اتیسم جلوگیری از اوتیسم در بارداری آیا آمکان پذیر است؟
اختلال طیف اتیسم (ASD) بیماری پیچیدهای است که علت آن بهطور قطع مشخیص نیست و از هر 68 کودک 1 نفر به آن مبتلا میشود. اما آیا میتوان در دوران بارداری از آن جلوگیری کرد؟ متخصصان جدیدترین تحقیقات را مورد ارزیابی قرار میدهند.
آیا اتیسم قابل پیشگیری است؟
پزشکان نمیدانند چه عواملی باعث ایجاد اوتیسم میشوند، اما معتقدند ژنها بیشترین سهم را در ایجاد این بیماری دارند و میتوانند باعث شوند کودک با اتیسم متولد شود.

در موارد نادر پزشکان میگویند، اگر مادر در حین بارداری در معرض مواد شیمیایی خاصی قرار گیرد، ممکن است نوزادی با نقص مادرزادی متولد شود. اما پزشکان در طول بارداری شما نمیتوانند بفهمند که آیا کودک شما اتیسم دارد یا خیر.
اگرچه نمیتوانید از داشتن فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم جلوگیری کنید، میتوانید با انجام این تغییرات در سبک زندگی خود احتمال داشتن کودکی سالم را افزایش دهید:
- سالم زندگی کنید. چکاپهای منظم داشته باشید، وعدههای غذایی متعادل بخورید و ورزش کنید. مطمئن شوید که از مراقبتهای دوران بارداری خوبی برخوردار شوید و تمام ویتامینها و مکملهای توصیهشده را مصرف کنید.
- در دوران بارداری دارو مصرف نکنید. قبل از مصرف هرگونه دارو از پزشک خود سؤال کنید. این امر خصوصاً درمورد برخی از داروهای ضدتشنج بسیار مهم است.
- از مصرف الکل خودداری کنید. در طول بارداری شراب و هر نوع نوشیدنی الکلی دیگری مصرف نکنید.
- به دنبال درمان مشکلات سلامتی موجود باشید. اگر مبتلا به بیماری سلیاک یا PKU شدهاید، به توصیههای پزشک خود برای کنترل آنها توجه کنید.
- واکسن بزنید. قبل از بارداری حتماً واکسن سرخک آلمانی (سرخچه) را دریافت کنید. این کار میتواند از اتیسم مرتبط با سرخچه جلوگیری کند.
دلایل اتیسم در بارداری
متخصصان هنوز در حال تلاش برای جمعآوری عوامل مؤثر در ایجاد اوتیسم هستند. تحقیقات اخیر نشان میدهند که تغییراتی که در دوران لقاح، باردار بودن جنین و حتی زایمان رخ میدهند باعث افزایش خطر ابتلا به اتیسم در کودکانی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند، میشوند.
مطالعهای در مجله پزشکی نیوانگلند تفاوتهایی را در مغز کودکان مبتلا به اوتیسم در سه ماهه دوم بارداری نشان داده است. در حالی که محققان نتوانستهاند علت قطعی را مشخص کنند، ASD احتمالاً از ترکیبی از عوامل ایجاد میشود. پل وانگ، پزشک و معاون ارشد تحقیقات پزشکی اختلال اوتیسم میگوید: "برخی از موارد ابتلا ممکن است در درجه اول علت ژنتیکی داشته باشند و برخی دیگر ممکن است علت اصلی محیطی داشته باشند، اما اکثر موارد احتمالاً ناشی از ترکیب هر دو عامل هستند."

ازآنجاییکه نمیتوانید کارهای زیادی برای تغییر ژنتیک انجام دهید، میتوانید از قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی خاص که ارتباطی با ASD دارند، خودداری کنید. بااینحال، هیچ یک از این تغییرات در شیوه زندگی عامل قطعی برای پیشگیری نیستند - متخصصان نمیتوانند بگویند که با کاهش قرارگیری در معرض عاملی خاص، ریسک ابتلا به اوتیسم در فرزند شما کاهش مییابد.
دانیل فالین، دكتر و مدير وندي كلاگ، مرکز اوتیسم و اختلالات رشدی در دانشگاه بهداشت جان هاپکینز بلومبرگ ميگويد: "شواهد درمورد خطرات محيطي در دوران بارداري واقعاً در حد مراحل اوليه هستند، بنابراين هر فرضيهاي كه با دادهها پشتيباني شود بايد بيشتر مورد بررسي قرار گيرد؛ زيرا هنوز هيچ علت مشخصي در نظر گرفته نشده است". نکته اصلی این است که مادران باردار به اقدامات ایمن و پیشگیرانه توجه داشته باشند.
آیا افزایش مصرف آهن میتواند از اوتیسم جلوگیری کند؟
مطالعهای که در سال 2014 در مجله اپیدمیولوژی آمریکا انجام شد، نشان داد کودکانی که از مادران مبتلا به فقر آهن متولد میشوند پنج برابر بیشتر در معرض ابتلا به اوتیسم قرار دارند. این خطر زمانی افزایش مییابد که مادر 35 ساله یا بزرگتر بوده یا دارای مشکلات متابولیک مانند چاقی، فشار خون بالا یا دیابت باشد. آهن برای رشد مغز جنین بسیار مهم است، اما نیمی از زنان باردار به اندازه کافی از آن استفاده نمیکنند.
محققان میزان آهن را در نزدیک به 900 زن در سه مرحله حیاتی سه ماه قبل از بارداری، دوران بارداری و بعد از زایمان در دوران شیردهی مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان دادند مادران کودکان مبتلا به اتیسم در قبل، حین یا بعد از بارداری خود بهطور قابل توجهی کمتر از مادرانی که فرزندان با رشد نرمال داشتند، مکمل آهن مصرف میکردند.
این اولین مطالعهای است که رابطه بین دریافت آهن مادر و خطر ابتلا به اتیسم را بررسی میکند. برای تأیید ارتباط و اعتبار مطالعه، محققان بیشتری باید یافتهها را در گروههای تحقیقاتی بزرگتر تکرار کنند.
رافائل برنیر، دکترای بالینی مرکز اوتیسم کودکان در سیاتل میگوید: "در حالی که هیچ نشانه واضحی وجود ندارد که نشان دهد کمبود آهن در دوران بارداری باعث اتیسم میشود، اما میدانیم که آهن برای رشد سیستم عصبی نوزاد در درون رحم بسیار مهم است."
به همین دلیل مهم است که ازطریق غذاهایی مانند گوشت، غذاهای دریایی، تخممرغ و نان و غلات غنیشده از آهن، مقدار کافی آهن در رژیم غذایی خود دریافت کنید و هنگام تلاش برای باردار شدن و نیز در هنگام بارداری از مکملهای پیش از بارداری دارای آهن استفاده کنید.
حتما بخوانید: رژیم غذایی اوتیسم
آیا کاهش قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا میتواند مؤثر باشد؟
دکتر فالین میگوید: "شاید تا به امروز، قانعکنندهترین و پایدارترین ارتباط زیست محیطی و خطر ابتلا به اتیسم، قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در دوران بارداری باشد." مطالعات متعددی این ارتباط را نشان دادهاند: یکی از محققان دانشکده بهداشت عمومی هاروارد نشان داد اگر مادر بهویژه در سه ماهه سوم بارداری در معرض سطوح بالای آلودگی باشد، احتمال ابتلای فرزندش به اوتیسم دو برابر میشود. هرچه سطح مواجهه بیشتر باشد، خطر بیشتر است.
بااینحال این فقط بخشی از داستان است.
دکتر فالین توضیح میدهد: "حال مشکل این است که کدام مؤلفه از آلودگی هوا میتواند با اوتیسم مرتبط باشد؟" بهطور کلی، انجمن ریه آمریکا چندین راه را برای محافظت از خود در برابر آلودگی هوا توصیه میکند: بهعنوان مثال مخزن گاز خود را بعد از تاریکی هوا پر کنید، در مناطق دور از تردد ورزش کنید و هنگامی که سطح آلودگی بالا است، تمرینات را در داخل خانه انجام دهید.
آیا بیحسی اپیدورال میتواند خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش دهد؟
مطالعهای فرانسوی که در سال 2014 روی موشها انجام شده و در مجله Science منتشر شد، نشان میدهد استفاده از بیحسی نخاعی در حین زایمان باعث افزایش غلظت کلرید یا نمک در مغز موشهای تازه متولدشده میشود. فرضیه نویسندگان این است که این امر ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم را در انسان افزایش دهد.
سطوح بالای کلرید برای رشد مغز نوزاد در دوران بارداری ضروری است. در هنگام زایمان، نوزاد در معرض اکسی توسین (هورمونی که باعث انقباضات میشود) قرار میگیرد. اکسی توسین بهعنوان ادرارآور عمل میکند و بهطور طبیعی سطح کلرید نوزاد را کاهش میدهد. محققان معتقدند اپیدورال ممکن است با انتشار اکسی توسین تداخل ایجاد کند و سطح کلرید پس از تولد بالا بماند.
به نظر میرسد این مطالعه از یافتههای اولیه آزمایشی بالینی در سال 2012 بر روی 60 کودک مبتلا به اوتیسم پشتیبانی میکند که پس از مصرف دیورتیکی که سطح کلرید آنها را کاهش میداد، رفتار آنها پیشرفتهایی داشته است. بااینحال، مطالعه Science بر روی اپیدورال و کلرید فقط بر روی موشها انجام شد. در حالی که مطالعات روی حیوانات مهم هستند، اما یافتهها همیشه در انسانها اتفاق نمیفتند.
سوزان هیمن، مدیر بخش اعصاب و رفتار اطفال در مرکز پزشکی دانشگاه روچستر در نیویورک میگوید: "علائم اتیسم در حیوانات مانند انسانها نیستند."
علاوهبراین، این مطالعه به آنچه که هنگام زایمان مادر با پیتوسین (نسخه مصنوعی اکسی توسین) ایجاد میشود، نمیپردازد. دکتر هیمن میگوید: "بهعنوان یک مادر میدانم که اپیدورال زایمان مرا راحتتر کرده است." " بنابراین فکر نمیکنم عاقلانه باشد که بر اساس مطالعهای بر روی حیوانات از زایمانی خوب دوری کنیم."
آیا وزن مادر بر احتمال اوتیسم در کودک تأثیر میگذارد؟
تحقیقات انجامشده در دانشگاه یوتا در شماره نوامبر 2013 نشان میدهند که ارتباط بالقوهای بین اضافه وزن بارداری و خطر ابتلا به اتیسم وجود دارد. کنگره متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG) توصیه میکند که زنان در دوران بارداری بیش از 15.8 کیلوگرم وزن اضافه نکنند (اگر اضافه وزن دارید، 11.3 کیلوگرم است). در این مطالعه، افزایش وزن 2.3 کیلوگرمی بیش از توصیه ACOG با ریسک بالاتر و در عین حال خطرناکی برای اتیسم مرتبط بود.
مطالعات قبلی نشاندهنده ارتباط احتمالی شاخص توده بدنی زنان قبل از بارداری (BMI)، افزایش وزن بارداری و خطر ابتلا به اوتیسم در کودک هستند. یک نظریه این است که چربی اضافی بدن ممکن است سطح هورمونهای زن را تغییر دهد یا باعث التهاب شود که بر رشد مغز جنین تأثیر میگذارد. آنا ماریا ویلمز فلوت، پزشک متخصص رشد و رفتار اطفال در مرکز اوتیسم و اختلالات مرتبط در بالتیمور میگوید: "میزان چاقی و میزان اوتیسم هر دو در دهههای گذشته افزایش یافته است، اما این بدان معنا نیست که این دو به هم مرتبط هستند." دکتر ویلمز فلوت میگوید: "زنان باید مراقب افزایش وزن خود در دوران بارداری باشند تا از مشکلاتی مانند دیابت و فشار خون جلوگیری کنند."
