اتیسم آپراکسی و اوتیسم - تفاوت ها و شباهت های دو اختلال
معمولاً درک ویژگی‌های خاص کودکان و نحوه برقراری ارتباط با آن‌ها کاری دشوار است. برای مثال، اگر کودک نوپای شما زیاد صحبت نکند، شاید نگران شوید و فکر کنید به بیماری‌ای خاص مبتلا شده یا دچار تأخیر گفتاری است.
اگر درمورد آپراکسی گفتار کودکی شنیده باشید، احتمالاً کنجکاو هستید بدانید این اختلال با اوتیسم مرتبط است یا خیر. بهتر است بدانید آپراکسی نوعی اوتیسم نیست. اما کودکانی که مبتلا به اوتیسم هستند یا آپراکسی دارند، می‌توانند ویژگی‌های گفتاری مشابهی داشته باشند. همچنین تحقیقات نشان می‌دهند این دو اختلال اغلب به‌صورت همزمان مشاهده می‌شوند. اگر می‌خواهید ارتباط بین آپراکسی گفتار و اوتیسم را متوجه شوید، این مطلب را تا انتها بخوانید.
اوتیسم چیست؟
اوتیسم، اختلالی عصبی‌رشدی است که بر ارتباط، تعامل اجتماعی و رفتار تأثیر می‌گذارد. این اختلال با طیف وسیعی از علائم و چالش‌ها مشخص می‌شود که در افراد مختلف به‌صورت متفاوت بروز می‌کنند. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در ارتباط کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی، رفتارهای تکراری و حساسیت‌های حسی مشکلاتی را تجربه کنند.
اوتیسم، اختلالی مادام‌العمر است که معمولاً در اوایل کودکی ظاهر می‌شود. توجه داشته باشید اوتیسم، نوعی بیماری یا نتیجه تربیت نادرست نیست، بلکه تفاوتی عصبی است که نحوه درک و تعامل با دنیای اطراف را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
آپراکسی گفتار چیست؟
آپراکسی گفتار، که به‌عنوان آپراکسی گفتار کودکی (CAS) یا دیسپراکسی کلامی‌رشدی نیز شناخته می‌شود، نوعی اختلال گفتار است که بر توانایی برنامه‌ریزی و اجرای حرکات دقیق لازم برای تولید گفتار تأثیر می‌گذارد. ایجاد مشکلاتی در هماهنگی عضلات مورد استفاده برای گفتار ایجاد شده که منجر به گفتار ناپایدار و اغلب نامفهوم می‌شود.
افراد مبتلا به آپراکسی گفتار در تولید صداهای گفتاری، حفظ ریتم و توالی صداها و هجاها مشکل دارند. توجه داشته باشید آپراکسی گفتار، اختلالی متمایز از سایر اختلالات گفتاری، مانند اختلالات تلفظ یا تأخیرهای زبانی است.
درک پیچیدگی‌های اوتیسم و آپراکسی گفتار، به ارائه حمایت و درمان مناسب کمک می‌کند. در بخش‌های بعدی، ارتباط بین اوتیسم و آپراکسی گفتار، چالش‌های پیش روی افراد مبتلا به این اختلالات و استراتژی‌هایی برای توانمندسازی ارتباطات را بررسی خواهیم کرد.
ارتباط بین اوتیسم و آپراکسی گفتار
اتیسم و آپراکسی گفتار دو اختلال متمایز هستند که اغلب به‌صورت همزمان اتفاق میفتند و بر توانایی‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارند. درک ارتباط بین اوتیسم و آپراکسی گفتار برای ارائه حمایت و درمان به‌موقع ضروری است.
