درمان لکنت در بزرگسالان، علت ، علائم و تشخیص اختلال

تعداد قابل توجهی از بزرگسالان دارای لکنت مداوم هستند که با تکرار، توقف و کشیدن صداها مشخص می‌شود. درمان لکنت زبان برای بزرگسالان در درجه اول شامل تقویت گفتار روان و اصلاح لکنت زبان در کنار جلسات مشاوره است.

اگرچه درمان لکنت زبان برای بزرگسالان معمولاً زمان بیشتری می‌برد، مؤثر است؛ زیرا روش‌های درمان مستقیم هستند. مراجع بالغ می‌تواند مسئولیت را برعهده بگیرد و پیشرفت خود را در طول دوره درمان پیگیری کند.

درمان لکنت زبان فرایندی فشرده است. لکنت زبان پیشرفته نه‌تنها مستلزم حضور آسیب‌شناس گفتار خوب (SLP) است، بلکه درمانگر رفتار درمانی شناختی (CBT) یا مشاور روانشناسی نیز مورد نیاز است.

علائم لکنت زبان

کلمات، هجاها یا صداهای مکرر همراه با اختلال در سرعت عادی گفتار، لکنت زبان را مشخص می‌کند. تکرار، طولانی شدن و توقف سه رفتار اصلی در لکنت زبان هستند.

استرس ناشی از لکنت زبان ممکن است به رفتارهای ثانویه منجر شود، مانند:

• علائم جسمی مانند لرزش لب‌ها، پلک زدن چشم و تنش در صورت یا قسمت بالای بدن
• سرخوردگی یا اجتناب از ارتباط چهره به چهره
• مکث قبل از شروع صحبت
• تغییر ترتیب یا جایگزینی کلمات در جمله
• مکث ناگهانی یا تردید قبل از شروع گفتگو
• مشکل در شروع یک جمله یا تلفظ صداهای خاص

رفتارهای ثانویه لکنت زبان در بزرگسالان بسیار پیچیده‌تر هستند. بزرگسالان آن‌ها را طی سال‌ها تمرین بدست آورده و به کمال رسانده‌اند. تشخیص اجتناب و فرار در بزرگسالانی که بیش از یک یا دو دهه لکنت زبان دارند، دشوار است.

اکثر کودکانی که لکنت زبان دارند، یا از اختلالات گفتار خود بی‌خبرند یا از لکنت زبان خود ناراحت نیستند. کودکان، به‌ویژه کودکان پیش‌دبستانی، تقریباً هیچ گونه رفتار ثانویه ناشی از لکنت زبان را نشان نمی‌دهند.

در برخی موارد، بزرگسالان حتی ممکن است با استفاده از مترادف‌ها یا بازسازی کل جمله، لکنت زبان خود را با موفقیت سرکوب کنند. در حالی که این موارد در بزرگسالان دارای لکنت زبان رایج هستند، اما همیشه آگاهانه نیستند.

احساسات و نگرش‌های منفی در بزرگسالان دچار لکنت زبان بیشتر از کودکان هستند. واکنش‌های منفی شنوندگان باعث افزایش احساس منفی در بزرگسالان دچار لکنت می‌شوند.

احساسات منفی ممکن است به شکل اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی، آسیب به عزت نفس یا کاهش اعتمادبه‌نفس ظاهر شوند.

حتما مطالعه کنید : درمان لکنت زبان در کودکان

چگونه متخصص لکنت زبان را تشخیص می‌دهد؟

تشخیص افتراقی لکنت فقط باید توسط متخصصان انجام شود. فقط پزشک، آسیب‌شناس گفتار-زبان (SLP) یا گفتاردرمانگر می‌تواند لکنت زبان و نوع آن را تشخیص دهد.

ازآنجایی‌که لکنت زبان ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد، برای تشخیص صحیح مشورت با متخصص مراقبت‌های بهداشتی مهم است.

گفتاردرمانگر ممکن است قبل از رسیدن به نتیجه، ارزیابی‌های متعددی ازجمله تجزیه و تحلیل میزان گفتار، تست‌های شدت لکنت زبان و تست‌های مهارت‌های زبانی را انجام دهد. تشخیص به عوامل متعددی ازجمله سن فرد، سابقه خانوادگی و شدت لکنت زبان بستگی دارد.