آیا باید تماس خود را با مواد شیمیایی کاهش دهید؟
به نظر میرسد خطر ابتلا به ASD با قرار گرفتن مادر در معرض مواد شیمیایی خاص در دوران بارداری افزایش مییابد، اما باید تحقیقات بیشتری باید در این حوزه انجام شوند. بهعنوان مثال مطالعهای اخیر ارتباط عوامل محیطی با اتیسم، بهویژه "آلایندههای مربوط به ترافیک، برخی فلزات و چندین آفتکش و فتالات" را نشان داده است. فهمیدن اینکه دقیقاً از کدام مواد شیمیایی مانند مواد مقاوم در برابر شعله، پلاستیکها و حتی لوازم آرایشی و بهداشتی باید اجتناب کرد، گیجکننده است. با پزشک خود درمورد آنچه برای شما مناسب است مشورت کنید - ممکن است لازم باشد مصرف غذاهای کنسروی خود را محدود کنید، از بطریهای آب ساختهشده از پلاستیک یا آلومینیوم اجتناب کنید و از محصولات مراقبت شخصی که "عطر و رایحه" را بهعنوان ماده سازنده آنها ذکر میکنند، دوری کنید.
آیا بین دیابت بارداری و اتیسم ارتباطی وجود دارد؟
مطالعهای که در آوریل 2015 در مجله انجمن پزشکی آمریکا (JAMA) انجام شد نشان میدهد زنان بارداری که در هفته بیست و ششم بارداری خود به دیابت بارداری مبتلا شدهاند، 63 درصد بیشتر احتمال دارد که دارای فرزند اتیسم باشند. این بدان معناست که از هر 1000 زن مبتلا به دیابت بارداری، هفت نفر از آنها ممکن است یک کودک مبتلا به اوتیسم داشته باشند. محققان حدس میزنند که قرار گرفتن در معرض قند خون در رحم ممکن است بر رشد مغز نوزاد تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به اختلالات رشدی را افزایش دهد.
مطالعات قبلی همچنین ارتباط احتمالی بین قند خون بالا در دوران بارداری و خطر اتیسم را نشان دادهاند. عامل اصلی ممکن است نحوه افزایش سطح قند خون باشد. جالب است بدانید که مطالعه JAMA نشان داد نوزادانی که از مادرانی که قبل از بارداری دیابت نوع 2 داشتند متولد میشدند، خطر اوتیسم بیشتری نداشتند، شاید به این دلیل که زنان برای کنترل سطح قند خون خود از دارو استفاده میکردند.
دیابت بارداری مشکلات متعددی ازجمله زایمان زودرس، وزن زیاد هنگام تولد و افزایش خطر چاقی و دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی را برای نوزادان ایجاد میکند. زنان باردار نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا، پره اکلامپسی و دیابت نوع 2 هستند. دکتر ویلمز فلوت میگوید: "همه زنان باردار باید بدون در نظر گرفتن یافتههای این مطالعه، سعی کنند قند خون خود را تحت کنترل داشته باشند."