بیایید برخی از شباهت‌های آپراکسی و اوتیسم را بررسی کنیم:
- محدودیت در کلام (صداها و کلمات گفتاری)
- کلامی که به‌سختی قابل فهم است
- ناتوانی در شرکت در گفتگوها
- الگوهای متفاوت ریتم گفتار
تفاوت‌های قابل توجه بین آپراکسی و اوتیسم شامل موارد زیر هستند:
- محدودیت در کلام در آپراکسی به‌دلیل مشکل در برنامه‌ریزی حرکتی است. اما محدودیت در کلام در اوتیسم به‌دلیل چالش‌هایی در توانایی استفاده از زبان برای برقراری ارتباط یا ترجیح عدم برقراری ارتباط ازطریق گفتار است.
- بسیاری از اوقات، کودکان مبتلا به آپراکسی مهارت‌های زبان دریافتی قوی‌ای دارند؛ یعنی زبان را به خوبی درک می‌کنند. بااین‌حال، فاقد توانایی تولید گفتار برای بیان آنچه نیاز دارند، هستند. بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم با زبان دریافتی مشکل دارند. به همین دلیل درک و استفاده از زبان را برای آن‌ها دشوار می‌شود.
- اوتیسم می‌تواند تعامل با دیگران را به صورتی غیرمعمول دشوار کند. اما ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران لزوماً یکی از ویژگی‌های آپراکسی گفتار نیست.
می‌دانیم که کودکان مبتلا به اوتیسم نیز می‌توانند آپراکسی گفتار داشته باشند. اما این دو بیماری همچنان دو اختلال جداگانه هستند.
شیوع آپراکسی گفتار در اوتیسم
آپراکسی گفتار با مشکل در تولید دقیق صداها، هجاها و کلمات مشخص می‌شود.
آپراکسی گفتار اغلب در کنار اختلال طیف اوتیسم (ASD) رخ می‌دهد. بااین‌حال، شیوع آپراکسی گفتار در افراد مبتلا به اوتیسم بسته به جمعیت موردمطالعه و معیارهای تشخیصی مورداستفاده، بسیار متفاوت است.
تحقیقات نشان می‌دهند شیوع آپراکسی گفتار در افراد مبتلا به اوتیسم از 3٪ تا 64٪ متغیر است. درنتیجه برای تشخیص آن به ارزیابی فردی و استراتژی‌های مداخله متناسب نیاز است.
عوامل مؤثر بر آپراکسی گفتار در اوتیسم
علت دقیق آپراکسی گفتار در افراد مبتلا به اوتیسم هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است. بااین‌حال، چندین عامل به‌عنوان عوامل بالقوه در ایجاد آپراکسی گفتار در اوتیسم شناسایی شده‌اند.
- مشکلات برنامه‌ریزی و هماهنگی حرکتی. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در برنامه‌ریزی و هماهنگی حرکتی چالش‌هایی را تجربه کنند. این مشکل می‌تواند مستقیماً بر توانایی آن‌ها در تولید صداها و توالی‌های گفتاری دقیق تأثیر بگذارد.
- مشکلات یکپارچگی حسی و حرکتی. تفاوت‌های پردازش حسی و مشکلات مربوط به هماهنگی و یکپارچگی حرکتی می‌توانند حرکات دقیق موردنیاز برای تولید گفتار را تحت تأثیر قرار دهند.
- چالش‌های زبان و ارتباط. اختلالات زبان و ارتباطات اجتماعی مرتبط با اوتیسم می‌توانند به ایجاد یا تشدید آپراکسی گفتار کمک کنند.
- عوامل عصبی. تفاوت در ساختار و عملکرد مغز و ارتباطات عصبی غیرمعمول، ممکن است در ایجاد آپراکسی گفتار در افراد مبتلا به اوتیسم نقش داشته باشد .
درحالی‌که این عوامل ارتباط بین اوتیسم و آپراکسی گفتار را برای ما روشن می‌کنند، باید توجه داشته باشیم این بیماری‌ها در افراد مختلف به‌صورتی متفاوت ظاهر می‌شوند. بنابراین بهتر است برای تشخیص از آسیب‌شناس گفتار و زبان، کاردرمانگر و سایر متخصصان کمک بگیریم.
