اختلالات گفتار و زبان درمان لکنت زبان در کودکان
لکنت موقت در میان کودکان 2 تا 4 ساله اتفاقی کاملاً عادی است. این زمان دوره بسیار مهمی در رشد گفتار و زبان است. لکنت زبان ممکن است چند هفته یا چند ماه ادامه یابد. بیشتر لکنت زبانها با بزرگ شدن کودک از بین میروند و بهندرت اتفاق میفتد که تا بزرگسالی ادامه پیدا کنند. چه لکنت زبان کودک شما موقتی باشد و چه دائمی، باید هرچه میتوانید یاد بگیرید تا منابع لازم برای کمک به کودکتان را در اختیار داشته باشید.
لکنت زبان چیست؟
به گفته مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات، لکنت زبان اختلالی گفتاری است که بیش از 3 میلیون آمریکایی را درگیر میکند. لکنت زبان زمانی اتفاق میفتد که گفتار عادی با تکرار یا کشیدن صداها یا کلمات خاص قطع میشود. لکنت زبان که من و من یا گرفتگی زبان نیز نامیده میشود، میتواند از نظر فرکانس و شدت از خفیف تا شدید متغیر باشد. گاهیاوقات، صحبت کردن در جمع یا با تلفن باعث تشدید لکنت میشود، در حالی که خواندن کتاب یا آواز لکنت را کاهش میدهد. استرس نیز گاهیاوقات باعث بدتر شدن لکنت زبان میشود.
علت لکنت زبان
متخصصان بهطور قطع نمیدانند چه چیزی باعث لکنت زبان در کودکان میشود، اما اکثر آنها معتقدند که اختلال گفتاری درنتیجه عوامل مختلفی رخ میدهد. این عوامل ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشند:
- ژنتیک: اکثر کارشناسان معتقدند که لکنت زبان دارای مؤلفهای ژنتیکی است. شصت درصد از همه افرادی که لکنت زبان دارند یک عضو نزدیک خانواده آنها نیز لکنت زبان داشته است.
- لکنت زبان رشدی: بسیاری از کودکان خردسال از 18ماهگی تا 2سالگی که مهارتهای گفتاری و زبانی خود را تقویت میکنند دچار لکنت زبان میشوند. این نوع لکنت زبان معمولاً موقتی است.
- عوامل عصبی: تحقیقات نشان دادهاند مغز افرادی که لکنت زبان دارند متفاوت از افرادی که اختلال گفتاری ندارند پردازش میکند. در برخی موارد، به نظر میرسد مشکلی در نحوه انتقال زبان ازطریق مغز وجود دارد. دانشمندان دقیقاً نمیدانند چرا این حالت اتفاق میفتد.
فاکتورهای خطر لکنت زبان
چگونه بفهمید که یک کودک مبتلا به لکنت زبان دارای مشکل رشدی موقتی است یا اختلال تکلم جدیتری دارد که نیاز به مداخله دارد؟ به گفته بنیاد لکنت زبان، فاکتورهای زیر کودک شما را در معرض خطر بیشتری قرار میدهند:
- خانواده: اگر یک یا چند نفر از اعضای خانواده شما در بزرگسالی دچار لکنت زبان باشند، کودک شما در معرض خطر بیشتری قرار دارد.
- سن: کودکانی که قبل از رسیدن به سن 3.5سالگی شروع به لکنت زبان میکنند، احتمال بیشتری دارد که لکنتشان از بین برود.
- مدتزمان لکنت زبان: اگر لکنت زبان فرزند شما بیش از 6 ماه طول بکشد، کمتر پیش میآید که خود به خود از بین برود.
- جنسیت: پسرها سه تا چهار برابر دختران لکنت زبان دارند.
- سایر نقایص گفتاری و زبانی: اگر فرزند شما مشکلات دیگری در صحبت کردن و درک مطلب دارد، کمتر احتمال دارد که لکنتش با بزرگ شدن درمان شود.
درمان لکنت زبان با گفتاردرمانی
بسیاری از والدین تمایلی به شرکت در جلسات گفتاردرمانی برای کودک ندارند؛ زیرا نمیخواهند کودک از اختلال خود آگاه شود. کارشناسان معتقدند که اگر فرزند شما بیش از 3 سال سن دارد و سه تا شش ماه است که به لکنت مبتلا شده است، باید به پزشک مراجعه کنید.؛ زیرا ممکن است کودک مبتلا به لکنت زبان به اختلالی جدیتر از لکنت موقتی مبتلا باشد. گفتاردرمانگری پیدا کنید که در زمینه لکنت زبان تخصص دارد. درمانگر میتواند به شما کمک کند تا برای شروع درمان تصمیم درستی بگیرید .
