بیش فعالی ریتالین در درمان بیش فعالی- نحوه مصرف و عوارض آن
داروی ریتالین چیست؟
ریتالین دارویی است که برای درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی استفاده می‌شود. اختلال نقص توجه و بیش فعالی یک اختلال روانی شایع است که میلیون‌ها کودک و بزرگسال در سراسر جهان به این اختلال مبتلا هستند. با وجود عدم توجه و دشواری در کنترل رفتارهای تکانشی و آنی، بیش فعالی می‌تواند بر بسیاری از جنبه‌های زندگی یک شخص، از جمله زندگی حرفه‌ای، تحصیلی و بین فردی تأثیر بگذارد.
یکی از این درمان‌ها، داروی تجویز شده ریتالین است. اگر شما یا عزیزانتان به بیش فعالی مبتلا هستید و ریتالین را به عنوان یک گزینه درمانی بالقوه در نظر دارید ، بهتر است ادامه مطلب را مطالعه کنید تا در مورد کاربردها، عوارض و مزایای این دارو بیشتر بدانید.
حتما مطالعه کنید: تنظیم دوز داروی بیش فعالی
ریتالین چیست و چگونه اثر می‌گذارد؟
ریتالین نام تجاری داروی متیل فنیدیت است، که مورد تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان بیش فعالی در کودکان بالای 6 سال و بزرگسالان قرار گرفته است . همچنین برای درمان نارکولپسی یا اختلال خواب نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
متیل فنیدات با مسدود کردن بازجذب دو انتقال دهنده عصبی نوراپی نفرین و دوپامین، یک اثر محرک در سیستم عصبی مرکزی، عمدتاً در قشر جلوی مغز ایجاد می‌کند و در نتیجه مقدار آنها را در یک منطقه کلیدی از مغز که با انگیزه و عمل مرتبط است، افزایش می‌دهد. در بیشتر موارد، علائم اختلال نقص توجه/بیش فعالی مانند بیقراری و بی توجهی را بهبود می بخشد.
ریتالین به دلیل شباهت‌های رفتاری-دارویی که به مت آمفتامین و کوکائین دارد، یک ماده تحت کنترل دولت ها است.
جوزف شراند، مدیر ارشد پزشکی مرکز مراقبت اجتماعی ریورساید و مدرس روانپزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد، توضیح می‌دهد: «به مرور زمان، برخی از افراد به دوزهای بالاتر و بالاتری از آن نیاز خواهند داشت.» این چیزی است که ما باید واقعا مراقب آن باشیم، زیرا اگر یک محرک را بیش از حد مصرف کنید، می تواند تأثیرات بسیار مهمی بر فشار خون و ضربان قلب شما داشته باشد.
با توجه به گفته‌های او، ریتالین را می‌توان با خیال راحت مصرف کرد و افراد مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی نباید به دلیل ترس از ایجاد وابستگی تحت درمان قرار نگیرند.
دیوید فیفل، استاد روانپزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو و موسس و رئیس موسسه عصبی روانپزشکی کادیما، می گوید: «ما می دانیم که درمان نشدن افرادی که اختلال نقص توجه/بیش فعالی دارند، می تواند عواقب بسیار مهمی داشته باشد. "این به صراحت بارها و بارها نشان داده شده است ... بنابراین از بسیاری جهات، دارو اثرات مفید زیادی دارد."
حتما بخوانید: فلوکستین و بیش فعالی
سایر کاربردهای بالقوه ریتالین
در حالی که ریتالین معمولاً برای درمان اختلال نقص توجه/بیش فعالی تجویز می شود، می توان از آن برای درمان چند بیماری دیگر نیز استفاده کرد. هنگامی که دارویی برای درمان شرایطی استفاده می‌شود که از طرف دولت تأیید نشده است، به آن استفاده «استفاده بدون مجوز» یا «استفاده خارج از دستور» می‌گویند.
اگرچه برای درمان این بیماری ها توسط سازمان غذا و دارو تایید نشده است، اما ممکن است ریتالین برای درمان موارد زیر نیز تجویز شود:
- افسردگی
- خستگی در افراد مبتلا به سرطان
- افسردگی مقاوم به درمان در جمعیت سالمندان
- بی تفاوتی در بیماری آلزایمر
حتما بخوانید: درمان افسردگی با ورزش
مقدار مصرف ریتالین
ریتالین با نسخه به صورت قرص های 5 میلی گرمی، 10 میلی گرمی و 20 میلی گرمی در دسترس است و به صورت خوراکی مصرف می شود. اغلب دو تا سه بار در روز مصرف می‌شود و کوتاه‌مدت است، به این معنی که در عرض 30 تا 45 دقیقه پس از مصرف عمل می کند و معمولاً در عرض سه تا پنج ساعت از بین می‌رود.
به گفته دکتر شرند، افراد معمولاً بسته به برنامه کاری خود، دوز اول ریتالین را در صبح و دوز دوم را در وسط روز مصرف می کنند
دکتر فیفل می‌افزاید: دوز مصرفی ریتالین می‌تواند از 10 میلی‌گرم تا 60 میلی‌گرم متغیر باشد، که تا حد زیادی به فرد بستگی دارد.
ریتالین LA نیز وجود دارد که نسخه ای با رهش طولانی از دارو است به این معنی که دارو به صورت تدریجی در طول روز در بدن آزاد می شود. ریتالین LA را می توان یک بار در روز مصرف کرد.
عوارض جانبی ریتالین
بی خوابی یکی از شایع ترین عوارض جانبی گزارش شده در افراد مصرف کننده ریتالین است و این به دلیل محرک بودن این دارو می باشد. اما دکتر فیفل و دکتر شرند خاطرنشان می کنند که ریتالین در برخی افراد، به گونه ای عمل می کند که باعث می شود حتی بهتر بخوابند.
دکتر فیفل می‌گوید: «بی‌خوابی می‌تواند برای ریتالین و سایر محرک‌ها مشکل‌ساز شود، اگر خیلی دیر در روز مصرف شوند.» با این حال، در برخی از افراد، ریتالین این توانایی را به مغز می دهد تا در طول روز سخت کار کنند، و در نهایت در شب خسته می شوند و خوب می خوابند، و در صبح احساس شادابی می کنند.
سایر عوارض جانبی ریتالین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش رشد در کودکان (کاهش قد، وزن و تراکم مغز استخوان) در صورت مصرف طولانی مدت
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- عصبی بودن
- سرگیجه
- سردرد
- تیک ها
- بی قراری
- عوارض گوارشی (تهوع، استفراغ، خشکی دهان و درد شکم)
- تپش قلب
- تعرق مفرط
- زخم در انگشتان دست یا پا
- کاهش میل جنسی
- تاری دید
- تحریک پذیری
- نوسانات خلقی
بسیاری از عوارض جانبی رایج ریتالین را می توان با تنظیم دوز یا قطع دارو برای یک دوره ی مشخص برطرف کرد، بنابراین در صورت تجربه هر یک از موارد بالا با پزشک خود صحبت کنید.
حتما بخوانید: تاثیر قرص آریپیپیرازول پنج بر بیش فعالی
چه کسانی باید از مصرف ریتالین خودداری کنند؟
طبق گفته سازمان غذا و دارو، در موارد زیر نباید ریتالین مصرف شود:
- افرادی که بسیار مضطرب، پرتنش یا آشفته هستند
- افراد مبتلا به گلوکوم
- افرادی که تیک یا سندرم تورت یا سابقه خانوادگی سندرم تورت دارند
- اگر فرد یک مهارکننده مونوآمین اکسیداز مصرف می کند یا در 14 روز گذشته یکی را مصرف کرده است.
اگر باردار هستید، قبل از مصرف ریتالین با پزشک خود صحبت کنید، زیرا فرضیه ی خطر برای جنین را نمی توان رد کرد، اما مزایای بالقوه دارو ممکن است برای برخی از افراد بیشتر از خطرات آن باشد. پزشک می تواند به شما در تصمیم گیری آگاهانه کمک کند.
علائم بیش فعالی می تواند با علائم سایر شرایط سلامت روان همپوشانی داشته باشد. به عنوان مثال، علائم اختلال دوقطبی را می توان با بیش فعالی اشتباه گرفت. به همین دلیل است که تشخیص صحیح بسیار مهم است، زیرا محرک هایی مانند ریتالین می توانند دوره های شیدایی را در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی افزایش دهند.
تمایز بین بی توجهی ناشی از اختلال نقص توجه/ بیش فعالی در مقابل اضطراب نیز مهم است. هر دو اختلال می توانند باعث عدم تمرکز شوند، اما با داروهای مختلف درمان می شوند. اگر افرادی که اضطراب دارند با داروهای اختلال کمبود توجه تجویز شوند، اضطراب آنها شدت خواهد یافت. [ریتالین] برای افرادی که کمبود توجه ندارند واقعاً ناخوشایند خواهد بود.
مطالعه بیشتر: تفاوت اختلال دو قطبی و اوتیسم
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
دو علامت اصلی که در بیش فعالی باید به آنها توجه کرد، مشکل در تمرکز و به تعویق انداختن کار است. از دیگر نشانه های بیش فعالی در بزرگسالان، احساس بی قراری، پرحرفی بیش از حد، نیاز به بلند شدن و حرکت در موقعیت هایی که از شما انتظار می رود ساکن بنشینید و رفتارهای عجولانه و بدون فکر است.
اگر این علائم را داشته باشید، پزشک مراقبت های اولیه می تواند در تعیین اینکه آیا ممکن است دارو برای شما سودمند باشد یا خیر کمک کند.
دکتر شرند می‌گوید: «برای مردم بسیار مهم است که مایل به کمک گرفتن باشند و از این چیزها خجالت نکشند. "این فقط برای کمبود توجه نیست، بلکه برای همه شرایط سلامت روان است."
کلینیک توانبخشی رسش، مدیریت مراقبت های مزمن روانپزشکی با کیفیت بالا را برای بیماران قابل دسترس تر و مقرون به صرفه تر می کند. ماموریت ما این است که همه افراد مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی را برای رسیدن به حداکثر پتانسیل خود توانمند کنیم.
منبع محتوا:
