بهبودی و ریکاوری پس از سکته مغزی

ریکاوری سکته مغزی چه زمانی شروع می شود؟

سکته مغزی زمانی اتفاق میفتد که خون‌رسانی به بخشی از مغز قطع یا کاهش می‌یابد و بافت مغز از اکسیژن و مواد مغذی محروم می‌شود. ممکن است سکته ناشی از انسداد شریان (به نام سکته ایسکمیک) یا نشت یا ترکیدن رگ خونی (به نام سکته هموراژیک) باشد.

اکثر موارد سکته مغزی، سکته مغزی ایسکمیک هستند و دوره نقاهت در مقایسه با سکته هموراژیک بیشتر است. برای هر دو سکته، توانبخشی حیاتی‌ترین بخش بوده و به یک تیم مجرب برای رسیدگی به توانبخشی پس از سکته نیاز است. توانبخشی به موقع و مؤثر پس از سکته به‌طور قابل توجهی به بیماران کمک می‌کند تا استقلال خود را بازیابند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.

سکته های مغزی می تواند باعث اختلالات چشمگیری در مهارت های زبانی ، شناختی ، حرکتی و حسی شوند. به همین دلیل است که به عنوان علت اصلی ناتوانی طولانی مدت محسوب می شوند.

بهبودی از سکته مغزی می تواند روندی طولانی باشد که به صبر ، سخت کوشی و تعهد نیاز دارد. بهبودی ممکن است سالها طول بکشد.

بهبودی اغلب پس از تثبیت شدن وضعیت شما توسط پزشکان صورت می گیرد که شامل بازگرداندن جریان خون به مغز شما و کاهش فشار در منطقه اطراف است. همچنین شامل کاهش عوامل خطر سکته مغزی می باشد. به همین دلیل ، ممکن است توانبخشی در مدت بستری اولیه شما در بیمارستان آغاز شود. شروع روند بهبودی در اسرع وقت می تواند شانس شما را برای بازیابی عملکرد مغز و بدن تحت تأثیر قرار دهد.

عوامل مؤثر بر زمان بهبودی پس از سکته مغزی 

دو عامل وجود دارند که بر زمان بهبودی پس از سکته مغزی تأثیر می‌گذارد:‌ 

• شدت سکته مغزی. اگر سکته مغزی خفیف باشد، آسیب مغزی ممکن است حداقل باشد. هنگامی که آسیب بافتی حداقل باشد، بهبودی اغلب سریع‌تر اتفاق میفتد. هنگامی که سکته مغزی بزرگ در نظر گرفته می‌شود، که اغلب با نمره بالا در مقیاس سکته مغزی NIH اندازه‌گیری می‌شود، بهبودی ممکن است بیشتر طول بکشد. این به این دلیل است که سکته مغزی بزرگ‌تر معمولاً با اثرات ثانویه بیشتری همراه است. در بسیاری از موارد، بهبودی پس از سکته مغزی شدید، بازماندگان را ملزم به شرکت در توانبخشی فشرده برای بازیابی عملکرد می‌کند.
• محل سکته مغزی. سکته مغزی می‌تواند بسیاری از مناطق مغز را تحت تأثیر قرار دهد. این امر تخمین جدول زمانی بهبود سکته مغزی را پیچیده می‌کند؛ زیرا مناطق مختلف مغز عملکردهای مختلفی را کنترل می‌کنند. بسته به ناحیه‌ای از مغز که تحت تأثیر قرار گرفته است، اثرات ثانویه متفاوت خواهند بود. اثرات ثانویه می‌توانند شامل اثرات حرکتی، حسی و شناختی باشند و غلبه بر برخی از اثرات آسان‌تر از سایرین است. به‌عنوان مثال، سکته مغزی در نیمکره چپ مغز ممکن است زبان بازماندگان را مختل کند. این به این دلیل است که مرکز زبان در اکثر افراد در نیمکره چپ مغز است. سکته مغزی در لوب تمپورال (گیجگاهی) چپ ممکن است باعث اختلال زبانی مانند آفازی شود. از سوی دیگر، فردی که دچار سکته مغزی نیمکره راست می‌شود ممکن است اثرات ثانویه کاملاً متفاوتی داشته باشد.

همان‌طور که می‌توانید تصور کنید، تفاوت در شدت و محل سکته مغزی پیامدهای عمیقی بر جدول زمانی بهبودی هر بازمانده از سکته مغزی دارد. بااین‌حال، عوامل دیگری بر سرعت بهبودی تأثیر می‌گذارند. قبلاً اشاره کردیم که سن و سلامت کلی قبل از سکته بر بهبودی تأثیر می‌گذارند. به طور کلی، هر چه بیمار جوان‌تر باشد و قبل از سکته مغزی سالم‌تر و فعال‌تر باشد، ممکن است بهبودی او سریع‌تر اتفاق بیفتد.