اکثر کودکان مبتلا به لکنت طولانیمدت میتوانند از گفتاردرمانی بهرهمند شوند. در برخی موارد، مشکل بهطور کامل برطرف میشودو در موارد دیگر، پیشرفت زیادی اتفاق میفتد. نتیجه نهایی هر چه باشد، گفتاردرمانی اعتمادبهنفس فرزند شما را افزایش میدهد؛ زیرا او یاد میگیرد چگونه لکنت زبان خود را مدیریت کند و مهارتهای گفتاریاش را بهبود بخشد.
درمان لکنت در کودکان چگونه انجام میشود؟
آسیبشناسان گفتار-زبان از رویکردهای غیرمستقیم و مستقیم برای درمان لکنت کودکان پیشدبستانی استفاده میکنند:
رویکردهای غیرمستقیم
رویکردهای غیرمستقیم عوامل محیطی، ارتباطی و مرتبط با کودک را که تصور میشود در افزایش و تداوم لکنت نقش دارند، هدف قرار میدهند. سپس تغییر در گفتار کودک تحت نظارت قرار میگیرد. هدف رویکردهای غیرمستقیم، کاهش لکنت و نگرانی والدین است. این روش برای کودکان پیشدبستانی کوچکتر که مبتلا به لکنت هستند، ترجیح داده میشود.
دو رویکرد غیرمستقیم مبتنی بر شواهد عبارتاند از:
- درمان تعاملی والد-کودک پالین برای لکنت اولیه دوران کودکی که در بریتانیا توسعه یافته است
- RESTART-DCM که در هلند توسعه یافته است
رویکردهای مستقیم
رویکردهای مستقیم، گفتار را بهطور مستقیمتر هدف قرار میدهند و بهطور خاص به دنبال افزایش روانی گفتار و کاهش شدت لکنت هستند. برنامه لیدکامب برای مداخله زودهنگام لکنت، رویکردی مستقیم و مبتنی بر شواهد است که در استرالیا توسعه یافته و از اصول رفتاری برای کاهش قابل توجه یا حذف لکنت در کودکان خردسال استفاده میکند.
صرف نظر از رویکرد انتخابشده یا توصیهشده، مشارکت والدین برای موفقیت درمان کودکان در سن پیشدبستانی ضروری است. آسیبشناسان گفتار-زبان به والدین آموزش میدهند و از آنها حمایت میکنند که چگونه درمان را بهطور ایمن در خانه و در محیطهای ارتباطی طبیعی انجام دهند.
ازآنجاییکه والدین شناخت بهتری از فرزندان خود دارند، میتوانند اطلاعات ارزشمندی در اختیار گفتاردرمانگران قرار دهند. درمانگر پیشرفت کودکان را در هر ویزیت ارزیابی میکند و بر اساس گزارشهای والدین و مشاهده مستقیم، توصیههایی را ارائه میدهد. همکاری والدین و درمان باعث میشود کودک به نتایج مثبتی دست پیدا کند.
نکاتی برای والدین کودک دارای لکنت زبان
والدین میتوانند تأثیر بهسزایی در نحوه نگرش کودک به اختلال خود و احساس راحتی او در بیان احساسات خود و شنیدن صحبتهای اطرافیان داشته باشند. برای کمک به کودک مبتلا به لکنت زبان اقدامات زیر را انجام دهید:
- آرام و باحوصله با فرزند خود صحبت کنید. سایر خانواده را نیز تشویق کنید که همین کار را انجام دهند.
- فضایی آرام و ساکت در خانه ایجاد کنید.
- بهجای اینکه به نحوه حرف زدن کودک توجه کنید، به محتوای حرفهایش گوش بدهید.
- وقتی کودکتان با شما صحبت میکند، بیحوصلگی یا عصبانیت از خود نشان ندهید.همچنین از عباراتی مانند "آهسته بگو"، یا "میشه واضحتر بگی؟" استفاده نکنید.
- وقتی کودک در حال صحبت کردن است، کمتر از او سؤال بپرسید و حرفش را قطع نکنید.
- هرگز به لکنت زبان یا سایر اختلالات گفتاری کودک توجه نکنید.
- سعی کنید هر روز برای یک بار بهتنهایی با فرزند خود وقت بگذرانید.
