کار درمانی ذهنی
بسیاری از افراد کاردرمانی را با خدمات کودکان یا توان بخشی جسمی مرتبط می دانند و از دیدن کاردرمانگران ذهنی که در محیط های بهداشت روان کار می کنند متعجب می شوند.
اگر شما یا کی از عزیزانتان نزد متخصص کاردرمانی ذهنی می روید، دانستن نقش آنها می تواند به شما کمک کند تا بهترین مراقبت را انجام دهید. بطور کلی کاردرمان ذهنی هم در کودکان و هم بزرگسالان بسیار کاربرد دارد و در تمامی اختلالاتی نظیر اتیسم، بیش فعالی، سندرم ها، اختلالات حسی حرکتی و هم بیماری ها و اختلالات بزرگسالان کاربرد دارد.
کار درمانی ذهنی چیست؟
کار درمانی ذهنی به کودکانی که به دلیل اختلالات مختلف، در مراحل رشدی و نقاط عطف رشدی تاخیر داشته اند کمک می کند تا حداکثر توانایی را کسب کرده و اختلاف سن رشدی و تقویمی خود را به حداقل برسانند.
تاریخچه کاردرمانی ذهنی
کاردرمانی ریشه هایی در بهداشت روان دارد. در یک زمان ، اکثر کاردرمانگر ها در محیط های بهداشت روان کار می کردند. در دهه گذشته ، تعداد کاردرمانگر هایی در کشور که در زمینه بهداشت روان کار می کنند کاهش یافته است. (در مرتبط دانستن OT و توانبخشی جسمی و اطفال اشتباه نکرده بودید.)
با این حال ، تغییرات جدید در ارائه خدمات بهداشت روان دریچه ای برای ورود کاردرمانگران بیشتر به این حوزه فراهم کرده است.
اهداف کاردرمانی ذهنی
آموزش کاردرمانگر نیازمند رویکردهای کلی و مناسب برای کار در محیط های بهداشت روان است. کاردرمانگرها علاوه بر آموزش دیدن در حوزه سلامت جسمی ، در موارد زیرنیز آموزش می بینند:
- ارزیابی شناختی
- استراتژی های حسی
- اتحاد درمانی
- فرایند گروهی
- مشارکت در فعالیتهای یادگیری روزانه (ADL)
- مهارتهای اجتماعی - عاطفی
همانند سایربخش های کاردرمانی ، هدف اصلی کاردرمانی ذهنی کمک به افراد در مشارکت هرچه بیشتر در فعالیتهای روزمره است.
حتما مطالعه کنید : آیا کاردرمانی به افراد مبتلا به فلج مغزی کمک می کند
چه افرادی به کار درمانی ذهنی نیاز دارند؟
- کودکانی با مشکلات اختلالات نافذ رشدی از جمله اتیسم
- کودکان مبتلا به اختلال نقصتوجه و بیش فعالی
- کودکان و بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی در مواردی که بیمار دچار مشکلات ذهنی نیز گردیده است.
- افراد دچاراختلالات یادگیری از جمله ناتوانی در خواندن و نوشتن ، اختلال در یادگیری ریاضیات و ...
- افراد دچار سکته مغزی و سایر آسیب های ذهنی
- کودکان و بزرگسالان دچار اختلالات رفتاری مانند پرخاشگری و جویدن ناخن و …
- بیماران با سندرم های ژنتیکی و مادرزادی مانند سندرم داون و سندوم تورت
- بیاران با ضعف در مهارت های ترسیمی
- بیماران با اختلالات مخچه
- افراد دچار اختلال حواس و حافظه
- افراد دچار مشکل در ارتباطات
- افرادی دارای وسواس فکری _ عملی
- افراد مبتلا به مشکلات روحی مانند افسردگی
- افرادمبتلا به استرس شدید
- افراد دچار فوبیا ( ترس بیمارگونه)
- افراد مبتلا به شیزوفرنی
- افراد رچار دیستروفی عضلانی
- کودکان دچا تاخیر رشدی
حتما بخوانید: کاردرمانی دیستروفی عضلانی دوشن
مراحل رشد ذهنی و شناختی کودک
از تولد تا 3 ماهگی
3 ماه اول زندگی کودک شگفت آور است. محورهای اصلی رشدی در این سن ، کاوش در حواس اساسی و یادگیری بیشتر در مورد بدن و محیط است.
در این دوره ، بیشتر نوزادان کارهای زیر را شروع می کنند:
- رفتارهایی مانند جستجو و مکیدن نوک پستان یا شیشه شیر
- تشخیص دادن تفاوت های صدا در میزان و حجم
- تشخیص واضح تر اشیا را در فاصله 33 سانتیمتری
- تمرکز بر روی اشیا در حال حرکت ، از جمله چهره مراقبان
- مشاهده همه رنگهای طیف بصری انسان
- تخیص مزه های شیرین ، شور ، تلخ و ترش
- استفاده از حالت های صورت برای پاسخ دادن به محیط اطراف
از 3 تا 6 ماهگی
در اوایل نوزادی ، توانایی های ادراکی هنوز در حال رشد است. از سن 3-6 ماهگی ، نوزادان احساس درک قوی تری دارند. در این سن ، بیشتر نوزادان شروع به موارد زیر می کنند:
- حالات صورت را تقلید می کنند
- به صداهای آشنا واکنش نشان می دهند
- چهره های آشنا را می شناسند
- به حالات چهره افراد دیگر پاسخ می دهند
از 6 تا 9 ماهگی
نگاه کردن به درون ذهن نوزاد کار ساده ای نیست. از این گذشته ، محققان نمی توانند هر لحظه از نوزاد بپرسند که به چه چیزی فکر می کند. محققان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فرایندهای ذهنی نوزادان ، به تعدادی از کارهای خلاقانه دست می زنند که عملکرد درونی مغز کودک را نشان می دهد.
محققان دریافتند که از سن 6-9 ماهگی، بیشتر نوزادان:
- بیشتر به چیزهای "غیرممکن" مانند اشیایی که در هوا معلق است نگاه می کنند
- تفاوت بین تصاویر نمایش دهنده اشیاء مختلف را تشخیص می دهند
- تفاوت بین موجودات جاندار و بی جان را تشخیص می دهند
- قادر به فهم اندازه نسبی یک شی برای تشخیص فاصله آن هستند
از 9 تا 12 ماهگی
نوزادان از نظر جسمی مهارت بیشتری پیدا می کنند ، می توانند دنیای اطراف خود را با عمق بیشتری کشف کنند. نشستن ، چهار دست و پا رفتن و پیاده روی تنها برخی از نقاط عطف فیزیکی است که به نوزادان امکان می دهد درک ذهنی بیشتری از دنیای اطراف خود بدست آورند.
با نزدیک شدن به 1 سالگی ، اکثر نوزادان قادرند:
- از دیدن کتاب های تصویری لذت ببرند
- برخی از حرکات و کارهای ساده را تقلید کنند
- با چرخاندن اجسام ، تلاش برای قرار دادن یک شی در شی دیگر و غیره، اشیا را دستکاری کنند
- با حرکات و صداها پاسخ دهند
- مفهوم ماندگاری شی را درک کنند ، این ایده که یک شی به حیات خود ادامه می دهد حتی اگر قابل مشاهده نباشد
از 1 تا 2 سالگی
به نظر می رسد که پس از رسیدن به یک سالگی ، رشد جسمی ، اجتماعی و شناختی کودکان با جهش رو به رو است. کودکان در این سن زمان بسیار زیادی را به مشاهده اعمال بزرگسالان اختصاص می دهند ، بنابراین برای والدین و مراقبان مهم است که الگوهای خوبی از رفتار خود ارائه دهند.
