اتیسم آشنایی کامل با علائم اوتیسم در کودکان
نکات کلیدی برای یادآوری درمورد اختلال طیف اتیسم
- اختلال طیف اوتیسم (ASD) نوعی اختلال رشد است که بر ارتباطات (کلامی و غیرکلامی)، مهارت‌های اجتماعی و رفتار تأثیر می‌گذارد.
- کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم می‌توانند طیف وسیعی از چالش‌ها را داشته باشند و این مشکلات ممکن است با توجه به سن و زمان در افراد متفاوت باشند.
- اگر فرزند شما اختلال طیف اتیسم داشته باشد، خدمات پشتیبانی برای شما و فرزند شما در دسترس هستند.
مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی در کودکان با سرعت‌های مختلفی رشد می‌کنند. برقراری ارتباط شامل مهارت‌های مختلف است. کودکان یاد می‌گیرند که دیگران به آن‌ها چه می‌گویند، یاد می‌گیرند واضح صحبت کنند و از کلمات و جملات برای صحبت کردن و انتقال پیام خود استفاده کنند، می‌فهمند چگونه باید حرکات، نشانه‌ها و زبان بدن را بفهمند و از آن‌ها استفاده کنند و چگونه در مکالمه نگاه کنند، گوش دهند و مشارکت کنند.
کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم جهان و آنچه در اطراف آن‌ها اتفاق میفتد را متفاوت از کودکان دیگر تفسیر می‌کنند.
رفتارهای مرتبط با اختلال طیف اتیسم شامل علایق محدود، کلیشه‌ای یا تکراری هستند و در برابر تغییر بیشتر از سایر کودکان در سن مشابه، دچار مشکل می‌شوند.
اختلال طیف اتیسم برای هر کودکی که به آن مبتلا باشد متفاوت است. کلمه «طیف» به طیف گسترده‌ای از اختلافات کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم اشاره دارد. این تفاوت‌ها می‌توانند با توجه به سن و همچنین با گذشت زمان در کودک تغییر کنند. تفاوت‌های مربوط به اختلال طیف اتیسم گاهی در سنین خردسالی دیده می‌شوند اما تا زمانی که خواسته‌های اجتماعی از توانایی‌های کودک فراتر نروند، ممکن است این تفاوت‌ها آشکار نشوند.
علائم اوتیسم در نوزادان
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) بیان می‌کند که کودک می‌تواند علائم ASD را در 9ماهگی نشان دهد. بااین‌حال، طبق اظهار بنیاد اوتیسم علائم اولیه ASD ممکن است در نوزادان 2 ماهه ظاهر شوند.
برخی از علائم اوتیسم در نوزادان عبارت‌اند از:
- عدم برقراری تماس چشمی
- اشاره نکردن یا نداشتن حرکات بدن
- پاسخ محدود یا عدم پاسخ به نام
- احساسات کم در حالات چهره
- گفتار با تأخیر
- پسرفت
برای اطلاع کامل تر مطلب علائم اوتیسم در نوزادان را مطالعه نمایید.
علائم اختلال طیف اتیسم در کودک خردسال (1-3 سال) چیست؟
کودک خردسال مبتلا به اختلال طیف اتیسم ممکن است برخی یا تمام مشکلات زیر را داشته باشد:
تعامل اجتماعی یا بازی
در تعامل اجتماعی یا بازی، کودک خردسال ممکن است:
- بازی تکی یا تنها بودن را ترجیح دهد
- زمانی که به او لبخند زنده می‌شود، لبخند نزند
- در شروع یا ادامه تماس چشمی مشکل داشته باشد
- شادی یا پریشانی فرد دیگر را تشخیص نداده و به آن پاسخ ندهد
- نخواهد بغل شود یا نوازش داده شود
- با دیگران خیلی بی‌علاقه یا خیلی دوستانه باشد
- به نظر برسد در دنیای خودش است
- ترجیح دهد به‌تنهایی بازی کند
- کارهای دیگران را تقلید نکند (دست زدن، بای بای کردن)
- سلام و خداحافظی را نادیده بگیرد
- هنگام بازی پاسخ ندهد
- در بازی، نقش بازی نکند (صحبت با تلفن یا مراقبت از عروسک)
- افراد دیگر را درگیر کارهایش نکند (مانند آوردن اسباب بازی یا اشیا)
- نخواهد دیگران به کاری که انجام می‌دهد، نگاه کنند
ارتباطات