چالش‌های پیش روی افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار
افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار با چالش‌های منحصربه‌فردی روبرو هستند که می‌توانند بر توانایی آن‌ها در برقراری ارتباط مؤثر تأثیر بگذارند. این چالش‌ها را می‌توان به دسته‌های مشکلات ارتباطی، چالش‌های تعامل اجتماعی و نیازهای آموزشی و درمانی تقسیم کرد.
مشکلات ارتباطی
یکی از ویژگی‌های بارز اوتیسم و آپراکسی گفتار، مشکلات ارتباطی هستند. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به‌دلیل چالش‌هایی در رشد زبان، ارتباط اجتماعی و هماهنگی حرکات گفتاری با ارتباط کلامی مشکل داشته باشند. از سوی دیگر، آپراکسی گفتار به‌طور خاص بر توانایی برنامه‌ریزی و اجرای حرکات دقیق موردنیاز برای تولید گفتار تأثیر می‌گذارد.
ترکیب این دو وضعیت می‌تواند منجر به چالش‌های ارتباطی قابل توجهی شود. بیماران ممکن است در تلفظ، بیان و بازیابی کلمات مشکلاتی را تجربه کنند. بیان افکار و ایده‌ها به روشی واضح و سازمان‌یافته می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و منجر به ناامیدی شود و به‌طور بالقوه بر تعاملات اجتماعی تأثیر بگذارد.
چالش‌های تعامل اجتماعی
چالش‌های تعامل اجتماعی جنبه مهم دیگری است که سر راه افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار قرار می‌گیرد. مشکلات ارتباطی می‌توانند بر توانایی بیماران در شرکت در مکالمات معنادار، درک نشانه‌های اجتماعی و پاسخ مناسب در موقعیت‌های اجتماعی تأثیر بگذارند. مشکلات در تولید گفتار ممکن است بیان نیازها، خواسته‌ها یا احساسات را دشوار کنند و بر تعاملات اجتماعی بیماران تأثیر بگذارند.
درنتیجه، بیماران ممکن است در دوست‌یابی، حفظ روابط و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی مشکلاتی را تجربه کنند. ترکیب اوتیسم و آپراکسی گفتار می‌تواند موانعی را در برابر ارتباط اجتماعی مؤثر ایجاد کند و ارائه حمایت و مداخلات مناسب را ضروری می‌سازد.
نیازهای آموزشی و درمانی
چالش‌های پیش روی افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار به نیازهای آموزشی و درمانی آن‌ها نیز گسترش می‌یابد. در محیط‌های آموزشی، این افراد ممکن است برای رفع مشکلات ارتباطی خود به حمایت تخصصی نیاز داشته باشند. گفتاردرمانی، طرح‌های آموزشی فردی (IEP) و سیستم‌های ارتباطی تقویت‌کننده و جایگزین (AAC) برای افزایش مهارت‌های ارتباطی و تسهیل یادگیری آن‌ها ضروری هستند.
مداخلات درمانی باید بر رفع مشکلات حرکتی‌گفتاری مرتبط با آپراکسی و چالش‌های ارتباط اجتماعی مرتبط با اوتیسم متمرکز باشند. در این راستا کمک گرفتن از آسیب‌شناس گفتار و زبان، کاردرمانگران و مربیان برای ارائه راهکارهای درمانی مناسب ضروری است.
با درک و پرداختن به چالش‌های پیش روی افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار، می‌توانیم آن‌ها را قادر سازیم تا مؤثرتر ارتباط برقرار کرده و کامل‌تر در محیط‌های اجتماعی، آموزشی و جامعه شرکت کنند. ایجاد محیطی حمایتی، ارائه درمان و مداخلات مناسب و آموزش خانواده و مراقبین، همگی گام‌های ضروری در ارتقاء نتایج مثبت برای افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار هستند.