بیشتر کودکان یک ساله شروع به انجام موارد زیر می کنند:
- اشیا مشابه را شناسایی می کنند
- اعمال و زبان بزرگسالان را تقلید می کنند
- از طریق اکتشاف می آموزند
- به اشیا و افراد آشنا در کتابهای تصویری اشاره می کنند
- تفاوت بین "من" و "تو" را متوجه می شوند
- کلمات را درک می کنند و به آنها پاسخ می دهند
از 2 تا 3 سالگی
در 2 سالگی ، کودکان به طور فزاینده ای استقلال پیدا می کنند. از آنجا که آنها اکنون قادر به کشف بهتر جهان هستند ، بسیاری از یادگیری ها در این مرحله حاصل تجربیات خود آنها است.
بیشتر کودکان دو ساله قادرند:
- تصویر خود را در آینه با نام تشخیص دهند
- اقدامات پیچیده تر بزرگسالان را تقلید کنند (خاله بازی کردن ، تظاهر به استفاده از لباسشویی و غیره)
- اشیا را با کاربردهای آنها تشخیص دهند
- اشیا موجود در کتاب تصویری را نام ببرند
- به خواسته های ساده والدین و مراقبان پاسخ دهند
- مرتب سازی اشیا را بر اساس دسته بندی (به عنوان مثال ، حیوانات ، گل ها ، درختان و غیره) آنها انجام دهند
- حلقه ها روی پایه را از کوچک به بزرگ مرتب کنند
از 3 تا 4 سالگی
کودکان به طور فزاینده ای قادر به تجزیه و تحلیل دنیای اطراف خود به روش های پیچیده تر می شوند. همانطور که چیزها را مشاهده می کنند ، آنها را دسته بندی و در دسته های مختلف طبقه بندی می کنند.
از آنجا که کودکان در روند یادگیری بسیار فعال تر می شوند ، آنها همچنین شروع به طرح سوالاتی در مورد دنیای اطراف خود می کنند. "چرا؟" در این سن به سوالی بسیار رایج تبدیل می شود.
در سه سالگی ، اکثر بچه ها قادرند:
- برای به دست آوردن اطلاعات از "چرا" استفاده کنند
- آگاهی از گذشته و حال را نشان دهند
- با مشاهده و گوش دادن به توصیه ها ، یاد بگیرند
- توجه خود را مدت زمان بیشتری در حدود 5 تا 15 دقیقه حفظ کنند
- اشیا را بر اساس اندازه و شکل مرتب کنند
- به دنبال پاسخ سوالات باشند
- نحوه چیدن و دسته بندی اشیای مختلف با توجه به رنگ را بفهمند
از 4 تا 5 سالگی
با نزدیک شدن به سن مدرسه ، کودکان در استفاده از کلمات ، تقلید از بزرگسالان ، شمارش و سایر فعالیتهای اساسی که برای آمادگی مدرسه مهم هستند ، بهتر می شوند.
بیشتر کودکان چهار ساله قادرند:
- تصاویری را ایجاد کنند که اغلب نام می برند و توصیف می کنند
- تا پنج بشمارند
- شکل یک شخص را بکشند
- بسیاری از رنگها را نام ببرند و تشخیص دهند
- شعر بخوانند
- بگویند کجا زندگی می کنند
خدماتی که کاردرمانگرهای ذهنی ارائه می دهند
درزیر خلاصه ای از مداخلات رایجکاردرمانگرذهنی آورده شده است:
هدایت گروه ها
کاردرمانگرها در فرآیند گروهی آموزش می بینند. نمونه ای از گروه هایی که توسط کار درمانگر هدایت می شوند. عبارتند از:
- افزایش شناخت
- آمادگی ورود به مدرسه
- آمادگی مهارت های ارتباطی در کودکان
- آموزش مهارت های روزانه زندگی
- مهارتهای زندگی
- آمادگی شغلی
- آشپزی درمانی
- مدیریت مالی
- برنامه های بهبود سلامتی (WRAP)
- اوقات فراغت درمانی
- تغذیه
- گروه های حسی
- زندگی مستقل
ارائه استراتژی های آرامش بخش و بنیادی
کاردرمانگران معتقدند که مشارکت در فعالیتهای روزمره برای بهداشت روان و سلامتی حیاتی است. کاردرمانگر شما ممکن است به شما کمک کند تا از فعالیتهای آشنا به عنوان مکانیزمهای مقابله ای استفاده کنید، مانند گوش دادن به موسیقی ، کارت بازی ، نوشتن ، نقاشی کشیدن ، آشپزی یا تمیز کردن.