SLP همچنین تعیین می‌کند که چگونه این اختلال بر سلامت روانی فرد، مهارت‌های اجتماعی و توانایی کلی او در عمل تأثیر می‌گذارد.

لکنت زبان اختلال روان در دوران کودکی است که دارای چند معیار تشخیصی است.

• اختلال در جریان گفتار و وقفه‌هایی که برای سن فرد یا مهارت‌های زبانی او مناسب نیست. به شرطی که با گذشت زمان باقی بمانند و دارای یک یا چند ویژگی زیر باشند:
• تکرار اصوات و هجاها
• کشیدن مصوت‌ها و صامت‌ها
• مکث در یک کلمه
• وقفه بی‌صدایا وقفه با صدا
• تنش فیزیکی بیش‌ازحد هنگام تلفظ کلمات
• تکرار کل کلمه (تک هجایی)
• جایگزینی واژه‌های سخت
• نگرانی از صحبت کردن و محدودیت در مشارکت اجتماعی، برقراری ارتباط مؤثر، عملکرد تحصیلی یا شغلی
• به‌طور معمول، شروع آن زود است و در سال‌های رشد (تا 6سالگی) اتفاق میفتد.
• این اختلال ناشی از نقص حسی یا حرکتی یا علل عصبی (مانند آسیب مغزی یا سکته مغزی) نیست.

آسیب‌شناس گفتار باید نقایص حسی، اختلالات عادی گفتار، عوارض جانبی داروها، اختلالات نارسایی در بزرگسالان و سندرم تورت را در طول تشخیص قطعی رد کند.

درمان لکنت زبان برای بزرگسالان - گزینه‌های مختلف

امروزه می‌توانید چندین تکنیک درمان لکنت زبان را پیدا کنید که با نیازهای شما مطابقت داشته باشند. چندین روش برای تسلط بر گفتار وجود دارند. می‌توانید برای این منظور به کلینیک‌های گفتاردرمانی مراجعه کنید.

در هر صورت، شما باید قبل از انتخاب یک یا چند مورد از روش‌ها درمورد انواع درمان های مختلف لکنت زبان بدانید.

1. گفتاردرمانی

گفتاردرمانگران یا متخصصان گفتاردرمانی می‌توانند به شما در یادگیری نحوه سرعت بخشیدن به کلمات خود، حذف وقفه و قطع آن کمک کنند. متخصص می‌تواند به شما یاد دهد چگونه شرایطی را که باعث لکنت زبان می‌شوند مدیریت کنید.

شما می‌توانید تکنیک‌های اصلاح لکنت زبان و روان حرف زدن را بیاموزید و از آن‌ها در مکالمات روزانه خود استفاده کنید.

گفتار درمانی بدون شک بهترین روش درمانی برای لکنت زبان در بزرگسالان و بهترین درمان بلندمدت برای لکنت زبان است.

2. مشاوره روانشناسی و رفتاردرمانی شناختی

پیوند گفتار درمانی سنتی با رفتار درمانی شناختی (CBT) می‌تواند اثر درمان لکنت زبان را افزایش دهد. در بزرگسالانی که لکنت زبان دارند CBT می‌تواند به این موارد بپردازد:

• آموزش و اطلاع‌رسانی به فرد درمورد لکنت زبان
• ارائه دیدگاه جدیدی به مشکلات آنها
• کمک به آن‌ها در اتخاذ نگرش مثبت
• کمک و حمایت از بزرگسالان برای یافتن راه‌حل‌های خود
• به چالش کشیدن و رفع افکار منفی و بی‌فایده
• آموزش تکنیک‌های آرام‌سازی برای مقابله با اضطراب و استرس
• بهبود مهارت‌های ارتباطی آن‌ها

ترکیب CBT یا مشاوره با گفتاردرمانی، رویکردی جامع برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان ارائه می‌دهد.

CBT می‌تواند به مقابله با احساسات و نگرش‌های منفی که بزرگسالان معمولاً پس از سال‌ها طرد یا امتناع دارند، کمک کند. درواقع، این تنها راه پرداختن به رفتارهای ثانویه است.

