علائم اوتیسم در سه سالگی چه هستند؟ راههای تشخیص اتیسم در کودکان سه ساله
اوتیسم بهطور کلی هیچ راه درمانی ندارد، اما با تشخیص بهموقع، میتوان علائم آن را کنترل کرد. برای همین، دانستن علائم این اختلال و مداخله تخصصی زودهنگام، نقش مهمی در شکلگیری آینده این کودکان ایفا میکند. در این مقاله بلاگ رسش، سراغ علائم اوتیسم در سه سالگی میرویم، و راههای تشخیص اتیسم در کودکان این سنی را با شما به اشتراک میگذاریم.
حتما مطالعه کنید: تشخیص اوتیسم در چه سنی امکان پذیر است؟
اوتیسم از چه سنی معلوم میشود؟
اختلال طیف اوتیسم (ASD) گروهی از ناتوانیهای رشدی را شامل میشود که توانایی فرد را در اجتماعی شدن و برقراری ارتباط مختل میکند.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (Centers for Disease Control and Prevention) ایالات متحده، از هر 50 کودک آمریکایی، یک نفر تحتتأثیر این اختلال است.
اتیسم که اختلالی عصبی رشدی محسوب میشود، گاهی قبل از یکسالگی قابلتشخیص است. اما بیشتر اوقات تا مدتها بعد از آن هم تشخیص داده نمیشوند.
بیشتر کودکان مبتلا به اتیسم، بعد از 3سالگی شناسایی میشوند. البته در بعضی موارد هم اوتیسم در سن 18ماهگی قابلتشخیص است.
حتما مطالعه کنید: علائم اوتیسم در کودکان دو سال
مداخله زودهنگام مؤثرترین اقدام برای کنترل علائم اوتیسم است، بنابراین کودکی که مشکوک به علائم مذکور است، باید توسط متخصصهای این حوزه ارزیابی شود.
البته علائم اختلال طیف اتیسم از فردی به فرد دیگر فرق دارند. یعنی تعامل و برقراری ارتباط، شیوه یادگیری و فکر کردن در هر کودک اوتیستیک با بقیه متفاوت هستند.
بعضی از این بچهها برای انجام کارهای روزمرهشان هم به کمک نیاز دارند. اما برخی دیگر عملکرد بالایی دارند. این دسته دچار اتیسم خفیف هستند، و با مداخله زودهنگام، میتوانند بسیاری از موانع را بهراحتی پشت سر بگذارند.
علائم اوتیسم در سه سالگی چه هستند؟
در بعضی بچهها، علائم اوتیسم طی چند ماه اول زندگی مشهود هستند. اما بعضیها تا سن دوسالگی هم علامت مشخصی را نشان نمیدهند. تشخیص علائم خفیف اتیسم دشوار است و چهبسا با خلقوخوی خجالتی اشتباه گرفته شود.
اینها رایجترین علائم اوتیسم در سه سالگی مرتبط با مهارتهای اجتماعی هستند:
- کودک اوتیستیک به صدا زدن نامش واکنشی نشان نمیدهد؛
- او از تماس چشمی اجتناب میکند؛
- تنها بازی کردن را به بازی با دیگران ترجیح میدهد؛
- وسائلش را با دیگران به اشتراک نمیگذارد؛
- نوبتی بودن را نمیفهمد؛
- علاقهای به تعامل یا معاشرت با دیگران ندارد؛
- تماس فیزیکی با دیگران را دوست ندارد یا از آن اجتناب میکند؛
- به دوستیابی علاقهای ندارد یا نمیداند چگونه این کار را انجام بدهد؛
- حالت صورتش فرقی نمیکند یا شکلهای نامناسبی از خودش نشان میدهد؛
- نمیتوان او را بهراحتی آرام کرد؛
- در بیان احساساتش مشکل دارد؛
- احساسات دیگران را درک نمیکند.
اینها علائم اوتیسم در سه سالگی در زمینه بهکارگیری زبان و مهارتهای ارتباطی هستند:
- مهارتهای گفتاری و زبانیاش به تأخیر افتاده و از همسالانش عقبتر است؛
- کلمهها و عبارتها را بارها و بارها تکرار میکند؛
- به سؤالات پاسخ مناسبی نمیدهد؛
- آنچه را دیگران میگویند، تکرار میکند؛
- به افراد یا اشیا اشارهای نکرده و به اشاره دیگران هم پاسخی نمیدهد؛
- ضمایر را معکوس بیان میکند. برای مثال، بهجای «من» میگوید «تو»؛
- بهندرت از زبان بدن استفاده میکند، یا اصلا استفادهای نمیکند؛
- با صدای بیاحساس یا صدای آوازمانندی صحبت میکند؛
- بازیهای وانمودی یا نمایشی انجام نمیدهد؛
- شوخی، طعنه یا متلک را نمیفهمد.
اینها علائم اوتیسم در سه سالگی با رفتارهای نامنظم هستند:
- کودک اوتیستیک حرکات تکراری انجام میدهد، مانند تکان خوردن به عقب و جلو؛
- همیشه اسباببازیهایش یا اشیای دیگر را بر اساس شکل یا اندازهشان ردیف میکند؛
- از کوچکترین تغییرات در برنامههای روزمره ناراحت و ناامید میشود؛
- مدام بهشکل یکسانی با اسباببازیهایش بازی میکند؛
- روالهای بهظاهر عجیبغریبی دارد، و وقتی اجازه انجامشان را نداشته باشد، ناراحت میشود؛
- قسمت مشخصی از اشیا را دوست دارد، مانند چرخها یا قطعات در حال چرخش؛
- علایق وسواسی دارد؛
- بیشفعالی یا بازه توجه کوتاهی دارد؛
اینها هم سایر علائم اوتیسم در سه سالگی هستند که باید به آنها توجه کنید:
- کودک اوتیسم تکانشگری دارد؛
- پرخاشگری هم میتواند از علائم اوتیسم در سه سالگی باشد؛
- با مشت زدن یا مدام خاراندن، به خودش آسیب میزند؛
- کجخلقی مداوم و شدیدی دارد؛
- به صداها، بوها، مزهها، ظاهر یا احساسات، واکنشهای نامنظمی دارد؛
- عادات غذایی و خواب نامنظمی دارد؛
- یا اصلا نمیترسد، یا بیش از حد انتظار میترسد.
به این نکته مهم توجه داشته باشید که داشتن هر یک از این علائم برای هر کودکی طبیعی است. اما اگر چندین موردشان را در کنار تأخیر زبانی داشته باشد، به احتمال زیاد اوتیستیک است.
بیشتر بخوانید: تشخیص اوتیسم در چه سنی امکانپذیر است؟ بررسی تخصصی سن تشخیص اتیسم
جمعبندی
در این مقاله، علائم اوتیسم در سه سالگی را مرور کردیم. اگر فرزندتان چند مورد از این علائم را نشان داده، و تأخیر در گفتار هم دارد، توصیه میکنیم او را به کلینیک توانبخشی رسش بیاورید.
رسش با مجوز رسمی از سازمان بهزیستی کشور، از حضور متخصصان و اساتید دانشگاهی بهره میبرد، تا مسیر پدرومادرها را آسانتر کرده، و آینده روشنی برای کودکان اوتیستیک رقم بزند.
منابع: