چه چیزی می تواند باعث اختلال بلع شود ؟

مرور کلی

بلع ممکن است یک حرکت ساده به نظر برسد ، اما در واقع شامل هماهنگی دقیق 50 جفت ماهیچه ، تعداد زیادی از اعصاب ، حنجره (دستگاه صوتی) و مری شماست.

همه آنها باید با هم کار کنند تا غذا را در دهان جمع آوری و آماده سازی کرده و سپس آن را از گلو ، مری و معده عبور دهند. این کار باید به طور هم زمان با بستن راه هوایی انجام شود تا از ورود مواد غذایی به نای شما جلوگیری کند. در نتیجه ، فرصت های زیادی برای بروز یک مشکل وجود دارد.

مشکلات بلع ممکن است ناشی از سرفه یا پریدن غذا در گلو به دلیل ورود هوا به داخل نای یا ناتوانی کامل در بلع باشد.

اختلالات مغز یا سیستم عصبی مانند سکته یا تضعیف ماهیچه های گلو یا دهان می تواند باعث می شود فرد نحوه بلعیدن را فراموش کند. در موارد دیگر ، اختلال بلع در نتیجه انسداد گلو ، حلق یا مری یا تنگ شدن مری به دلیل مشکل دیگر اتفاق می افتد.

علل فراموش کردن نحوه بلعیدن

اصطلاح پزشکی برای مشکل در بلع ، دیسفاژی است.
هر مشکلی که باعث ضعف ماهیچه ها یا اعصاب مختلف درگیر در بلع شود یا از ورود راحت مواد غذایی و مایعات به مری جلوگیری کند ، می تواند باعث دیسفازی شود. دیسفاژی بیشتر در افراد مسن دیده می شود.

اختلال عملکرد مغز

آسیب به مغز و نخاع می تواند در کار اعصاب مورد نیاز در بلع اختلال ایجاد کند. علل آن عبارتند از:

• سکته مغزی: انسداد در خون رسانی به مغز که می تواند منجر به ناتوانی دراز مدت شود
• آسیب تروماتیک مغز
• مشکلات عصبی که به مرور زمان به مغز آسیب می زنند ، مانند بیماری پارکینسون ، مولتیپل
• اسکلروزیس (MS) ، بیماری هانتینگتون و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
• تومور مغزی

از دست دادن حافظه و مشکلات شناختی ناشی از زوال عقل یا بیماری آلزایمر نیز ممکن است جویدن و بلعیدن را دشوار کند.

اختلال عملکرد عضلات دهان یا حلق

اختلال اعصاب و ماهیچه های گلو می تواند باعث تضعیف ماهیچه ها شده و باعث شود غذا در هنگام بلع به گلوی فرد بپرد . این اختلال ها شامل موارد زیر هستند:

• فلج مغزی. نوعی اختلال است که بر حرکت و هماهنگی عضلات تأثیر می گذارد
• نقوص هنگام تولد ، مانند شکاف کام (شکاف در سقف دهان)
• میاستنی گراویس. یک اختلال عصبی عضلانی است که باعث ضعف در عضلات مورد استفاده برای حرکت می شود. علائم آن شامل مشکل در صحبت کردن ، فلج صورت و مشکل در بلع می باشد
• صدمه به سر که به اعصاب یا عضلات گلو آسیب بزند

از دست دادن فاز استراحت عضله اسفنکتر (آشالازی)

در جایی که مری و معده به یکدیگر می رسند، عضله ای به نام اسفنکتر پایینی مری (LES) وجود دارد. این عضله هنگام بلعیدن شل می شود تا اجازه عبور مواد غذایی داده شود. در افراد مبتلا به آشالازی ، LES فاز استراحت ندارد.

تصور می شود که آشالازی نتیجه یک بیماری خود ایمنی است ، که در آن سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به سلولهای عصبی مری حمله می کند. علائم دیگر شامل درد بعد از غذا خوردن و سوزش سر دل است.