چگونه مغز پس از سکته بهبود می یابد؟

به طور کامل مشخص نیست که چگونه مغز پس از سکته مغزی بهبود می یابد.

چندین توضیح ممکن برای چگونگی بازتوانی مغز وجود دارد:

• مغز شما ممکن است با تغییر در نحوه انجام وظایف بتواند دوباره شروع به کار کند.
• اگر جریان خون به ناحیه آسیب دیده مغز شما بازیابی شده باشد ، ممکن است برخی از سلول های مغز شما به جای نابود شدن تنها آسیب دیده باشند. در نتیجه ، این سلول ها قادر خواهند بود با گذشت زمان فعالیت خود را از سر بگیرند.
• یک منطقه از مغز شما ممکن است عملکردهایی را که قبلاً توسط ناحیه آسیب دیده انجام می شده ، کنترل کند.

نقاط عطف جدول زمانی بهبودی پس از سکته مغزی

همان‌طور که ما به نقاط عطف مختلف بهبودی پس از سکته مغزی نگاه می‌کنیم، مهم است که به یاد داشته باشیم که هر جدول زمانی متفاوت به نظر می‌رسد. به‌عنوان مثال، حتی زمانی که دو نفر در یک ناحیه از مغز دچار سکته مغزی شوند، زمان بهبودی همچنان متفاوت خواهد بود. یک بازمانده از سکته مغزی نیمکره چپ ممکن است با ناتوانی در صحبت کردن مشکل داشته باشد، در حالی که دیگری ممکن است فقط با بازیابی کلمه مشکل داشته باشد. زمان بهبودی این دو بازمانده احتمالاً بسیار متفاوت خواهد بود.

با این گفته، درک برخی از الگوهای جدول زمانی بهبود سکته مغزی می‌تواند مفید باشد. 

روز 1: درمان اورژانسی سکته مغزی

سکته مغزی یک اتفاق اورژانسی است. با گذشت زمان بدون مداخله، سلول‌های مغزی بیشتری از خون غنی از اکسیژن محروم می‌شوند که منجر به آسیب بافتی می‌شود. بنابراین، درمان سریع برای توقف پیشرفت سکته و به حداقل رساندن اثرات منفی ثانویه ضروری است.

در ابتدا، احتمالاً بیمار برای تثبیت وضعیت در بخش اورژانس بستری می‌شود. هنگامی که نوع سکته مغزی (ایسکمیک در مقابل هموراژیک) مشخص شد، درمان آغاز می‌شود. درمان ممکن است شامل داروهای حل‌کننده لخته یا در برخی موارد جراحی باشد. درصورت نیاز به جراحی، زمان بهبودی اولیه ممکن است طولانی‌تر باشد.

پس از درمان سکته مغزی، توانبخشی بلافاصله شروع می‌شود. تحرک اولیه به کاهش آتروفی عضلانی (که در بیمارستان شایع است) کمک می‌کند. 

نوروپلاستیسیته به توانایی مغز برای التیام و سیم‌کشی مجدد خود اشاره دارد. این مکانیسم به بخش‌های سالم مغز اجازه می‌دهد تا عملکردهایی را که در اثر سکته مغزی از دست داده‌اند، به عهده بگیرند. بهبودی پس از سکته مغزی حول این فرآیند می‌چرخد، به همین دلیل است که تمرینات توانبخشی بسیار مهم هستند. هرچه بیشتر یک مهارت را تمرین کنید، آن مهارت می‌تواند کارآمدتر شود.

در مراحل اولیه بهبودی، بسیاری از بازماندگان بهبودی خود به خودی عملکرد را تجربه می‌کنند. این اتفاقات به‌طور ناگهانی در مراحل اولیه بهبودی رخ می‌دهند؛ زیرا هفته‌ها و ماه‌های اول پس از سکته مغزی زمانی است که مغز به سرعت در حال تلاش برای بهبودی از آسیب است و نوروپلاستیسیته بیشتر فعال است.

هفته 1-3: ترخیص از بیمارستان

بسته به شدت سکته مغزی و تعداد عوارض پزشکی، احتمالاً بیمار به مدت یک تا سه هفته در بیمارستان مراقبت‌های ویژه دریافت می‌کند. در این مدت تیم پزشکی می‌تواند به شناسایی هر گونه عوارض ثانویه‌ مانند اختلالات جسمی یا شناختی کمک کند. آن‌ها همچنین به مهارت‌های بیمار و توانایی او برای مراقبت مستقل از خود (ازجمله در انجام فعالیت‌های روزمره مانند استفاده از توالت، لباس پوشیدن، پیاده‌روی در مسافت‌های کوتاه) توجه زیادی خواهند کرد. 

