اختلالات گفتار و زبان همه چیز در مورد اکولالیا یا گفتار تکراری
اکولالیا چیست؟
افراد مبتلا به اکولالیا (echolalia) یا گفتار تکرارشونده، سر و صدا و عباراتی را که می‌شنوند، تکرار می‌کنند. آنها ممکن است قادر به برقراری ارتباط مؤثر نباشند؛ زیرا برای بیان افکار خود تلاش می‌کنند. به‌عنوان مثال، کسی که دارای اكولالیا باشد فقط قادر است یك سؤال را به‌جای پاسخ دادن به آن تكرار كند. در بسیاری از موارد، اکولالیا تلاشی برای برقراری ارتباط، یادگیری زبان یا تمرین زبان است.
اکولالیا با سندرم تورت که در آن فرد ممکن است ناگهان داد بزند یا به‌صورت تیک چیزهای تصادفی بگوید، متفاوت است. در این حالت، سخنران هیچ کنترلی روی آنچه که می‌گوید یا زمان گفتن آن ندارد.
گفتار تکراری قسمت بسیار رایجی در رشد زبان است و معمولاً در کودکان خردسال که یاد می‌گیرند ارتباط برقرار کنند، دیده میشود. در سن 2سالگی، بیشتر کودکان ترکیب کردن گفته‌های خود را با تکرار شنیده‌ها شروع می‌کنند. در سن 3سالگی اکولالیای اکثر کودکان حداقل خواهد بود.
برای کودکان مبتلا به اوتیسم یا تأخیر رشد معمولاً اکولالیا در دوران کودکی اتفاق میفتد؛ به‌خصوص اگر دچار تأخیر در گفتار شوند. شناسایی دلیل و نحوه اکولالیا کودک به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ای درمانی برای او تهیه کنید. مشاوره با آسیب‌شناس زبان میتواند به شما کمک کند.
اکولالیا چقدر شایع است؟
تمام کودکانی که در حال یادگیری و توسعه زبان هستند، در ابتدا از اکولالیا استفاده می‌کنند؛ زیرا آنها از این روش برای یادگیری و درنهایت توسعه زبان خود استفاده می‌کنند. این حالت کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد. تخمین زده میشود که 75 درصد از افراد در طیف اوتیسم، اکولالیا را نشان داده‌اند؛ زیرا تصور میشود که این حالت نتیجه مشکل آنها در بیان گفتار خودانگیخته است و میتواند به‌عنوان مکانیسمی مقابله‌ای استفاده شود. این امر به فرد امکان می‌دهد تا در مکالمه شرکت کند، حتی اگر خودش نتواند به‌صورت خودانگیخته صحبت کند؛ آنها همچنان می‌توانند در آنچه گفته میشود، مشارکت داشته باشند.
اکولالیا معمولاً در کودکان بزرگ‌تر از سن نوپایی و در بزرگسالان رایج نیست. بزرگسالانی که دچار ضربه به سر شده‌اند ممکن است اکولالیا را تجربه کنند. البته این حالت ممکن است برای دوره‌ای کوتاه مدت باشد و دوباره صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن را یاد می‌گیرند.
انواع اکولالیا
دو دسته اصلی اکولالیا وجود دارند: اکولالیای عملکردی (یا تعاملی) و اکولالیای غیر تعاملی، که اصوات یا کلمات ممکن است به‌جای ارتباط فقط برای استفاده شخصی باشند.
اکولالیای تعاملی
اکولالیای تعاملی سعی در برقراری ارتباط متقابل است و در ارتباط با شخص دیگر اتفاق میفتد. به‌عنوان مثال:
- تکرار نوبتی: فرد مبتلا به اکولالیا از عباراتی به‌عنوان جایگزین برای پر کردن تبادل کلامی استفاده می‌کند.
- تکمیل کلامی: گفتاری که برای تکمیل روال‌های کلامی آشنا که توسط دیگران گفته می‌شوند، استفاده میشود. به‌عنوان مثال، اگر از افراد مبتلا به اكولالیا خواسته شود كه وظیفه‌ای را به اتمام برسانند، آنها ممکن است در حین انجام کار بگویند «كارت عالی بود!» ، تکرار چیزی که به شنیدن آن عادت دارند.
- ارائه اطلاعات: ممکن است از گفتار برای ارائه اطلاعات جدید استفاده شود، اما ممکن است اتصال نقاط دشوار باشد. ممکن است مادر از فرزند خود بپرسد که مثلاً برای ناهار چه می‌خواهد و او آهنگی را از تبلیغات گوشت می‌خواند تا بگوید که ساندویچ می‌خواهد.