حتما مطالعه کنید : آشنایی کامل با فلج مغزی و روش های درمان آن

باریک شدن مری

آسیب به مری می تواند منجر به تشکیل بافت اسکار شود. بافت اسکار ممکن است مری را تنگ کند و منجر به اختلال در بلع شود.
مشکلاتی که منجر به ایجاد بافت اسکار(زخم) می شوند عبارتند از:

• رفلاکس اسید. هنگامی که اسید معده به داخل مری برمی گردد، باعث علائمی مانند سوزش سر دل ، معده درد و مشکل در بلع می شود
• بیماری رفلاکس گاستروازوفاگال (GERD). شکل جدی تر و مزمن ریفلاکس اسید است که با گذشت زمان می تواند باعث ایجاد بافت اسکار یا التهاب مری شود (ازوفاژیت)
• عفونت هایی مانند هرپس ازوفاژیت ، هرپس سیمپلکس لابیالیس تکرار شونده یا مونونوکلئوز
• پرتودرمانی در قسمت سینه یا گردن
• آسیب ناشی از اندوسکوپ (لوله متصل به دوربینی که برای دیدن داخل بدن استفاده می شود) یا تیوب نازوگاستریک (لوله ای که از طریق بینی مواد غذایی و دارو را به معده منتقل می کند)
• اسکلرودرما. اختلالی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مری حمله می کند

همچنین ممکن است مری با انسداد یا رشد غیر طبیعی باریک شود. علل این موارد عبارتند از:

• وجود تومورهایی در مری
• گواتر. بزرگ شدن غده تیروئید. یک گواتر بزرگ می تواند به مری فشار وارد کند و منجر به مشکل در بلع یا نفس کشیدن شود ، با سرفه و گرفتگی صدا نیز همراه است
• غذا در گلو یا مری گیر کرده به طوری که با آب پایین نمی رود. این یک وضعیت اورژانس پزشکی است.

اضطراب

اضطراب یا وحشتزدگی می تواند منجر به احساس سفتی یا توده در گلو یا حتی احساس خفگی شود. این موضوع می تواند به طور موقت بلع را دشوار کند. علائم دیگر اضطراب عبارتند از:

• عصبی بودن
• احساس خطر ، ترس یا وحشت
• تعریق
• تنفس سریع

علائم اختلال بلع

اگر فکر می اختلال بلع دارید ، علائم خاصی وجود دارند که باید به دنبال آنها باشید. ممکن است در بلعیدن به طور کامل و یا فقط در بلع مواد جامد ، مایعات و یا بزاق مشکل داشته باشید .

علائم دیگر اختلال بلع عبارتند از:

• آبریزش دهان
• احساس اینکه چیزی در گلو گیر کرده
• فشار در گردن یا قفسه سینه
• برگشت مکرر غذا به دهان در هنگام غذا خوردن
• حالت تهوع
• سوزش سردل
• سرفه یا پریدن غذا در گلو هنگام بلع
• درد هنگام بلع (ادینوفاژی )
• مشکل در جویدن
• کاهش وزن غیر عمدی
• گلو درد
• گرفتگی صدا
• خرد کردن مواد غذایی به قطعات ریز برای جویدن و بلع آنها

عوامل خطر برای اختلال بلع چیست؟

افزایش سن باعث دیسفاژی نمی‌شود، اما یکی از عوامل خطر کلیدی است. عضلات با افزایش سن ضعیف می‌شوند و فرد را مستعد آسیب می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های عصبی مرتبط با اختلال بلع با افزایش سن افزایش می‌یابد.

تشخیص اختلالات بلع

بعد از بررسی تاریخچه پزشکی و خانوادگی ، پزشک معالج شما را معاینه می کند تا تشخیص دهد که آیا چیزی مسیر مری را مسدود کرده یا دارای اختلالات عصبی یا مشکلاتی در عضلات گلو هستید.