1-3 ماه بعد: بهبود قابل توجهی باید رخ دهد

در طول 3 ماه اول بهبودی سکته مغزی، بیمار باید شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی باشد. مغز هنوز در حالت انعطاف‌پذیری افزایش‌یافته است؛ یعنی توانبخشی در این مدت تأثیر بیشتری دارد. بهبودی خود به خودی نیز در این دوره اولیه معمول است. 

پس از 3 ماه اول در جدول زمانی بهبودی سکته مغزی، نتایج اغلب کند می‌شوند و بسیاری از بازماندگان توقف در پیشرفت را تجربه می‌کنند. در این مرحله، اکثر بازماندگان به خانه باز می‌گردند و به بهبودی خود یا درمان سرپایی ادامه می‌دهند. این کند شدن پیشرفت می‌تواند برای بازماندگان دلسردکننده باشد و انگیزه آن‌ها را برای ادامه درمان کاهش دهد.

خوشبختانه، حتی اگر پیشرفت با سرعت کمی پیش برود به معنی پایان یافتن بهبودی نیست. اگر بیمار به توانبخشی ادامه دهد، بهبودی می‌تواند برای سال‌های زیادی ادامه یابد. بازماندگان باید برای بازیابی مهارت‌های از دست رفته به فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی (تا زمانی که لازم است) ادامه دهند.

همچنین بهتر است بیمار بین جلسات درمانی سرپایی در خانه فعال بماند. تمرین انبوه یا تکرار زیاد تمرین‌ها در منزل، تحریک مداوم موردنیاز برای سیم‌کشی مجدد مغز را فراهم می‌کند. 

 ماه بعد: راه رفتن در اکثر بازماندگان سکته مغزی بهبود می‌یابد

یکی از نقاط عطف محبوب که بسیاری از بازماندگان مشتاقانه منتظر آن هستند، بازیابی توانایی راه رفتن است. برای بسیاری، همی پلژی یا همی پارزی (فلج یا ضعف یک طرف) می‌تواند راه رفتن و حرکت کلی را تحت تأثیر قرار دهد. خوشبختانه، اگر در توانبخشی منظم شرکت کنید، چشم انداز آن تا 6 ماه مثبت است.

در یک مطالعه، حدود 60 درصد از بازماندگانی که درمان غیرسرپایی دریافت می‌کردند و در توانبخشی بستری شرکت کردند، توانستند تا 6 ماه بعد از سکته شروع به راه رفتن کنند. این یک آمار دلگرم‌کننده است که انعطاف‌پذیری مغز را نشان می‌دهد. برای کسانی که از سکته‌های کوچک‌تر با اثرات شدیدتر بهبود می‌یابند، بهبودی راه رفتن ممکن است سریع‌تر باشد.

چه مهارت هایی را می توانم بازیابی کنم؟

هدف از توانبخشی بهبود یا بازیابی مهارت های گفتاری ، شناختی ، حرکتی یا حسی است تا بتوانید تا آنجا که ممکن است استقلال داشته باشید.

مهارت های گفتار

سکته مغزی می تواند باعث یک اختلال در زبان به نام آفازی شود. اگر این بیماری برای شما تشخیص داده شود، ممکن است به طور کلی در صحبت کردن مشکل داشته باشید. همچنین ممکن است پیدا کردن کلمات مناسب یا صحبت کردن با جملات کامل برای شما دشوار باشد.

اگر عضلات کنترل کننده گفتار آسیب دیده باشند ، ممکن است در گفتار مشکل داشته باشید. زبان درمانی و گفتار درمانی می توانند به شما کمک کنند یاد بگیرید که چگونه منسجم و واضح صحبت کنید. اگر آسیب بیش از حد شدید باشد ، گفتار درمانگر همچنین می تواند روش های دیگر برقراری ارتباط را به شما آموزش دهد.

مهارت های شناختی

سکته مغزی می تواند توانایی تفکر و استدلال شما را مختل کند ، به قضاوت ضعیف منجر شود و باعث مشکلات حافظه شود. همچنین می تواند باعث تغییرات رفتاری در شما شود.
ممکن است پس از سکته احساس بازدارندگی کمتری داشته باشید و در نتیجه بی پروا عمل کنید. دلیلش این است که شما دیگر متوجه عواقب احتمالی اعمال خود نیستید.
این امر موجب به خطر افتادن امنیت شمامی شود ، بنابراین مهم است که در جهت بازیابی این مهارت های شناختی تلاش کنید. متخصصان کاردرمانی و گفتاردرمانی می توانند به شما در بازیابی این توانایی ها کمک کنند. آنها همچنین می توانند کمک کنند تا خانه شما برایتان یک محیط امن باشد.

مهارت های حرکتی

سکته مغزی می تواند عضلات یک طرف بدن شما را ضعیف کرده و حرکت مفاصل را مختل کند. این به نوبه خود بر هماهنگی شما تأثیر می گذارد و راه رفتن و انجام سایر فعالیت های بدنی را برای شما دشوار می کند. همچنین ممکن است دچار اسپاسم عضلانی دردناک شوید.