- درخواست‌ها: ممکن است فرد مبتلا به اکولالیا زمانی که ناهار می‌خواهد بگوید: «آیا شما ناهار می‌خواهید؟»
اکولالیای غیرتعاملی
اکولالیای غیرتعاملی معمولاً به‌عنوان ارتباط در نظر گرفته نمی‌شود و برای استفاده شخصی مانند برچسب‌گذاری شخصی یا تحریک خود استفاده میشود. به‌عنوان مثال:
- گفتار غیرمتمرکز: فرد مبتلا به اکولالیا چیزی را می‌گوید که هیچ ارتباطی با زمینه موقعیت ندارد. مثلاً بخش‌هایی از نمایشی تلویزیونی را هنگام قدم زدن در اطراف کلاس می‌خواند. این رفتار ممکن است خودمحرک باشد.
- ارتباط وضعیت: گفتار توسط موقعیت، دیدن، شخص یا فعالیت ایجاد میشود و به نظر نمی‌رسد تلاشی برای برقراری ارتباط باشد. به‌عنوان مثال اگر کسی کالایی با نام تجاری را در فروشگاه ببیند، ممکن است آهنگ تبلیغات را با آواز بخواند.
- بازگویی: گوینده ممکن است قبل از اینکه با صدایی معمولی پاسخ دهد، عبارتی را به‌آرامی چند بار برای خود بیان کند. این حالت ممکن است تمرینی برای تعامل در آینده باشد.
- جهت‌دهی به خود: افراد ممکن است از گفته‌ها برای پیش بردن خود در فرایندی خاص استفاده کنند. به‌عنوان مثال اگر آنها در حال درست کردن ساندویچ هستند، ممکن است به خود بگویند «آب را باز کنید. از صابون استفاده کنید. دست‌ها را بشویید. آب را ببندید. دست‌ها را خشک کنید، نان را بگیرید، نان را در بشقاب قرار دهید. گوشت ناهار را آماده کنید»، و همینطور ادامه دهد تا روند کامل شود.
تفاوت اکولالیای تعاملی و غیرتعاملی
اکولالیا بازتاب‌دهنده نحوه پردازش اطلاعات توسط گوینده است. گاهیاوقات، شناختن تفاوت بین اکولالیای تعاملی و غیرتعاملی دشوار است تا زمانی که با فرد و نحوه برقراری ارتباط او آشنا شوید. در برخی موارد، اکولالیا کاملاً بی‌ربط است.
این مثال عالی را از سوزان استوکس در نظر بگیرید. اگر كودك مبتلا به اكولالیا در پایان وقت استراحت از معلم خود عصبانی شود، ممكن است ناگهان بگوید: «برو به جهنم ، ستوان!» معلم ممکن است بعداً دریابد که کودک فیلم «چند مرد خوب» را تماشا کرده است و عبارتی را که می‌دانست با عصبانیت گره‌خورده است را برای انتقال احساسات خود در آن لحظه استفاده کرده است. در حالی که به نظر می‌رسد پاسخ او بی‌ربط است، او دلیلی داشته که از این عبارت برای برقراری ارتباط استفاده کند.
علائم اکولالیا
تکرار عبارات، کلمات، یا صداهایی که از دیگران می‌شنوید، اصلی‌ترین علامت اکولالیا است.
سایر علائم اکولالیا عبارت‌اند از:
- استفاده از کلمات غیرمعمول
- تکرار کلمات رکیک که کوپرولالیا نامیده میشود.
- گفتن کلمات بسیار سریع که پالیلالیا نامیده میشود.
- احساس اضطراب، زودرنجی، یا ناامیدی هنگام صحبت با کسی
- عدم برقراری تماس چشمی
- مشکل در یادگیری و دوست‌یابی
علت ابتلا به اکولالیا
کودکان اغلب با تکرار کلماتی که می‌شنوند، صحبت کردن را یاد می‌گیرند. اکولالیا معمولاً در کودکان نوپای زیر 3 سال دیده میشود. اگر این تکرار گفتار در کودکان بالای 3 سال ادامه پیدا کند، ممکن است به‌عنوان اختلال در نظر گرفته شود.
اکولالیا در کودکان
در کودکان بالای 3 سال، اکولالیا میتواند نشانه‌ای از اوتیسم، ناتوانی‌های رشدی، یا اختلالات ارتباطی باشد. این حالت ممکن است در کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم مانند سندرم آسپرگر رخ دهد. این کودکان ممکن است برای پردازش دنیای اطرافشان و آنچه دیگران به آنها می‌گویند، به زمان بیشتری نیاز داشته باشند. این امر باعث میشود که آنها صداها یا کلماتی را که می‌شنوند، کپی یا تکرار کنند.
اکولالیا در بزرگسالان
ممکن است در موقعیتی استرس‌زا، خودتان را در حال تکرار کلمات بیابید. اما اکولالیا ممکن است با مشکلات عصبی یا روانی نیز همراه باشد، ازجمله:
- اختلالات زبانی مانند آفازی
- آسیب یا ضربه به سر
- اختلالات تخریب‌کننده عصبی
- گیجی یا هذیان
- از دست دادن حافظه یا زوال عقل
- التهاب بافت مغزی یا آنسفالیت
- سندرم تورت
- ناتوانی یادگیری
- فلج مغزی
- اسکیزوفرنی
- سکته مغزی
- صرع
اکولالیا و بیش‌فعالی
وقتی اکولالیا بخشی از روند طبیعی رشد کودک است، معمولاً تا سن 3سالگی متوقف میشود. اگر بعد از 3سالگی ادامه یابد، ممکن است بخشی از وضعیتی دیگر باشد. اغلب اکولالیا با اختلال طیف اوتیسم مرتبط است، اما برخی از افراد دارای اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) نیز کلمات دیگران را کپی می‌کنند. بیش از نیمی از افراد مبتلا به اوتیسم، به اختلال بیش‌فعالی نیز مبتلا هستند.
اکولالیا و اوتیسم
تکرار کلام در اختلال طیف اوتیسم بسیار رایج است. اکولالیا تا 80 درصد از افراد مبتلا به اوتیسم را که قادر به صحبت کردن هستند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. قبلاً کارشناسان بر این باور بودند که اکولالیا در اوتیسم هیچ هدف واقعی‌ای ندارد. اما اکنون فکر می‌کنند که تقلید گفتار به این کودکان کمک می‌کند تا زمانی که نمی‌توانند کلمات خود را پیدا کنند، ارتباط برقرار کرده و مهارت‌های زبانی خود را توسعه دهند. کودکان مبتلا به اوتیسم، اکولالیا را طولانی‌تر و بیشتر از کسانی که اوتیسم ندارند، استفاده می‌کنند.
تشخیص اکولالیا
آسیب‌شناس گفتار و زبان میتواند در حین صحبت با شما، اکولالیا را شناسایی کند. این درمانگران اغلب کودکان مبتلا به اوتیسم را ازطریق جلسات گفتاردرمانی برای اکولالیا ارزیابی می‌کنند. این ارزیابی مشخص می‌کند که مورد شما یا کودک شما در چه دامنه‌ای از تکرار خفیف تا شدید قرار دارد. درمانگر شما میتواند مرحله اکولالیا را شناسایی کرده و بهترین برنامه درمانی را برای شما یا فرزندتان تدوین کند.
روش‌های درمان
اکولالیا ممکن است ازطریق ترکیبی از روش‌های زیر درمان شود:
گفتاردرمانی
برخی از افراد مبتلا به اکولالیا به جلسات گفتار درمانی منظم می‌روند تا یاد بگیرند که چگونه آنچه را که فکر می‌کنند بیان کنند.
مداخله‌ای رفتاری به نام «اشاره-صبر-راهنمایی» اغلب برای اکولالیای متوسط استفاده میشود. در این روش درمانی، گفتاردرمانگر از فرد مبتلا به اکولالیا می‌خواهد که به سؤالی پاسخ صحیح دهد و به او می‌گوید وقتی زمان پاسخ دادن است که به او اشاره می‌کنند. سپس درمانگر سؤالی مانند «نام شما چیست؟» را می‌پرسد. پس از مکثی کوتاه، گوینده را به پاسخ وادار می‌کند. آنها همچنین کارت راهنمایی را با جواب صحیح بالا نگه می‌دارند.
رفتاردرمانی شناختی
از طریق درمان شناختی رفتاری (CBT)، متخصصین استراتژی‌های متناسبی را برای مقابله با چالش‌های مرتبط با اکولالیا ارائه می‌دهند. آنها به افراد کمک می کنند:
روش‌های ارتباطی جایگزین را توسعه دهند که احساس راحتی و توانمندی کنند.
علت اساسی اکولالیا و نحوه‌ی تاثیر آن در زندگی روزمره را درک کنند.
به چالش‌های مرتبط، مانند اضطراب یا مشکلات اجتماعی، که ممکن است گفتار تکراری را تقویت کنند، بپردازند.
برای والدین و مراقبان، توصیه‌ها و ابزارهایی عملی برای ایجاد محیطی حمایتی ارائه می‌دهند که در آن اکولالیا مورد احترام و درک قرار گیرد. هدف از این درمان افزایش ارتباط و بهبود کیفیت کلی زندگی افراد مبتلا و خانواده‌هایشان است.
دارودرمانی
پزشک میتواند داروهای ضدافسردگی یا داروهای اضطرابی را برای مقابله با عوارض جانبی اکولالیا تجویز کند. این داروها خود بیماری را درمان نمیکنند، اما به آرامش فرد مبتلا به اکولالیا کمک می‌کنند. ازآنجایی‌که علائم اکولالیا ممکن است در هنگام استرس یا اضطراب در فرد افزایش یابند، اثر آرام‌بخشی میتواند به کاهش شدت بیماری کمک کند.
مراقبت در منزل
مبتلایان به اكولالیا ممكن است با افراد دیگر در خانه كار كنند تا مهارت‌های ارتباطی خود را گسترش دهند. برنامه‌های آموزشی متنی و آنلاین در دسترس هستند که به والدین کمک می‌کنند تا با کودک خود تمرین کنند. تشویق کودک برای استفاده از واژگان محدود ممکن است یادگیری مؤثرتر برقراری ارتباط را برای او آسان کند.
نحوه صحبت با فرد مبتلا به اکولالیا
گاهیاوقات وقتی کودکان نمی‌توانند کلمات مناسب را پیدا کنند، از اکولالیا به‌عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند. شما می‌توانید با یادگیری دلیل اکولالیا و پاسخ دادن به روشی که به حرف زدن مؤثر کودک منجر شود، به او کمک کنید.
ابتدا، به کودک خود گوش دهید و رفتار او را مشاهده کنید تا بفهمید سعی دارد چه چیزی بگوید. به چه چیزی نگاه می‌کند یا اشاره می‌کند؟ آیا ناراحت یا خوشحال به نظر می‌رسد؟
هنگامی که منظورش را فهمیدید، عبارت را به همان شکلی که کودک می‌خواست بگوید، بازگو کنید. به‌عنوان مثال، اگر می‌پرسید: «برای شام مرغ می‌خوای؟» و کودک تکرار می‌کند: «مرغ، مرغ، مرغ»، می‌توانید بگویید: «من برای شام مرغ می‌خوام.» همچنین می‌توانید یک جمله را شروع کنید و ببینید آیا کودک آن را کامل می‌کند، مانند «من می‌خوام ... »
پیشگیری از اکولالیا
اکولالیا بخشی طبیعی از رشد زبان است. همیشه پیشگیری کامل از آن ایده خوبی نیست. برای جلوگیری از اکولالیای دائمی در کودکان، والدین باید سایر اشکال ارتباط را تشویق کنند. کودک را در معرض طیف گسترده‌ای از کلمات و عبارات قرار دهید. با گذشت زمان، اکثر کودکان می‌توانند به‌طور طبیعی بر اکولالیا غلبه کنند.
جمع‌بندی
اکولالیا زمانی رخ می‌دهد که فرد کلمات یا عباراتی را که شخص دیگری گفته است، تکرار کند. این روشی طبیعی است که کودکان برای یادگیری ارتباط برقرار کردن استفاده می‌کنند، اما همچنین میتواند با شرایطی مانند اختلال طیف اوتیسم و بیش‌فعالی نیز رخ دهد. درمان اکولالیا شامل گفتاردرمانی، رفتاردرمانی شناختی (CBT)، و سایر روش‌های رفتاردرمانی است. کلینیک توانبخشی رسش با تشکیل جلسات گفتاردرمانی و رفتاردرمانی به درمان اختلالات مختلف ازجمله اکولالیا کمک می‌کند. اگر فرزندتان مبتلا به این بیماری است جهت مشاوره رایگان و یا دریافت نوبت ویزیت با ما تماس بگیرید.
برای دریافت مشاوره رایگان برای درمان اکولالیا یا گفتار تکراری و رزرو وقت می‌توانید با شماره‌های 09362020364، 02166013282 یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما هستیم .
منابع
سوالات متداول
بیشتر کودکان مبتلا به اوتیسم اکولالیا دارند، اما کودکانی که اوتیسم ندارند نیز در حین یادگیری ارتباط برقرار کردن، کلمات یا عبارات را تکرار می‌کنند.
در بیشتر کودکان، اکولالیا تا سن ۳سالگی از بین میرود. اما در کودکان مبتلا به اوتیسم، ممکن است برای مدت طولانیتری ادامه یابد.
گاهیاوقات، کودکان کلمات را با صدای بلند تکرار نمیکنند. ممکن است لبهایشان کلمات را زمزمه کنند، اما صدایی از آنها خارج نشود.