برخی از آزمایشاتی که پزشک شما ممکن است درخواست کند شامل موارد زیر است:

تصویربرداری

تصویربرداری شامل سی‌تی اسکن، که ترکیبی از مجموعه‌ای از نماهای اشعه ایکس و پردازش کامپیوتری برای ایجاد تصاویر مقطعی از استخوان‌ها و بافت‌های نرم بدن است، یا اسکن ام‌آرآی، که از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام‌ها و بافت‌ها استفاده می‌کند، می‌باشد.

آندوسکوپی فوقانی یا EGD

آندوسکوپ یک لوله انعطاف پذیر با یک دوربین در انتهای آن است که از دهان و از طریق مری به معده وارد می شود. در طی آندوسکوپی ، پزشک قادر به مشاهده تغییرات مری ، مانند بافت اسکار یا وجود انسداد در داخل مری و گلو است.

مانومتری

آزمایش فشارسنجی هنگام استفاده از لوله مخصوصی که به یک رکوردر فشار متصل است ، فشار عضلات موجود در گلوی شما در هنگام بلع را اندازه گیری می کند.

آزمایش امپدانس و pH

آزمایش pH / امپدانس میزان اسید موجود در مری را برای یک مدت زمانی (معمولاً 24 ساعت) اندازه گیری می کند. این می تواند به تشخیص بیماریهایی مانند GERD کمک کند.

تست بلع باریم اصلاح شده

در طی این روش ضمن بلع غذاهای مختلف و مایعات دارای باریم ، تصاویر اشعه ایکس از حلق و دهان شما گرفته می شود. یک آسیب شناس گفتار هرگونه اختلال بلع را تشخیص می دهد.

ازوفاگرام

در طی این روش ، مایع یا قرص حاوی باریم را می بلعید ، که با اشعه ایکس ظاهر می شود. پزشک در هنگام مشاهده بلع شما ، تصاویر اشعه ایکس را بررسی می کند تا ببیند عملکرد مری چگونه است.

آزمایش خون

پزشک شما ممکن است آزمایشاتی برای بررسی سایر مشکلات نهفته و کمبودهای تغذیه ای در شما که ممکن است باعث اختلال بلع شوند درخواست کند.

حتما مطالعه کنید : بهبودی و ریکاوری پس از سکته مغزی

لارنگوسکوپی

متخصص گوش، حلق و بینی اسکوپ کوچک در بینی بیمار قرار می‌دهد که به او اجازه می‌دهد گلو و حنجره بیمار را ازنظر بی‌نظمی معاینه کند.

درمان مشکل بلع

درمان مشکلات بلع بستگی به علت اصلی دارد. بیشتر مشکلات با مراجعه به متخصص آسیب شناسی گفتار ، متخصص مغز و اعصاب ، متخصص تغذیه ، گوارش و بعضی اوقات جراح قابل مدیریت است.

داروها

ریفلاکس اسید و GERD معمولاً با داروهایی مانند مهارکننده های پمپ پروتون (PPI) درمان می شوند. مشکلات بلع ناشی از اضطراب ممکن است با داروهای ضد اضطراب درمان شود.

گاهی اوقات آشالازی می تواند با تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) برای شل کردن عضلات اسفنکتر درمان شود. سایر داروها مانند نیتراتها و مسدود کننده های کانال کلسیم نیز ممکن است به شل کردن LES کمک کنند.

جراحی ها

پزشک با روشی به نام اتساع (دایلیشن) مری می تواند به گسترش ناحیه باریک مری کمک کند. یک بالن کوچک در داخل مری باد می شود تا آن را باز تر کند. سپس بالن برداشته می شود.

همچنین ممکن است برای از بین بردن تومور یا بافت زخمی که باعث انسداد یا باریک شدن مری شده است جراحی انجام شود.