فیزیوتراپیست می تواند به شما کمک کند یاد بگیرید چگونه عضلات خود را متعادل و تقویت کنید. آنها همچنین می توانند با آموزش ورزش های کششی به شما در کنترل اسپاسم عضلات کمک کنند. هنگام یادگیری مهارت های حرکتی ، ممکن است لازم باشد از تجهیزات کمکی راه رفتن استفاده کنید.

مهارت های حسی

سکته مغزی می تواند بخشی از توانایی بدن شما در دریافت ورودی های حسی مانند گرما ، سرما یا فشار را تحت تأثیر قرار دهد. درمانگران می توانند با شما همکاری کرده و به بدن شما کمک کنند تا با تغییرات سازگار شود.

حتما مطالعه کنید : همه چیز در مورد اکولالیا یا گفتار تکراری

چه عوارض دیگری قابل درمان است؟

اختلال گفتاری ، شناختی یا حرکتی ممکن است عوارض دیگری نیز ایجاد کنند. برخی از عوارض ممکن است درمان شوند. این موارد عبارتند از:

کنترل مثانه و روده

سکته مغزی می تواند باعث مشکل در کنترل مثانه و روده شود. ممکن است تشخیص ندهید که باید به دستشویی بروید. یا ممکن است نتوانید به سرعت خود را به دستشویی برسانید. ممکن است دچار اسهال ، یبوست یا از دست دادن کنترل روده شوید. تکرر ادرار ، مشکل در ادرار کردن و از دست دادن کنترل مثانه نیز می تواند رخ دهد.

یک متخصص مثانه یا روده می تواند به درمان این مشکلات کمک کند. ممکن است لازم باشد در طول روز یک صندلی توالت در نزدیکی خود داشته باشید. گاهی داروها نیز می توانند مفید باشند. در موارد حاد ، پزشک برای خارج کردن ادرار، یک کاتتر ادراری در بدن شما قرار می دهد.

بلعیدن

سکته مغزی می تواند منجر به مشکلات بلع شود. ممکن است هنگام غذا خوردن قورت دادن را فراموش کنید و یا یک آسیب عصبی داشته باشید که بلع را دشوار کند. این مشکل می تواند باعث پریدن غذا در گلو ، سرفه کردن یا سکسکه شود. گفتاردرمانی می تواند به شما کمک کند دوباره بلعیدن و غذا خوردن به صورت عادی را یاد بگیرید. متخصصان تغذیه همچنین در یافتن غذاهای مقوی که خوردن آن برای شما راحت تر است به شما کمک می کنند.

افسردگی

برخی از افراد پس از سکته مغزی دچار افسردگی می شوند. یک روانپزشک ، روانشناس یا سایر متخصصان بهداشت روان می توانند با درمان و داروهای ضد افسردگی به درمان این اختلال کمک کنند.

حتما مطالعه کنید: درمان فلج بعد از سکته مغزی

آیا توانبخشی همیشه موفقیت آمیز است؟

طبق اعلام انجمن ملی سکته مغزی امریکا ، 10 درصد از افرادی که سکته مغزی می کنند تقریباً کامل بهبود می یابند و 25 درصد آنها با مشکلات جزئی بهبود می یابند. 40 درصد دیگر دچار مشکلات متوسط تا شدید می شوند که نیاز به مراقبت ویژه دارند. این بدان معناست که نوعی معلولیت وجود دارد که بر عملکرد روزانه شما تأثیر می گذارد ، چه در محل کار و چه در زندگی شخصی. و 10 درصد به مراقبت طولانی مدت در خانه سالمندان یا سایر مراکز نیاز دارند.

بهبود موفقیت آمیز سکته مغزی به عوامل مختلفی بستگی دارد ، از جمله:

• سکته چه مقدار صدمه وارد کرده است
  درمان چقدر زود شروع می شود
  چقدر انگیزه شما بالا است و چقدر برای بهبودی تلاش می کنید
  سن شما در هنگام سکته چقدر است
  آیا سایر مشکلات پزشکی دارید که بتواند بر بهبودی تأثیر بگذارد

متخصصین پزشکی بازتوانی شما نیز می توانند بر بهبودی شما تأثیر داشته باشند. هرچه مهارت بیشتری داشته باشند ، ریکاوری بهتری خواهید داشت.

اعضای خانواده و دوستانتان نیز می توانند با تشویق و حمایت ، دید شما را به آینده این بیماری تغییر داده و به شماکمک کنند.

با انجام منظم تمرینات توانبخشی می توانید شانس بهبودی موفقیت آمیز خود را افزایش دهید.

 برای دریافت مشاوره رایگان و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید‌. کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما هستیم .