در ارتباط با دیگران، کودک خردسال ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- بیان آنچه می‌خواهد برایش دشوار باشد
- مهارت‌های زبانی او از سایر کودکان هم سنشان کمتر باشد
- به نظر می‌رسد آنچه مردم می‌خواهند یا می‌گویند را درک نمی‌کند
- از زبان به روشی غیرمعمول استفاده می‌کند (مانند تکرار کلمات یا آهنگ‌ها)
- به نامش پاسخ نمی‌دهد
- به‌جای «من» از خود با عنوان «شما» یا «او» یاد می‌کند
- وقتی دیگران به چیزی اشاره می‌کنند به آن چیزها اشاره نکند یا علاقه نشان ندهد
- گاهی‌اوقات به نظر می‌رسد گوش نمی‌دهد
- آنچه را که می‌خواهد با دست نشان دهد
- ممکن است درصورت نیاز به کمک درخواست کمک نکند
- در دنبال کردن دستورالعمل‌ها مشکل دارد
حتما مطالعه کنید: علائم اوتیسم در کودکان دو سال و کودکان سه ساله
اختلال در علایق، فعالیت‌ها و سایر رفتارها
کودک خردسال ممکن است:
- قوانین یا روال‌های بسیار منظم یا غیرمعمولی داشته باشد و از تغییرات در روتینش بسیار ناراحت شود
- با اسباب‌بازی‌ها بهصورت تکراری بازی کند (ممکن است چیزها را در ردیف یا ترتیبی خاص قرار دهد)
- به نظر می‌رسد که در انجام کاری تکراری بارها و بارها گیر می‌کند
- دارای الگوی حرکتی غیرمعمول (مانند دست زدن یا راه رفتن روی انگشتان پا) است
- با اسباب‌بازی‌ها به روش‌های غیرمعمول (مانند چرخاندن چرخ ها روی ماشین) بازی می‌کند
- با بازی‌های منعطف، همکارانه و خیالی مشکل دارد
- حرکات غیرمعمول نزدیک صورت خود انجام می‌دهد
- به اشیا غیرمعمول (مانند حلقه کلید یا تار) وابستگی نشان می‌دهد
- بیش‌ازحد به صداهای بلند واکنش نشان می‌دهد (دستان خود را روی گوش‌هایش قرار می‌دهد) یا به بوها، طعم‌ها یا بافت‌های خاص بسیار حساس است
علائم اختلال طیف اوتیسم در کودک (8-4 سال) چیست؟
کودکی در این گروه سنی ممکن است برخی یا تمام مشکلات زیر را داشته باشد:
مطالعه بیشتر: بهترین دکتر اوتیسم در تهران کیست؟
مشکلاتی که این کودکان در تعاملات اجتماعی دارند عبارت‌اند از:
در تعامل اجتماعی یا بازی آن‌ها ممکن است:
- ترجیح می‌دهند وقتشان را تنها بگذارند
- در بازی کودکان دیگر شرکت نمی‌کنند - یا به شکل نامناسبی شرکت می‌کنند
- در تشخیص اینکه کسی شوخی می‌کند مشکل دارند
- قوانین اجتماعی معمول برای رفتار را درک نمی‌کنند
- در مشارکت در مکالمه دو طرفه مشکل دارند
- واکنش‌های شدیدی نسبت به ورود به حریم شخصی‌شان نشان می‌دهند
- به‌راحتی درگیر نقش بازی کردن یا شوخی نمی‌شوند
- قادر به برقراری و حفظ دوستی همانند سایر کودکان نیستند
- بعضی اوقات چیزهایی را بیان می‌کنند یا انجام می‌دهند که از نظر اجتماعی نامناسب هستند
- به‌راحتی تحت تأثیر تحریکات اجتماعی و ... قرار می‌گیرند
- لیس زدن همه چیز در کودکی
ارتباطات
کودک ممکن است مشکلاتی را در ارتباط تجربه کند ازجمله:
- در بیان آنچه می‌خواهد مشکل دارد
- از لحن یا صدا یا لهجه غیرمعمول استفاده (یکنواخت یا لهجه غیرعادی) کند
- از کلمات غیرمعمول استفاده کند (می‌تواند برای سن آن‌ها بسیار بزرگسالانه باشد)
- برای تعامل اجتماعی زیاد از زبان استفاده نکند - در عوض آزادانه در موضوعات مورد علاقه خود صحبت کند بدون اینکه از علاقه شنونده آگاهی داشته باشد
- تنها درمورد موضوعات خاصی تمایل به صحبت آزادانه نشان می‌دهد
- به نظر می‌رسد که آنچه مردم می‌خواهند یا می گویند را درک نمی‌کند
- به‌جای «من» از خود با عنوان «تو» یا «او» یاد می‌کند
- از ارتباط غیرکلامی مانند تماس چشمی، حالت چهره، زبان بدن یا حرکات بدن بی‌اطلاع است
- اطلاعات یا دستورالعمل‌ها را «بهصورت لغوی» و تحت‌الفظی متوجه می‌شود