تغییرات سبک زندگی

اگر اختلال بلع شما ناشی از یک اختلال عصبی مانند بیماری پارکینسون است ، ممکن است لازم باشد تکنیک های جدید جویدن و بلع را یاد بگیرید. یک آسیب شناس زبان و گفتار ممکن است تغییرات رژیم غذایی ، تمرینات بلع و اصلاحات فیزیکی را برای غذا خوردن شما توصیه کند.

اگر علائم شدید است و شما نمی توانید به اندازه کافی غذا یا مایعات بخورید ، ممکن است به لوله تغذیه نیاز داشته باشید. یک لوله PEG مستقیماً از طریق دیواره معده وارد معده می شود.

توانبخشی اختلالات بلع

تحقیقات نشان می‌دهند توانبخشی برای رفع اختلالات بلع بسیار مفید است. آسیب‌شناس زبان و گفتار می‌تواند تمریناتی برای تقویت ماهیچه‌های درگیر در بلع به شما آموزش دهد. او روش‌های زیر را به شما توصیه می‌کند:

• تغییر نحوه خوردن و آشامیدن. آسیب‌شناس زبان و گفتار شما را راهنمایی می‌کند که لقمه‌های کوچک‌تری بگیرید و غذا را به‌طور کامل بجوید. ممکن است لازم باشد پودر غلیظ‌کننده خاصی را به نوشیدنی‌های خود اضافه کنید؛ زیرا قورت دادن مایعات آبکی ممکن است سخت باشد.
• عمود نشستن در حین غذا خوردن. برای کاهش خطر خفگی، درمانگر شما بهترین راه برای نشستن در حین غذا خوردن را به شما نشان می‌دهد. همچنین می‌توانید یاد بگیرید چگونه سر خود را کج کنید تا بلع راحت‌تر انجام شود. این تکنیک‌ها خطر ریزش غذا یا مایعات را در نای شما کاهش می‌دهند.
• پاکسازی گلو. آسیب‌شناس زبان و گفتار می‌تواند به شما بیاموزد اگر غذا یا نوشیدنی در گلو گیر کرد چگونه با سرفه کوچکی گلوی خود را با خیال راحت پاکسازی کنید.

عوارض یا خطرات عدم درمان اختلال بلع چیست؟

دیسفاژی می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود و حتی بدون درمان کشنده باشد. خطرات عدم درمان اختلال بلع عبارت‌اند از:

• کم آبی بدن
• سوء تغذیه
• خفگی
• آسپیراسیون خاموش (سایلنت آسپیریشن) و پنومونی آسپیراسیون. بازماندگان سکته مغزی درمعرض خطر بالای آسپیراسیون خاموش هستند. آسپیراسیون خاموش زمانی است که غذا و مایع بدون سرفه، خفگی یا سایر علائم اختلال بلع وارد ریه‌های شما می‌شوند. مواد خارجی می‌توانند منجر به ذات‌الریه شوند.

نتیجه گیری

شایع ترین علت اختلالات بلع سکته مغزی است ، اما بسیاری از شرایط دیگر وجود دارد که می تواند بلع شما را دشوار کند. اگر در بلع مشکل دارید ، یا بعد از بلع غذای به گلوی شما پریده یا به دهان شما بازمیگردد و یا استفراغ می کنید ، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی مشکل را تشخیص دهد و درمان شما را شروع کند.

مشکلات مربوط به بلع می تواند منجر به خفگی شود. اگر غذا یا مایع وارد مجرای تنفس شما شود ، می تواند یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام پنومونی آسپیراسیون ایجاد کند. مشکلات بلع همچنین می تواند منجر به سوء تغذیه و کم آبی بدن شود.

اگر نمی توانید ببلعید زیرا احساس می کند غذا در گلو یا سینه شما گیر کرده است ، یا اگر در تنفس مشکل دارید به نزدیکترین بخش اورژانس مراجعه کنید.

برای دریافت مشاوره رایگان در مورد درمان سندروم تورت و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید‌. کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما هستیم .

منابع

my.clevelandclinic.org

mayoclinic.org