استراتژی‌هایی برای توانمندسازی ارتباطات
ارائه استراتژی‌های ارتباطی مؤثر برای ارتقاء رشد و رفاه کلی افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار ضروری است. در اینجا استراتژی‌هایی که می‌توانند ارتباطات را در افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار گسترش دهند ذکر شده‌اند:
گفتاردرمانی و مداخلات
گفتاردرمانی نقش مهمی در بهبود مهارت‌های ارتباطی افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار ایفا می‌کند. متخصصان آسیب‌شناسی گفتار و زبان (SLP) از نزدیک با بیماران همکاری می‌کنند تا مشکلات تولید گفتار را برطرف کنند، مهارت‌های حرکتی دهان را توسعه دهند و توانایی‌های ارتباطی کلی را افزایش دهند.
جلسات گفتاردرمانی با نیازهای خاص هر فرد تطبیق داده می‌شود و بر بهبود تلفظ، مهارت‌های آواشناسی و زبان بیانی تمرکز دارد. این درمان ممکن است شامل تکنیک‌های مختلفی مانند تمرینات حرکتی دهان، تمرینات تکراری و رویکردهای چندحسی باشد.
علاوه بر گفتاردرمانی سنتی، مداخلات دیگری مانند سیستم‌های ارتباطی تقویت‌کننده و جایگزین (AAC) نیز می‌توانند مفید باشند.
سیستم‌های ارتباطی جایگزین و تقویت‌کننده (AAC)
سیستم‌های ارتباطی جایگزین و تقویت‌کننده (AAC) ابزارهای ارزشمندی برای برقراری ارتباط در افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار هستند. این سیستم‌ها از کارت‌های تصویری ساده تا دستگاه‌های پیشرفته‌ای که خروجی گفتار تولید می‌کنند، متغیر هستند. سیستم‌های AAC می‌توانند به بیان منظور، نیازها، افکار و احساسات و برقراری تعاملات اجتماعی در افرادی که توانایی‌های کلامی محدودی دارند، کمک کنند.
پشتیبانی‌های بصری و ابزارهای ارتباطی
پشتیبانی‌های بصری و ابزارهای ارتباطی برای حمایت از افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار ضروری هستند. این ابزارها شامل برنامه‌های بصری، داستان‌های اجتماعی، نشانه‌های بصری و وسایل کمک‌بصری هستند. پشتیبانی‌های بصری، نمایشی بصری از اطلاعات فراهم کرده و به درک و هدایت روال‌های روزانه، موقعیت‌های اجتماعی و انتظارات کمک می‌کنند.
افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار می‌توانند با کمک پشتیبانی‌های بصری، دستورالعمل‌ها را بهتر درک کرده، روال‌ها را دنبال و نیازهای خود را بیان کنند. پشتیبانی‌های بصری می‌توانند به‌ویژه در افزایش مهارت‌های زبان دریافتی و ارتقاء استقلال مؤثر باشند.
گنجاندن پشتیبانی‌های بصری و ابزارهای ارتباطی در روال‌های روزانه و محیط‌ها می‌تواند ارتباط را تا حد زیادی تسهیل کند و اضطراب را برای افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار کاهش دهد.
با اجرای این استراتژی‌ها، افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار می‌توانند بهبودهای قابل توجهی را در توانایی‌های ارتباطی خود تجربه کنند.
جمع‌بندی
افراد مبتلا به اوتیسم و آپراکسی گفتار به محیطی حمایتی نیاز دارند که اشکال مختلف ارتباط را در بر بگیرد. آموزش اعضای خانواده و مراقبین درمورد استراتژی‌های ارتباطی مؤثر می‌توانند تعاملات را بهبود بخشند. استفاده از زبان واضح، پشتیبانی‌های بصری و حالت‌های ارتباطی جایگزین نیز می‌توانند ارتباط مؤثر را تسهیل کنند. بنابراین بیماران باید با متخصصان همکاری داشته باشند تا مناسب‌ترین استراتژی‌های درمانی را دریافت کنند و سریع‌تر به نتیجه مطلوب دست یابند.
منابع