3. گروه‌های پشتیبانی

وقتی جهان مبهم به نظر می‌رسد، هیچ چیز به اندازه تماس با افرادی که ممکن است در شرایط مشابه شما قرار داشته باشند، کمک‌کننده نیست.

گروه‌های حمایتی در کمک به افرادی که لکنت زبان دارند بسیار مؤثر هستند. این گروه‌ها محلی امن برای به اشتراک گذاشتن تجربیات زندگی، ترس‌ها، انتظارات، رؤیاها و پیشرفت درمان برای همه افرادی هستند که دچار لکنت زبان می‌باشند.

می‌توانید گروه حمایتی لکنت زبان را در محله خود یا به صورت آنلاین پیدا کنید. مشارکت در جلسات گروهی، یا صرفاً مشاهده دیگران که دچار لکنت زبان هستند، می‌تواند اعتماد و امید را در شما ایجاد کند.

مشارکت با افراد همفکر می‌تواند استرس، اضطراب و ترس را کاهش دهد. حتی ممکن است راه‌های جدیدی را برای درمان و خوددرمانی باز کند.

گروه‌های حمایتی این فرصت را ایجاد می‌کنند که بدون ترس از قضاوت شدن یا تحقیر با افراد واقعی مواجه شوید  و با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.

4. دستگاه‌های الکترونیکی

سال‌هاست که محققان بر روی دستگاه‌های الکترونیکی مانند DAF (بازخورد شنیداری تأخیری) و FAF (بازخورد فرکانس تغییریافته) کار می‌کنند تا به کسانی که لکنت زبان دارند کمک کند. برنامه‌های گفتاردرمانی امروزی نیز شامل چنین ابزارهایی هستند.
بسیاری از این دستگاه‌ها به افراد در کاهش سرعت گفتارشان کمک می‌کنند. موارد دیگری نیز وجود دارند که «اثر کرال» دارند؛ حالتی که گوینده صدای خود را به گونه‌ای می‌شنود که انگار هماهنگ با دیگران صحبت می‌کند.

وقتی کاربر هنگام استفاده از این دستگاه‌ها از پزشک خود راهنمایی بگیرد، بهترین عملکرد را دارند. بسته به پیشرفت فرد، گفتاردرمانگر ممکن است فرکانس بازخورد را تغییر دهد.
این دستگاه‌ها درواقع برای بزرگسالانی که لکنت زبان دارند مؤثر هستند. بااین‌حال، آن‌ها دارای محدودیتهای خاص خود هستند؛ زیرا کاربر مجبور است برای کار با DAF یا FAF از هدفون/هندزفری استفاده کند.

حتما مطالعه کنید : درمان لکنت زبان ناشی از ترس

داروهای موجود برای درمان لکنت زبان چیست؟

در حال حاضر هیچ دارویی برای لکنت زبان، مورد تأیید FDA نیست. چند ترکیب روانگردان وجود دارند که باعث تسلط در بیماران/ مراجعه‌کنندگان می‌شوند.

داروهایی مانند هالوپریدول، ریسپریدون، اولانزاپین، زیپرازیدون و کلونیدین می‌توانند در کاهش لکنت زبان و افزایش تسلط در بزرگسالانی که دچار لکنت زبان هستند کمک کنند.

داروهای جدید که می‌توانند باعث مهار انتقال‌دهنده مونوآمین وزیکولار 2 (VMAT2) شوند، ممکن است به کاهش لکنت زبان کمک کنند. تحقیقات جدید نشان می‌دهند که داروهایی که سنتز دوپامین را کاهش می‌دهند ممکن است در تسریع گفتار روان کمک کنند.

آنچه باید درمورد درمان در بزرگسالان بدانید

درمانگر باید درک کند که بزرگسالان مبتلا به لکنت پیشرفته ممکن است نه‌تنها از موقعیت‌ها و کلمات، بلکه از خود لکنت زبان نیز بترسند.

در اینجا چند واقعیت درمورد درمان لکنت پیشرفته وجود دارند که هر نوجوان و بزرگسال باید به خاطر بسپارد.

درمان می‌تواند فرایندی طولانی باشد

درمان نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به لکنت زبان می‌تواند مدت‌زمان زیادی طول بکشد؛ زیرا لازم است بر جنبه‌های مختلفی تمرکز کند مانند:

• احساسات فرد
• باورهای جامع مرتبط با لکنت زبان
• رفتارهای ثانویه

در حالی که در کودکان پیش‌دبستانی فقط چند ماه تا یک سال طول می‌کشد تا میزان قابل توجهی پیشرفت از خود نشان دهند، بزرگسالان باید به یاد داشته باشند که صبر و پشتکار تنها دوستان آن‌ها در سفر طولانی به سوی روان صحبت کردن است.

بنابراین برای بزرگسالان بسیار مهم است که قبل از شروع به کار بر روی گفتار خود، با SPL خود برای تعیین اهداف واقع‌بینانه کار کنند. رویکرد یکپارچه شامل بررسی ماهیت و شدت لکنت زبان آن‌ها، یادگیری گفتار روان کنترل‌شده و افزایش رویکرد رفتاری است.

یک فرد بالغ باید میزان قابل توجهی از رفتارهای مقابله‌ای را که در طول سال‌های لکنت زبان آموخته است را از یاد ببرد. این امر مستلزم کار سخت از طرف درمانگر، مشاور و مراجعه‌کننده است.

هیچ درمانی برای همه مناسب نیست

سطوح مختلفی از شدت لکنت زبان، آشفتگی احساسی و اعتقادات مرتبط با لکنت زبان در هر بیمار وجود دارند. بنابراین غیرممکن است که درمان خاص لکنت زبان را برای همه افراد بالغ استفاده کنیم.

درمان‌ها با توجه به تجربه افراد در لکنت زبان، تربیت، آسیب‌های فیزیکی مرتبط با لکنت و حتی درک آن‌ها از شنونده در هنگام لکنت متفاوت هستند. از بین تمام فرایندهای درمانی، گفتار روان کنترل‌شده از همه مهم‌تر است. عملکرد بیمار در طول جلسات کنترل لکنت، آینده درمان او را تعیین می‌کند.

درمان یکپارچه در طی چند سال، همیشه باید شامل افزایش مشارکت فرد و کاهش اجتناب او از موقعیت‌ها باشد. گفتاردرمانگرها با بهبود تسلط بر گفتار، سطوح پایین اجتناب و افزایش مشارکت را مرتبط کرده‌اند.

رویکرد یکپارچه، به احساسات منفی، نگرش‌ها و اجتناب‌های مراجع توجه می‌کند. استفاده از تکنیک گفتار روان کنترل‌شده می‌تواند ازطریق تجربه مکرر روان حرف زدن، بر نگرش و احساسات تأثیر مثبت بگذارد.

از نظر عصبی، می‌توان با تحریک نیمکره چپ، به بهبود تنظیم گفتار و تنظیم هیجان کمک کرد. در عین حال، می‌توان رفتار اجتنابی را در بیمار کاهش داد.

درمان ممکن است نقایص پردازش گفتار را به‌طور کامل برطرف نکند

بزرگسالانی که لکنت زبان دارند ممکن است حتی پس از اتمام درمان موفقیت‌آمیز، باز هم دچار نقص در پردازش گفتار شوند. مطالعات تصویربرداری مغزی نشان می‌دهند که حتی با وجود جلسات کامل گفتاردرمانی توسط متخصص، ممکن است در بزرگسالان مبتلا به لکنت فعالیت نیمکره چپ کمتر از حد معمول باشد.

مقابله با لکنت زبان باقی‌مانده تعهدی بلندمدت است و می‌تواند کاری مستمر برای مراجعه‌کننده و درمانگر وی باشد. در مطالعه‌ای که اخیراً انجام شد، اکثریت 216 شرکت‌کننده، به‌جای رهایی از لکنت، روان حرف زدن را به‌عنوان هدف درمانی خود انتخاب کردند.

انگیزه خود را حفظ کنید

شما باید میزان پیشرفت خود و نتیجه درمان منظم را اندازه‌گیری کنید. درصد هجاهای با لکنت را یادداشت کنید تا تصویر پیشرفت قبل و بعد از گفتاردرمانی را ثبت کنید. درمانگر شما باید با آموزش استفاده از روش‌های آسان پیگیری پیشرفت، به شما در یادگیری نحوه اندازه‌گیری شدت لکنت زبان کمک کند.

فراموش نکنید که گفتاردرمانی مسیری طولانی برای نوجوانان و بزرگسالان است. بنابراین، مهم است که به تمرینات خود پایبند باشید و برای بهبود تسلط گفتاری خود در جلسات درمانی شرکت کنید.

بزرگسالانی که لکنت زبان دارند می‌توانند به‌دنبال انجمن‌های آنلاین یا گروه‌های نزدیک به محل زندگی خود باشند تا احساسات و عواطف خود را درمورد لکنت زبان به اشتراک بگذارند. یافتن فضایی امن برای به اشتراک گذاشتن تجربیات زندگی که ممکن است به‌دلیل لکنت زبان رخ داده باشد می‌تواند به اطمینان خاطر فرد کمک کند.

این امر به شما کمک می‌کند تا اهداف واقع‌بینانه‌ای برای گفتار خود تعیین کنید و همچنین پس از شروع به شرکت در جلسات درمانی با SLP ، پیشرفت خود را بسنجید.

آشنایی با علل اصلی لکنت زبان

لکنت زبان زودهنگام شروع می شود و معمولاً همزمان با دوره رشد زبانی کودک است. لکنت زبان یک اختلال در دوران کودکی است. بنابراین ، یکی از عوامل زیر می تواند باعث لکنت زبان شود:

1. ژنتیک

لکنت زبان در خانواده ها منتقل می شود. کودکی که دارای خویشاوند خونی نزدیک با لکنت زبان هستند ، ممکن است در بزرگسالی هم به لکنت ادامه دهد. ژن ها بر استعداد فرد برای لکنت زبان تأثیر می گذارند.

2. مغز و اعصاب

ژنتیک همچنین بر شبکه عصبی و فعالیتهای فرد تأثیر می گذارد. افرادی که لکنت زبان دارند در فعالیت های نیمکره راست و چپ مغز خود تفاوت های متمایزی دارند. نیمکره راست آنها بیشتر از چپ فعال است ، که ممکن است تا حدودی اختلال گفتاری آنها را توضیح دهد.

3. عوامل سلولی

مطالعات اخیر نشان داده است که موش ها با کمبود آستروسیت ها (سلول های ستاره ای شکل) در بدن آنها ، صداهایی شبیه به لکنت زبان نشان می دهند. دانشمندان به رهبری دکتر درینا معتقدند افرادی که لکنت زبان دارند ممکن است در مقایسه با افرادی که لکنت زبان ندارند، تراکم آستروسیت های کمتری در بدن خود داشته باشند.

4. استرس دوران کودکی

مهم است که به خاطر داشته باشید که کودکانی که دارای اعضای خانواده دارای لکنت هستند ، بیشتر در معرض ابتلا به لکنت زبان در اثر استرس ناگهانی دوران کودکی هستند. بسیاری از کودکان نیز شرایط بسیار استرس زایی را پشت سر می گذارند اما تأثیرات ماندگاری بر گفتار نشان نمی دهند.

5. تغییرات محیطی

به طور مشابه ، کودکانی که از نظر ژنتیکی مستعد لکنت زبان هستند در نتیجه این تغییرات شانس بیشتری برای ایجاد اختلال در گفتار دارند. تغییرات محیطی ممکن است شامل مهاجرت به محله جدید و ناشناخته ، از دست دادن دوستان ، جدایی والدین یا آمدن خواهر یا برادر جدید باشد.

انواع لکنت زبان

استعداد ژنتیکی ، ضربه روحی ، ضربه فیزیکی و چندین بیماری تخریب کننده عصبی ممکن است به لکنت زبان کمک کنند. در حال حاضر ، متخصصان چهار نوع مختلف لکنت را بر اساس علل احتمالی شرح داده اند.

1. در حین رشد

لکنت زبان در حین رشد رایج ترین نوع است. این نوع لکنت در اوایل کودکی آغاز می شود ، زمانی که کودکان خردسال مهارت های گفتاری و زبانی جدیدی را به دست می آورند.