آیا مصرف برخی داروهای خاص میتواند ریسک خطر شما را افزایش دهد؟
محققان ارتباطات احتمالی بین داروهایی را که مادر در دوران بارداری مصرف میکند و خطر اتیسم پیدا کردهاند. بهعنوان مثال، استفاده از داروهای ضد افسردگی (بهطور خاص SSRIs) در مطالعات متعدد ارتباطی را با اتیسم نشان داده است؛ اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا این ارتباط بهطور خاص به داروها مربوط میشود یا به خود افسردگی مادر. همچنین مطالعهای در مجله انجمن پزشکی آمریکا نشان داده است که والپروات ( دارویی که برای درمان صرع و سایر اختلالات عصبی استفاده میشود) میتواند خطر ابتلا به اتیسم را افزایش دهد. بسیار مهم است که با پزشک مشورت کنید که آیا مزایای هرگونه دارویی که مصرف میکنید از خطرات آن بیشتر است یا خیر. در بسیاری از موارد آنها میگویند: "اگر مادری مبتلا به صرع باشد، بسیار مهم است که بیماری او در دوران بارداری کنترل شود؛ حتی اگر این امر نیاز به والپروات داشته باشد." دکتر وانگ میگوید. " اگر مادر در دوران بارداری دچار تشنج شود، جنین بیشتر از داروهای کنترلکننده تشنج در معرض خطر قرار میگیرد. "
آیا باید بین بارداریهای خود فاصله انداخت؟
مطالعهای در مجله آکادمی روانپزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا نشان داد که بارداری با فاصله بین 2 تا 5 سال کمترین خطر ابتلا به اتیسم در کودکان را دارد. محققان دریافتند کودکان متولدشده از مادرانی که در کمتر از 12 ماه از زایمان قبل باردار شده بودند در مقایسه با بچههایی که در تلقیح آنها پس از بازه زمانی 2 تا 5 ساله بود بیشتر دچار اوتیسم میشدند؛ هرچند علت آن مشخص نیست.
حتما مطالعه کنید: علائم اوتیسم در 2 سالگی
در عین حال، افرادی که بعد از بیش از 60 ماه باردار شده بودند 30 درصد بیشتر در معرض تشخیص قرار داشتند. بااینحال به خاطر داشته باشید که خطر اوتیسم با افزایش سن هر دو والدین در دوران بارداری افزایش یافته و باروری زنان با افزایش سن کاهش مییابد. درمورد زمانبندی بارداری با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین برنامه را برای شما و خانوادهتان تعیین کند.
آیا اسید فولیک میتواند خطر ابتلا به اتیسم را کاهش دهد؟
مطالعهای اپیدمیولوژی در سال 2011 نشان داد که مصرف ویتامینهای دوران بارداری در سه ماه قبل از بارداری و حداقل ماه اول بارداری خطر ابتلا به اتیسم را در کودکان به نصف میرساند. زنانی که ارتباط ژنتیکی قوی با این اختلال دارند و ویتامین مصرف نمیکنند، تا هفت برابر بیشتر احتمال دارد که صاحب فرزند مبتلا به اتیسم شوند. مطالعات دیگر نشان میدهند که سطح بالای اسید فولیک(ویتامین B مهم برای رشد مغز) عنصری کلیدی است.
همه زنان در سنین باروری (حتی آنهایی که قصد بارداری ندارند) باید روزانه بین 400 تا 800 میکروگرم فولیک اسید دریافت کنند. اکثر زنان روزانه حدود 150 میکروگرم اسید فولیک از غذاهای غنیشده مانند نان و غلات دریافت میکنند.
مطالعهای در سال 2012 در مجله تغذیه بالینی آمریکا نشان داد زنان حداقل چهار برابر این مقدار - 600 میکروگرم - برای کاهش خطر ابتلا به اوتیسم نیاز دارند. برچسب مواد مغذی ویتامین خود را بررسی کنید و درصورت لزوم میزان مصرف اسید فولیک خود را با پزشک در میان بگذارید و غذاهای غنی از فولات (مانند عدس ، اسفناج و بروکلی) را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
سلامتی شما چگونه بر ابتلای نوزاد به اوتیسم تأثیر میگذارد؟
محققان میدانند که سلامت مادر در دوران بارداری بر کودک متولدنشده تأثیر میگذارد و ASD قطعاً از این قاعده مستثنی نیست. دکتر وانگ میگوید: "بهعنوان مثال زنانی که به شدت مریض هستند و در دوران بارداری نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، احتمال دارد بچه هایی مبتلا به اختلال اوتیسم داشته باشند." بهطور خاص، مطالعات ارتباط بین عفونتهای مادر در دوران بارداری و خطر بعدی برای کودکانشان در ایجاد اختلال طیف اتیسم را نشان دادهاند.