- با دستورالعمل‌ها یا قوانین جدید مشکل دارد
اختلال در علایق، فعالیت‌ها و سایر رفتارها
کودک در این گروه سنی ممکن است:
- رفتارها یا روتین‌های بسیار منظم یا غیرمعمولی داشته باشد و از تغییرات روتینش بسیار ناراحت شود
- با بازی‌های منعطف، همکارانه و خیالی مشکل داشته باشد
- علاقه خاصی داشته باشد که درباره آنچه دوست دارد صحبت کند و زمان زیادی را صرف این کار کند - این علایق ثابت می‌توانند بسیار شدید باشند
- در کنار آمدن با تغییر یا شرایط خارج از برنامه (مانند اردوهای مدرسه، تغییر معلم) مشکل دارد
- بدون در نظر گرفتن شنونده، در خصوص علاقه خاص خود صحبت کند
- هماهنگی ضعیفی داشته باشد
علائم اختلال طیف اوتیسم در کودکان بزرگتر یا نوجوان (9-18 سال) چیست؟
علائم اختلال طیف اتیسم معمولاً در این گروه سنی ظریف‌تر هستند. کودکان بزرگتر و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اتیسم در تفکر انتزاعی مشکل دارند و اغلب آگاهی بیشتری از مشکلات خود در روابط با همسالان خود پیدا می‌کنند. بدون حمایت و درک مناسب، آن‌ها ممکن است قربانی تحقیر شده یا دچار اضطراب یا افسردگی شوند؛ به‌ویژه در زمان استرس (اجتماعی یا تحصیلی) یا تغییر (به‌عنوان مثال، ترک مدرسه).
علائم اختلال طیف اوتیسم در دختران و پسران
نسبت پسران به دختران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم 4 به 1 است. بااین‌حال، شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند اوتیسم در دختران، به‌ویژه آن‌هایی که در انتهای طیف عملکرد بالاتری هستند، تشخیص داده نمی‌شود.
دختران بهتر از پسرها می‌توانند مشکلات را در تعاملات اجتماعی پنهان کنند و این مسئله باعث می‌شود تشخیص اوتیسم به تأخیر بیفتد.
علائمی که نشان‌دهنده اوتیسم در دختران هستند عبارت‌اند از:
مشکلات در تعاملات اجتماعی
در دختران مبتلا به اوتیسم، تفاوت‌هایی با علائم اوتیسم معمولی وجود دارند که شامل موارد زیر هستند:
- احساسات را بهتر درک می‌کنند و توانایی دوست‌یابی بهتری نسبت به پسرها دارند.
- ممکن است عدم درک شهودی موقعیت‌های اجتماعی را با تکرار نقش‌هایی که در زندگی واقعی یا فیلم/ تلویزیون دیده می‌شود پنهان کنند.
- ممکن است بتوانند دوستانی پیدا کنند اما در حفظ آن‌ها مشکل دارند.
- بر روی موضوعاتی خاصی به شدت تمرکز می‌کنند. تفاوت در جنسیت ممکن است بهصورت تمرکز بر قطارها یا دایناسورها برای پسران و افراد مشهور یا حیوانات برای دختران بیان شود.
- ممکن است رفتارها و حرکات تکراری کمتر یا متفاوت‌تری نسبت به پسرها داشته باشند.
- طبق قانون پیش می‌روند و کارهای روزمره را بهصورت مرتب انجام می‌دهند.
همچنین میزان اضطراب، افسردگی و اختلالات خوردن در بین دختران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بیشتر از پسران است.
علائم خاصی که نشان می‌دهد کودک باید برای اختلال طیف اتیسم ارزیابی شود چیست؟
- تا 12ماهگی هیچ گونه صدا درآوردن، اشاره یا زبان بدنی نداشته باشد
- تا 16ماهگی هیچ کلمه‌ای نگوید
- در 24ماهگی هیچ عبارات 2 کلمه‌ای نگوید
- از دست دادن هرگونه مهارت زبان یا مهارت اجتماعی در هر سنی
اختلال طیف اوتیسم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص اوتیسم چندین مرحله دارد. اغلب، این فرایند با معاینه معمول سالانه شروع می‌شود. آکادمی اطفال آمریکا غربالگری اوتیسم را در معاینات 18 و 24ماهگی توصیه می‌کند. غربالگری به این معناست که پزشک اطفال سؤالاتی درمورد کودک شما، ازجمله نحوه رفتار، ارتباط و ابراز احساساتش، می‌پرسد.