آیا کودک من به گفتاردرمانی نیاز دارد؟
تصمیمگیری درمورد اینکه آیا کودک را به گفتاردرمانی ببرید یا نه، دشوار است. بسیاری از والدین نگرانند که بردن کودک برای معالجه باعث افزایش آگاهی او درمورد لکنت و درنتیجه تأثیر منفی بر روی او میشود، یا برخی درمورد زمان مناسب برای شروع درمان کودک خود اطمینان کافی ندارند؛ به خصوص وقتی که نظرات گمراهکننده "صبر کنید" و ببینید "چه میشود را میشنوند. علاوهبراین، تحقیقات حاکی از آن هستند که تا 70٪ از کل کودکانی که دچار لکنت میشوند، بدون گفتاردرمانی و بهصورت خود به خودی خوب میشوند. البته، تحقیقات همچنین نشان میدهند که اگر کودکی بیش از یک سال لکنت داشته باشد، احتمال بهبود آن بدون گفتاردرمانی کاهش مییابد.
متأسفانه، هیچ گایدلاین قطعیای درمورد بهترین زمان برای شروع درمان وجود ندارد. البته بیشتر آسیبشناسان گفتار و زبان، شروع درمان را طی 6 تا 12 ماه پس از شروع لکنت پیشنهاد میکنند. چیزی که بهطور قطع میدانیم این است که همه کودکان میتوانند از درمان بهرهمند شوند، اما نتایج برای کودکان مختلف، متفاوت هستند.
شرکت در جلسات گفتاردرمانی باعث میشود لکنت برخی از کودکان بهطور کامل از بین برود. برخی دیگر روشهایی را یاد میگیرند که به آنها کمک میکنند تا لکنت کمتری داشته باشند. در حالی که بعضی دیگر یاد میگیرند حتی با وجود داشتن لکنت، طوری صحبت کنند که برایشان آسانتر و راحتتر باشد و آنها را مضطرب نکند. از همه مهمتر، همه کودکان یاد میگیرند که با وجود لکنت زبان، در مهارتهای گفتاری خود اعتمادبهنفس بیشتری داشته باشند.
تصمیمگیری برای بردن کودک به گفتاردرمانی گام مهمی در کمک به کودک است. هنگامی که این تصمیم را گرفتید، کسب اطلاعات درمورد لکنت و درمان آن به شما کمک میکند تا درمورد موارد زیر تصمیم بگیرید:
- کدام آسیبشناس گفتار و زبان برای شما و فرزند شما مناسب است.
- تعداد، مدت و هزینه درمان
- اهداف احتمالی گفتاردرمانی
- و میزان موفقیت مورد انتظار
انتخاب آسیب شناس گفتار زبان
چگونه میتوانید گفتاردرمانگری (SLP) مناسب برای خود و فرزندتان پیدا کنید؟ اولاً، تا آنجا که میتوانید درمورد لکنت زبان بیاموزید تا بدانید آیا گفتاردرمانگر مد نظر شما درمورد لکنت کودکان دانش کافی دارد یا خیر. ممکن است بخواهید درباره درمان لکنت بیشتر بخوانید. این وب سایت، همانند سایر مطالب ما برای خانوادهها، اطلاعاتی درمورد لکنت و درمان لکنت به شما ارائه میدهد.
همچنین از لیست ارجاع استفاده کنید. لیست درمانگران ما شامل اسامی افرادی است که در زمینه درمان لکنت زبان تخصص دارند. اگر کسی در نزدیکی شما نیست، با بخش آموزش مدارس منطقه، بیمارستان یا کلینیک گفتار و شنوایی تماس بگیرید.
هنگامی که با آسیبشناس گفتار ملاقات کردید، با او صحبت کنید. سؤالات مهمی وجود دارند که بخواهید بپرسید، اما بهطور خاص چند سؤال زیر بسیار مهم هستند.
- چقدر در ارزیابی و درمان لکنت احساس راحتی میکنید؟ این سؤال مهمی است؛ زیرا برخی از آسیبشناسان گفتار در کار با لکنت راحت نیستند.
- با چند کودک دارای لکنت کار کردهاید؟ این سؤال به شما کمک میکند تا تشخیص دهید آیا آسیبشناس گفتار تجربه مورد نیاز شما را دارد یا خیر.
- به نظر شما اهداف اولیه لکنتدرمانی برای کودک چه باید باشد؟ این به شما کمک میکند تصمیم بگیرید که آیا نظرات آسیبشناس گفتار درباره اهداف با نظرات شما مطابقت دارد یا خیر.
