خواندن، نوشتن و سازماندهی طراحی شدهاند. نرمافزارهای آموزشی ویژه نیز میتوانند تمرینهای یادگیری هدفمند ارائه دهند.