اگر پزشک اطفال نشانه‌های احتمالی اوتیسم را مشاهده کند، شما را به متخصصی که در تشخیص اوتیسم تخصص دارد، ارجاع می‌دهد. این متخصص با شما صحبت کرده و مدتی را صرف مشاهده و تعامل با کودک شما می‌کند. آن‌ها به‌دنبال علائم (ویژگی‌های) خاصی هستند که معمولاً در اوتیسم دیده می‌شوند.
پزشکان از معیارهای ذکرشده در DSM-5-TR استفاده می‌کنند. این راهنمای تشخیصی، علائم را به دو گروه اصلی نحوه تعامل اجتماعی و نحوه رفتار کودک تقسیم می‌کند.
معیارهای تشخیص اوتیسم
کودک شما باید در هر سه مورد از زمینه‌های اجتماعی زیر مشکل داشته باشند:
- عملکرد متقابل اجتماعی-عاطفی: این معیار به ماهیت رفت و برگشتی تعاملات اجتماعی اشاره دارد. مثالی رایج، صحبت کردن در طول مکالمه است.
- ارتباط غیرکلامی: این معیار شامل حرکات و اشارات ظریفی است که به کلماتی که می‌گوییم معنا می‌بخشد. تماس چشمی و زبان بدن نمونه‌هایی از این موارد هستند.
- ایجاد و حفظ روابط: این معیار شامل تمایل به پیدا کردن افرادی برای گذراندن وقت با آن‌ها و همچنین قضاوت درباره اینکه کدام رفتارها در موقعیت‌های مختلف مناسب هستند.
و کودک شما باید حداقل دو مورد از رفتارهای زیر را نشان دهد:
- درگیر شدن در حرکات تکراری، استفاده از اشیاء یا گفتار: این رفتار به معنای انجام یا گفتن کاری خاص به‌طور مکرر، بیشتر از آنچه انتظار می‌رود، است.
- اصرار بر داشتن روال یا روشی یکسان: این رفتار به معنای وابستگی شدید به یکنواختی و مقاومت در برابر تغییر است.
- داشتن علایق بسیار شدید یا غیرعادی: این رفتار، علاقه به شیء یا موضوعی خاص است که از آنچه انتظار می‌رود قوی‌تر یا فراگیرتر است.
- واکنش بیش‌ازحد انتظار به مناظر، صداها و بافت‌ها یا جستجوی تجربیات حسی: این رفتار زمانی است که محیط اطراف، کودک شما را بیش‌ازحد یا کمتر از حد لازم تحریک می‌کند. اگر نیاز به ورودی حسی بیشتری داشته باشند، ممکن است بیشتر از حد انتظار اشیاء را بو یا لمس کنند.
درمان اوتیسم
درمان‌های مختلفی برای حمایت از کودکان مبتلا به اوتیسم وجود دارند. این درمان‌ها به کودک شما کمک می‌کنند تا چالش‌هایی را که با آن روبرو هستند مدیریت کرده و نقاط قوت خود را تقویت کنند. برخی از درمان‌ها به شما و سایر اعضای خانواده نیز راه‌هایی برای حمایت از فرزندتان آموزش می‌دهند.
هرچه این حمایت‌ها زودتر شروع شود – ترجیحاً قبل از سن 3 سالگی – در بلندمدت برای کودک شما مفیدتر خواهد بود.
جمع‌بندی
والد بودن بسیار شبیه دانش‌آموز بودن است؛ شما دائماً در حال یادگیری، رشد و تغییر هستید. و فرزند شما نیز همین‌طور. اما هیچ کتاب درسی وجود ندارد. شما از فرزندتان و تمام نیازها، علایق، رفتارها و نحوه واکنش او به شما یاد می‌گیرید.
اگر فرزند شما اوتیسم دارد، یادگیری شما ممکن است کمی متفاوت از آنچه انتظار داشتید به نظر برسد. اما ایده اصلی همچنان یکسان است؛ فرزند شما پیشتاز است و شما از او پیروی می‌کنید. ممکن است یادآوری این نکته کمک کند که این «مطالعه‌ای مستقل» نیست. پزشکان فرزندتان در هر چالش یا کشف جدید، در کنار خانواده شما هستند.
برای دریافت مشاوره رایگان برای درمان اتیسم و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما می باشد.
منابع