- در گفتاردرمانی از چه رویکردهایی استفاده میکنید؟ جلسات درمان هر چند وقت انجام میشوند؟ مهم است که درمان در زمانی تنظیم شود که برای شما، فرزندتان و گفتاردرمانگر مناسب باشد. گاهیاوقات برنامه درمانیای که آسیبشناس گفتار ارائه میدهد بهدلیل شغل شما، زمان خواب فرزندتان یا سایر موارد خانوادگی برای شما مناسب نیست. دنبال کردن درمان نباید خیلی ناخوشایند یا استرسزا باشد.
- به نظر شما نقش والدین در گفتاردرمانی چیست؟ برای اکثر کودکان، میزان موفقیت آنها در درمان با میزان حمایت خانواده از آنها در ایجاد تغییرات ضروری، ارتباط مستقیم دارد. یافتن آسیبشناس گفتار و زبانی که معتقد باشد شما نقش مهمی در درمان دارید و مایل باشد به آموزش شما در جهت درمان کودک کمک کند، قسمت مهمی از این روند است.
حتما مطالعه کنید : آخرین تحقیقات روز دنیا برای لکنت زبان
تعداد، مدت و هزینه جلسات درمانی
میزان جلسات لکنت درمانی مورد نیاز و مدتزمان لازم با یکدیگر مرتبط بوده و معمولاً برای هر کودک متفاوت است. تصمیمگیری درمورد میزان نیاز به درمان و فواصل زمانی بین جلسات معمولاً پس از ارزیابی لکنت انجام میشود.
گفتاردرمانگر پس از اتمام مراحل ارزیابی، نتایج را برای شما توضیح میدهد و با هم میتوانید درمورد مدتزمان درمان و فواصل زمانی بین جلسات، صحبت کنید. طول و میزان درمان به میزان نیاز کودک، نوع درمان و شدت مشکل لکنت بستگی دارد.
انتظار موفقیت
همانطور که برای رسیدن به اهداف مد نظر برای کودک خود با آسیبشناس گفتار همکاری میکنید، معیارهای موفقیت خود را نیز تعیین کنید. برقراری ارتباط مؤثر و زندگی موفق با لکنت باید از مهمترین این معیارها باشند.
اهداف درمانی
لکنتدرمانی برای کودکان معمولاً به معنای یادگیری راحتتر صحبت کردن و ایجاد احساسات و نگرش مثبت درمورد حرف زدن است. درنتیجه، طول و نوع درمان بسته به نیاز فرزند شما بسیار متفاوت است.
لیستی از اهداف درمانی نمونه برای کودکان شامل موارد زیر است:
- کاهش دفعات لکنت زبان
- کاهش تنش و مبارزه در لحظههای لکنت زبان
- تلاش برای کاهش اجتناب از کلمات یا شرایط خاص
- دانستن بیشتر درباره لکنت زبان
- استفاده از مهارتهای ارتباطی مؤثر مانند تماس چشمی یا عبارتسازی
همکاری با آسیبشناس گفتاری که از دانش کافی در حوزه لکنت زبان برخوردار است، به کودک شما کمک میکند تا با موفقیت و بهخوبی صحبت کند.
جمعبندی
لکنت زبان در کودکان، مشکلی است که اغلب بین 2 تا 5سالگی بهصورت موقت رخ میدهد. اما اگر این اختلال بهصورت مداوم و بیش از 6 ماه ادامه داشته باشد، نیاز به مداخله دارد. در حالی که کارشناسان عوامل ژنتیکی، رشدی و عصبی را از علل لکنت میدانند، گفتاردرمانی بهعنوان مؤثرترین راهکار مطرح است. هدف درمان، نهتنها کاهش یا رفع لکنت است، بلکه مهمتر از آن، افزایش اعتمادبهنفس کودک و یادگیری مهارتهای مدیریت لکنت و صحبت کردن به شیوهای راحتتر و مؤثرتر است. والدین نقشی حیاتی در این فرایند دارند و باید با ایجاد محیطی آرام و صبورانه و تمرکز بر محتوای صحبت کودک بهجای شیوه بیان آن، از او حمایت کنند. اگر بهدنبال گفتاردرمانگری دلسوز برای درمان لکنت کودک خود هستید، به کلینیک توانبخشی رسش سر بزنید. کارشناسان باتجربه ما در کنار فرزند دلبند شما هستند و به تقویت گفتار او کمک میکنند.
جهت دریافت مشاوره رایگان برای درمان اختلالات مختلف و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه درکنار شما و پاسخگوی شماست.
منابع