کاردرمانگرها همچنین در استراتژی های حسی تسلط دارند. سیستم حسی فرد به پردازش اطلاعات او از محیط کمک می کند.افرادیکه مشکلات بهداشت روان دارند ، ممکن است توانایی آنها در پردازش این اطلاعات به خطر بیفتد ، که می تواند به احساس بی قراری و عدم امنیت منجر شود.
استراتژی های حسی به منظور کمک به پردازش اطلاعات ، سیستم های پردازش اساسی فرد را فعال می کنند ، به افراد کمک می کند احساس امنیت و آرامش کنند. استراتژی های حسیمی تواند برای افرادی که ممکن است نتوانند از گفتار درمانی بهره مند شوند موثر باشد.
اتاق های حسی
کاردرمانگر ها بخشی از یک حرکت بزرگتر برای ایجاد اتاق های حسی در بخش های بهداشت روان هستند. اتاق های حسی مکان هایی هستند که افراد می توانند برای احساس امنیت به آنجا بروند.این اتاق ها اغلب دارای ابزاری برای کمک به تشنج زدایی و ایجاد حس آرامش هستند. استفاده از این مفهوم ساده به کاهش چشمگیر سطح انزوا و خودخوری در برخی از بخش ها کمک کرده است.
ارزیابی آمادگی ترخیص
کاردرمانگر ها یکروش ارزیابی دارند که از آن برای ارزیابی آمادگی ترخیص به روشی استاندارد استفاده کنند. این اطلاعات می تواند به تیم درمانی شما کمک کند که میزان نیاز شما به مراقبت در هنگام ترخیص را مشخص کنند و روند بهبود شما را ارزیابی کنند.
ارزیابی سلامتی جسمی
یکی از صلاحیت های مهم که متخصصان کاردرمانی را از سایر متخصصان بهداشت روان متمایز می کند ، سابقه آنها در توانبخشی جسمی است. مشکلات بهداشت روان اغلب با مشکلات مربوط به بهداشت جسمی همراه هستند. در یک بخش بهداشت روان ، می توانید یک کاردرمانگر را ببینید که به تمام حوزه های افزایش قدرت ، تنظیم صندلی های چرخدار ، توصیه تجهیزات کمکی یا هر کار دیگری که در حیطه کار درمانی باشد پرداخته است.
کمک به استقلال ایمن
در نهایت ، کاردرمانگر شما به دنبال کمک به شما در انجام فعالیت های روزمره است. اگر مشکلات ذهنی شما توانایی انجام فعالیت های روزمره را به خطر می اندازد ، در مورد نگرانی های خود با یک کاردرمانگر صحبت کنید. اگر آنها ابزاری برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای شما ندارند ، می توانند به عنوان یک نیروی کمکی عمل کنند و شما را در دریافت کمک های لازم همیاری کنند.
تخصص در بهداشت روان
بسیاری از کاردرمانگر ها یا از طریق تحصیل ، آموزش در محل کار یا مطالعه مستقل در مراقبت از بیماران تروما و مدل بهبودی آنها تخصص دارند. برخی از کاردرمانگر ها نیز برای دریافت مدرک CPRP اقدام می کنند.
کلینیک جامع توانبخشی رسش در سال 1395 در غرب تهران(خیابان آزادی)، توسط دکتر داریوش نیکبخت متخصص و اسیب شماس گفتار و زبان و آناتومیست در جهت ارائه ی خدمت به کودکان و بزرگسالان نیازمند خدمات توانبخشی تاسیس گردیده است. برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.