2. عصبی

تغییرات ناگهانی در مسیرهای عصبی یا فعالیتهای مرتبط با مراکز مغزی در فرآیند و رشد گفتار ممکن است منجر به لکنت عصبی شود. برای این نوع لکنت زبان هیچ محدودیت سنی خاصی وجود ندارد. لکنت عصبی ممکن است در نتیجه سکته مغزی ، ضربه مغزی ، بیماریهای نرودژنراتیو و/یا تومور (های) مغزی باشد.

3. روانی

تشخیص لکنت روانی چالش برانگیز است و ممکن است ناشی از ضربه و ناراحتی شدید احساسی باشد. اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) ، اضطراب شدید و/یا افسردگی مزمن ممکن است به شکل لکنت زبان همراه با سایر علائم در نوجوانان و بزرگسالان ظاهر شود.

4. ناشی از تحریک دارو

لکنت زبان ناشی از دارو معمولاً در بزرگسالان مشاهده می شود. ممکن است ناشی از تغییر ناگهانی دارو یا میزان مصرف آن باشد. استفاده از داروی جدید یا حتی بالابردن دوز داروی قبلی ممکن است باعث لکنت زبان در بزرگسالانی شود که سابقه اختلالات گفتاری ندارند. به طور معمول ، بازگشت به دوز قبلی یا جایگزینی داروی جدید با داروی دیگر ، لکنت ناشی از دارو را متوقف می کند.

در مورد لکنت زبان چه نوع تحقیقاتی انجام می‌شود؟

در چند سال گذشته تحقیقات درباره لکنت زبان پیشرفت چشمگیری داشته‌اند.

در سال 2021، دکتر مگوایر مطالعه نقش ریسپریدون را در افزایش فعالیت آستروسیت‌ها در جسم مخطط هدایت کرد. ریسپریدون با افزایش متابولیسم یا فعالیت جسم مخطط می‌تواند لکنت زبان را کاهش دهد.

در سال 2019، دکتر دراینا و تیمش موش‌های آزمایشگاهی را با جهش Gnptab اصلاح کردند. این موش‌های مهندسی ژنتیک‌شده دارای تراکم کم آستروسیت‌ها بودند. این موش‌ها مکث‌های غیرطبیعی طولانی را در صدا داشتند که تیم آن‌ها را با مکث افرادی که دارای جهش یکسان بودند، مشابه دانستند.

محققان NIDCD چهار ژن و جهش آن‌ها را شناسایی کرده‌اند که مستقیماً با لکنت زبان ارتباط دارند. دکتر دراینا به دانش فعلی درمورد نقش ژنتیک در لکنت زبان کمک شایانی کرده است. عوامل ژنتیکی حداقل در 50 درصد موارد نقش مهمی ایفا می‌کنند.

در حال حاضر، تحقیقاتی در حال انجام هستند تا مشخص شود لکنت کدام کودکان با بزرگ شدن از بین می‌رود و چه کسانی در خطر لکنت مداوم هستند.

دانشمندان در حال حاضر از اسکن fMRI ،MRI و PET برای تعیین تفاوت در ساختار مغز و عملکرد افرادی که لکنت زبان دارند، استفاده می‌کنند.

ترکیبی از مهندسی ژنتیک، مطالعات دارویی و تکنیک های تصویربرداری ممکن است به زودی در آینده برای کمک و درمان افراد به کار گرفته شوند.

جمع‌بندی

لکنت زبان، اختلالی گفتاری است که بر روانی و جریان صحبت کردن تأثیر می‌گذارد. این اختلال باعث کاهش اعتمادبه‌نفس و عزت‌ نفس بیمار می‌شود. بنابراین درمان آن از اهمیت زیادی برخوردار است و به کاهش علائم کمک قابل توجهی می‌کند. روش‌های زیادی برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان وجود دارند که در این مطلب مورد بررسی قرار گرفتند. در صورتی که مبتلا به لکنت زبان هستید پیشنهاد می‌دهیم به کلینیک توانبخشی رسش مراجعه کنید و از خدمات کادر درمانی این مرکز بهره‌مند شوید. 

جهت دریافت مشاوره رایگان برای درمان اختلالات مختلف و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید‌. کلینیک رسش همیشه درکنار شما و پاسخگوی شماست.

منابع  

my.clevelandclinic.org

stamurai.com