بهطور کلی، زنان باید هر کاری که میتوانند انجام دهند تا در دوران بارداری سالم بمانند. دکتر وانگ میگوید: "این مسئله شامل بهینهسازی تغذیه، مصرف ویتامینهای دوران بارداری مطابق توصیه پزشک متخصص زنان و زایمان، اجتناب از قرار گرفتن در معرض داروها و درمانهای غیرضروری و اطمینان از به روز بودن واکسیناسیون آنها است." همچنین مطالعهای اخیر در مجله انجمن پزشکی آمریکا نشان داده است که دیابت بارداری در هفته 26 با افزایش خطر ابتلا به ASD مرتبط است. از پزشکتان درمورد برنامه مناسب برای خود سؤال کنید و به آن پایبند باشید.
جمعبندی
ازآنجاییکه علت قطعی اختلال طیف اوتیسم مشخص نیست و ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن دخیل هستند، پیشگیری امکانپذیر نیست. بنابراین مادران باید در دوران بارداری بر سلامت کلی خود تمرکز داشته باشند، ویتامینهای دوران بارداری را بهصورت منظم مصرف کنند، رژیم غذایی غنی از آهن و اسید فولیک داشته باشند و درصورت ابتلا به بیماریهای مزمن، آنها را تحت کنترل داشته باشند. همچنین بهتر است بهطور مرتب به پزشک خود مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره رایگان برای درمان اتیسم و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما می باشد.
منابع
سوالات متداول
رژیم غذایی مغذی شامل سبزیجات برگدار، لوبیا، عدس (برای اسید فولیک)، ماهیهای چرب (برای اسیدهای چرب امگا ۳)، تخممرغ، آجیل و غلات غنیشده، ویتامینها و مواد معدنی ضروری را فراهم میکند. این مواد مغذی از رشد مغز حمایت میکنند و احتمال ابتلای جنین به اختلال طیف اوتیسم را کاهش میدهند.
بله، استرس مادر با افزایش خطر اختلال طیف اوتیسم و سایر اختلالات رشد عصبی مرتبط است. تمرین تکنیکهای آرامشبخش، مانند مدیتیشن و تنفس عمیق، به مدیریت استرس کمک کرده و محیط سالمتری را برای رشد کودک شما ایجاد میکند.
در حالی که عوامل ژنتیکی خاص و سابقه خانوادگی میتوانند خطر ASD را افزایش دهند، در حال حاضر هیچ آزمایش قطعی برای اوتیسم قبل از تولد وجود ندارد. برخی آزمایشهای ژنتیکی قبل از تولد ممکن است عوامل خطر را شناسایی کنند، اما نتایج باید با متخصص یا مشاور ژنتیک مورد بحث قرار گیرند.
کارهایی وجود دارند که میتوانید برای کاهش خطر اوتیسم انجام دهید، اما نمیتوانید بهطور کامل از وقوع آن جلوگیری کنید. عواملی مانند ژنها و چیزهایی در محیط اطراف شما هنوز هم میتوانند بر نتیجه تأثیر بگذارند. مهم است که مادران باردار تمام دستورالعملهای داده شده برای بارداری سالم را دنبال کنند.
افزایش سن والدین با افزایش خطر اختلالات طیف اوتیسم در کودکان مرتبط است. مطالعات نشان میدهند که والدین مسنتر بهدلیل جهشهای ژنتیکی انباشتهشده در طول زمان در سلولهای اسپرم یا تخمک، احتمال بیشتری دارند که فرزندانی با اوتیسم داشته باشند.
عوامل محیطی در دوران بارداری، مانند مواجهه با آلایندهها و مواد شیمیایی، میتوانند بر خطر اوتیسم تأثیر بگذارند. درک این تأثیرات برای استراتژیهای پیشگیری بسیار مهم است.
واکسیناسیون در دوران بارداری منجر به اوتیسم نمیشود. مطالعات هیچ ارتباطی بین واکسنها و اوتیسم نشان نمیدهند. واکسنها در محافظت از مادر و نوزاد در برابر بیماریهای مضر حیاتی هستند. همیشه برای اطلاعات دقیق درمورد واکسیناسیون در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.

