اتیسم دلیل لیس زدن در اوتیسم چیست؟ + راه‌های کنترل رفتار لیسیدن در اتیسم
بیشتر کودکان اوتیسم، رفتارهای تکراری، علایق محدود و واکنش‌های حسی خاصی دارند. یکی از این رفتارها که ممکن است واکنش‌های اجتماعی بیشتری به همراه داشته باشد، لیسیدن است. البته لیس زدن در اوتیسم شایع است. گاهی برای تحریک‌پذیری حسی، و گاهی هم مکانیسم واکنشی این کودکان برای مقابله با استرس‌هاست. در این مقاله رسش، نگاه دقیق‌تری به این رفتار می‌اندازیم و راه‌های کنترل آن را به شما یاد می‌دهیم.
دلیل لیس زدن در اوتیسم چیست؟
دانستن و درک دلیل لیسیدن در اوتیسم مانند هر رفتار دیگری مهم است، چون به پدرومادر و اطرافیان کودک کمک می‌کند با آگاهی بیشتری از او حمایت کنند.
کودکان اتیسم خیلی اوقات رفتار لیسیدن اشیا را از خود نشان می‌دهند. یعنی این رفتار میان افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) شایع است.
این‌ها رایج‌ترین دلایل لیس زدن در اوتیسم هستند:
- بیشتر اوقات به پردازش حسی ربط دارد. یعنی راهی برای کمک به تنظیم حس لامسه آن‌هاست.
- می‌تواند نوعی رفتار تسکین‌دهنده یا راهی برای مقابله با استرس‌ها باشد. یعنی لیس زدن در اوتیسم می‌تواند احساس آرامش به مبتلایان بدهد.
- کودکان اتیسم خیلی اوقات به‌سوی اشیای خاصی کشیده می‌شوند، و عمل لیسیدن آن شی ممکن است راهی برای ابراز علاقه باشد.
آیا باید جلوی لیس زدن در اوتیسم را بگیریم؟
رفتار لیس زدن در بسیاری از کودکان زیر سه سال شایع است. آن‌ها وسائل دوروبرشان را لیسیده یا در دهان می‌گذارند. اما تداوم این رفتار بعد از 3سالگی، باعث نگرانی پدرومادرها می‌شود.
نکته مهم اینکه لیسیدن اشیا دلیل قاطعی برای ابتلا به اتیسم نیست. پس در قدم اول، باید این را نشانه‌ای دانسته، و برای تشخیص دقیق علت آن به پزشک مراجعه کنید.
اما اگر لیس زدن به‌خاطر اوتیسم باشد، مسلما می‌توان کارهایی برای کنترل آن انجام داد. البته رفتار لیسیدن مسئله رایجی میان کودکان مبتلا به اوتیسم است. لازم نیست به‌طور کامل از این رفتار جلوگیری کرد.
بعضی اوقات ناشی از جست‌وجوهای حسی است، یعنی کودک به‌دنبال حس‌های مختلف می‌گردد. چه‌بسا نشانه اضطراب و استرس هم باشد. در واقع لیس زدن در اوتیسم مانند مکانیسمی آرام‌کننده برای کودک عمل می‌کند.
اما از طرف دیگر، لیس زدن ممکن است باعث آسیب به بافت زبانی و حس چشایی کودک شود. نگرانی دیگر، واکنش دیگران به چنین رفتارهایی است.
چه‌بسا هم‌سالان و هم‌بازی‌ها، این رفتار کودک اتیسم را تشخیص داده، و با آن کنار نیایند. پس ایجاد مشکل در برقراری روابط اجتماعی هم می‌تواند دغدغه‌ای برای این کودکان باشد.
اگر رفتار لیسیدن باعث ناراحتی کودک یا ایجاد مشکل در تعاملات اجتماعی او می‌شود، باید سراغ کمک حرفه‌ای و مداخله کاردرمانی را بگیریم.
با راهنمایی و حمایت صحیح از سوی پزشک، کاردرمانگر و متخصصان این حوزه، می‌توان رفتار لیسیدن را کنترل کرد تا کودک اتیسم یاد بگیرد با محیطش به‌شیوه‌ای سالم و ایمن کنار بیاید.
بیشتر بخوانید: اتیسم چه رابطه‌ای با اسکیزوفرنی دارد؟ + شباهت‌ها و تفاوت‌های اوتیسم و اسکیزوفرنی
چگونه با لیس زدن در اوتیسم مقابله کنیم؟
اگر بنابر دلایل بالا، توصیه حرفه‌ای، کنترل و مدیریت این رفتار است، مسلما راه‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند به کودک مبتلا به اوتیسم کمک کنند.
برای نمونه، رفتارهای کنترل‌شده دیگری را می‌توان جایگزین رفتار لیسیدن در اوتیسم کرد. پدرومادر می‌توانند از تنقلات جویدنی، یا نوشیدنی‌هایی با نی، ورودی حسی به دهان را تأمین کنند.
اسباب‌بازی‌های جویدنی و اقلام این‌چنینی هم راه ایمن و قابل‌قبولی برای دریافت ورودی حسی برای کودکان اتیسم هستند. البته توجه به بهداشت دهان و دندان کودک، هنگام ارائه وسایل جویدنی بسیار مهم است!
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است به‌خاطر حس چشایی و ظرفیت دریافت ورودی لمسی، به‌سوی رفتار لیسیدن کشیده شوند. پس ارائه رژیم غذایی مناسب حسی هم می‌تواند به کاهش رفتار لیس زدن در اوتیسم کمک کند.
کاردرمانگرها و گفتاردرمانگرها با بررسی شرایط هر کودکی، راهبردهای منحصربه‌فرد مؤثری برای کمک به جست‌وجوی حسی آن کودک و کنترل رفتارهایش ارائه می‌دهند.
جمع‌بندی
بسیاری از کارشناسان عقیده دارد لیس زدن در اوتیسم با نیاز اساسی به تحریک حسی مرتبط است. افراد مبتلا به این وضعیت، ممکن است تحت‌تأثیر محرک‌های حسی، مانند سروصدا یا نور قرار بگیرند، و دنبال حس‌های لامسه‌ای برای کمک به تنظیم حواس خود باشند.
اما اگر لیسیدن در اوتیسم با ریسک سلامتی همراه است، یا واکنش هم‌سالان کودک را به همراه دارد، می‌توانید آن را کنترل کنید. در نهایت توصیه می‌کنیم به کلینیک جامع توانبخشی رسش مراجعه کنید تا کمک حرفه‌ای در این زمینه دریافت کنید.
منابع:
