اختلالات گفتار و زبان گفتار درمانی کودک 2 ساله و علت حرف نزدن آنها + 7 تمرین کاربردی در منزل
نگرانی والدین برای رشد فرزندشان به‌ویژه درخصوص کسب مهارت‌های ارتباطی امری کاملاً طبیعی است. گفتار و زبان اجزای حیاتی رشد کودک هستند و تأخیر در آنها می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اگر دائم این سؤال ذهن شما را مشغول کرده است که «کودک 2 ساله من به گفتار درمانی نیاز دارد یا خیر؟»، این مطلب را مطالعه کنید. مطالب گفته‌شده به شما کمک می‌کنند تا درمورد رشد گفتار و زبان فرزندتان تصمیمات آگاهانه بگیرید.
نقاط عطف رشد گفتار و زبان در دو سالگی
تا سن 2 سالگی، اکثر کودکان نوپا مهارت‌های گفتاری و زبانی مختلفی را فرا گرفته‌اند. آنها معمولاً می‌توانند حدود 50 کلمه بگویند، جملات ساده دو کلمه‌ای بسازند و دستورالعمل‌های ساده را دنبال کنند. آنها شروع به استفاده از کلمات بیشتری کرده، بیشتر آنچه را که با آنها صحبت می‌شود، درک می‌کنند و می‌توانند بنشینند و در فعالیتهای مختلف شرکت کنند و با همسالان خود تعامل بیشتری داشته باشند.
بیایید درمورد نقاط عطف موردانتظار در کودکان دو ساله کمی بحث کنیم.
مهارت‌های زبان دریافتی کودک دو ساله
زبان دریافتی به نحوه توجه، پردازش و درک زبان اشاره دارد و یکی از مهم‌ترین عناصر سازنده رشد اجتماعی و تحصیلی کودک است. در طول سال دوم فرزندتان، باید به کارهای زیر توجه کنید:
- کودک شروع به پاسخ دادن به برخی از سؤالات که با کلماتی مانند چه چیزی، چگونه، چطور، چه زمانی و ... شروع می‌شوند، می‌کند. او همچنین باید بتوانند هنگام پاسخ دادن به سؤالات و توصیف اشیاء مختلف مانند «چی پوشیدی؟» به کفش خود اشاره کند.
- کودک می‌تواند هنگام ذکر اسامی اعضای بدن، به آنها اشاره کند.
- قادر به درک و استفاده از جهت‌های مختلف مانند زیر، رو، بالا، پایین و ... است.
- شروع به درک تفاوت در اندازه‌ها، مانند بزرگ و کوچک می‌کند.
- کلماتی مانند «مال تو» و «مال من» و نوبت‌گیری مانند «نوبت من» و «نوبت تو» را درک می‌کند.
- افعالی مانند پریدن، دویدن، پرتاب کردن و ... را درک می‌کند.
- به کتاب‌ها و داستان‌ها برای مدت طولانی گوش می‌دهد و در هنگام ذکر نام اشیاء به موارد موردعلاقه خود اشاره می‌کند.
مهارت های زبان بیانی کودک دو ساله
زبان بیانی به نحوه استفاده از صداها و کلمات برای برقراری ارتباط با خواسته‌ها و نیازهایمان اشاره دارد. در 24 ماهگی، پیش‌بینی می‌کنیم که کودک بیشتر از کلمات برای بیان منظور خود استفاده می‌کند. در طول سال دوم، باید متوجه شوید که فرزندتان کارهای زیر را انجام می‌دهد:
- استفاده از عبارات دو کلمه‌ای
- درگیر شدن در مکالمات کوتاه
- شروع به استفاده از ضمایری مانند من و مال من
- شروع به برقراری ارتباط کلامی با احساسات و عواطف خود به‌جای روش‌های فیزیکی
- داشتن واژگان گفتاری حدود 50 کلمه
- سعی در پاسخ به سؤالات ساده
- درخواست شفاهی نیازهای خود
سایر نقاط عطف مهم برای کودکان 2 ساله
فراتر از گفتار و زبان، مهارت‌های رشدی مهم دیگری نیز وجود دارند که معمولاً بین 24 تا 36 ماهگی به دست می‌آیند.
به‌عنوان مثال، مشاهده افزایش در رشد مهارت‌های بازی کودک اتفاقی طبیعی است. فعالیتهای مبتنی بر بازی کودکان با شرکت در بازی‌های وانمودی و استفاده از اسباب‌بازی‌ها برای هدف موردنظرشان پیچیده‌تر می‌شوند. ممکن است کودک نوپای خود را در حال ساختن خانه، صحبت کردن با تلفن، یا صحبت با عروسک هایش ببینید.
کودکان نوپا کم‌کم یاد می‌گیرند چگونه با استفاده از زبان ارتباط برقرار کنند. درگیر کردن فرزندتان در بازی‌های وانمودی ساده به او کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی و اجتماعی اساسی را گسترش دهند. توجه مشترکی که در تجربیات دو نفره (مانند خاله بازی) رخ می‌دهد نیز به مهارت‌هایی مانند توانایی توجه کمک می‌کند.
کودک دو ساله شما شروع به بازی موازی می‌کند. یعنی شروع به بازی در اطراف و نزدیک سایر کودکان می‌کند، اما هنوز بازی مشترک را با آنها آغاز نمی‌کند. شروع بازی مشترک در حدود سنین 3 تا 4 سالگی اتفاق میفتد.
گفتار کودکان دو ساله چگونه است؟
در حالی که کودکان مختلف، متفاوت هستند، در اینجا قانونی کلی برای گفتار در کودکان وجود دارد: تا سن 24 ماهگی، شنوندگان آشنا، مانند اعضای خانواده، باید بتوانند حدود 50 درصد از گفتار کودک شما را درک کنند.
کودک شما همچنین باید در این مدت صداهای گفتاری جدید را یاد بگیرد. در سنین بین 2 تا 3 سالگی، انتظار داریم کودک بر تلفظ حروفی مانند پ، م، ه، و، ب و ن تسلط داشته باشد. او باید بر تسلط بر تلفظ حروفی مانند ک، گ، د و ت نزدیک باشد و شروع به استفاده از حروفی مانند ف و ی کند.
ممکن است بشنوید کودکتان برخی از کلمات را به‌صورت کامل بیان نکرده و صداهای آخر را رها می‌کند. این اشتباهات کاملاً طبیعی هستند اما باید تا سه سالگی کودک برطرف شوند. بنابراین اگر با نزدیک شدن کودک به سن سه سالگی بهبودی‌ای در این مشکلات مشاهده نکردید، وقت آن رسیده است که به گفتار درمانگر مراجعه کنید.
علائم تأخیر گفتار در کودک 2 ساله
تشخیص زودهنگام تأخیر در گفتار می‌تواند تفاوت قابل توجهی در مهارت‌های کودک ایجاد کند. برخی از علائم رایج که نشان می‌دهند کودک دو ساله شما به گفتار درمانی نیاز دارد عبارت‌اند از:
- دامنه واژگان محدود برای سن آنها
- مشکل در ساخت عبارات دو کلمه‌ای
- پیروی نکردن از دستورالعمل‌های ساده
- تلفظ ضعیف یا گفتار نامشخص
- ناامیدی هنگام تلاش برای برقراری ارتباط
گفتار درمانی کودکان 2 ساله در خانه
والدین نقش مهمی در رشد گفتار کودک خود دارند. در اینجا چند نکته عملی برای حمایت از گفتاردرمانی کودک دو ساله آورده شده‌اند:
به کودک خود کمک کنید تا ماهیچه‌های گفتاری خود را رشد دهد
یکی از جنبه‌های گفتاردرمانی که ممکن است والدین نادیده بگیرند، جنبه فیزیکی گفتار است: لب‌ها و زبان فرزند شما ماهیچه‌های گفتاری هستند که به تمرین نیاز دارند. کودک شما برای حرکت دادن ماهیچه‌های گفتار و تولید صداهای مختلف باید هم قدرت عضلانی و هم هماهنگی را توسعه دهد.
برای تقویت ماهیچه‌های گفتاری می‌توانید با استفاده از اشیاء روزمره ساده‌ای که در خانه دارید، بیان صداهای گفتاری فرزندتان را بهبود ببخشید. برای مثال، استفاده از آینه به کودک شما اجازه می‌دهد تا ببیند که دهانش چگونه حرکت می‌کند تا کلمات را تشکیل دهد. برای تشویق کودک استفاده دمیدن در نی، حباب یا پنبه خام را به او توصیه کنید. تلفظ بسیاری از حروف گفتاری مانند حروف س، ف، چ و ش نیاز به دمیدن دارند.
از شعرها و آهنگ‌ها استفاده کنید
یکی از لذت‌بخش‌ترین فعالیتهای توسعه زبان برای کودکان 2-3 ساله، خواندن آهنگ است. مطالعات تحقیقاتی نشان داده‌اند که موسیقی کمکی عالی برای حافظه و یادگیری زبان است. مغز از نورون‌هایی تشکیل شده است که از تکانه‌های الکتریکی و شیمیایی برای انتقال و پردازش اطلاعات در مغز استفاده می‌کنند. این نورون‌ها هنگام آواز خواندن فعال می‌شوند و رشد سیناپسی را افزایش می‌دهند. به بیان ساده‌تر، موسیقی مانند ورزش برای مغز است.
خواندن شعرها و آهنگ‌های ساده برای کودکان راهی فوق‌العاده برای معرفی کلمات جدید و در عین حال کمک به تمرکز، حافظه و رشد زبان است.
بسیاری از کودکان ممکن است هنگام صحبت کردن شما علاقه‌ای نشان ندهند و در عین حال وقتی آهنگ‌های موردعلاقه آنها را پخش می‌کنید بلافاصله برمی‌گردند و نگاه می‌کنند.
پیشنهاد می‌شود با مکث قبل از آخرین کلمه در هر سطر شعر، کودک را تشویق کنید در خواندن شعر شرکت کند و منتظر بمانید تا کلمات گمشده را بخواند.
همچنین می‌توانید فرزندتان را تشویق کنید تا کارهایی را در آهنگ‌ها انجام دهد. مثلاً می‌توانید دست او را بگیرید و با ریتم آهنگ شروع به رقصیدن کنید.
روش دیگری که به شرکت دادن کودک در خواندن آهنگ کمک می‌کند، متوقف کردن آن و تشویق کودک برای خواندن بقیه شعر است. این فعالیت را به شکلی سرگرم‌کننده انجام دهید تا باعث تحریک کودک به خواندن شود.
کتاب بخوانید
خواندن روزانه برای کودک نوپا راهی عالی برای آشنا کردن او با کلمات جدید است. کتاب‌های سطح اولیه با داستان‌ها و تصاویر ساده بهترین هستند تا کودکان را سرگرم نگه دارید. در حین مطالعه، از کودک خود سؤالات ساده‌ای درمورد داستان و آنچه در صفحات می‌بیند بپرسید. درخواست از آنها برای شناسایی آنچه در تصاویر وجود دارند نیز بسیار عالی است.
به یاد داشته باشید که اگر کودک شما دامنه توجه کوتاه‌تری دارد، لازم نیست در اولین شروع، تمام کلمات هر صفحه را بخوانید. به تصاویر روی صفحه اشاره کنید و آنها را نام ببرید.
خواندن برای کودکان نوپا به میزان قابل توجهی دایره لغات آنها را بهبود می‌بخشد و به آنها می‌آموزد که به سؤالاتی که از آنها می‌شود پاسخ دقیق دهند.
نیاز به برقراری ارتباط را در کودک خود ایجاد کنید
برای انجام این مرحله می‌توانید از کارهای موردنیاز کودک استفاده کنید. به‌عنوان مثال اگر کودک نمی‌تواند کلمه «شیر» را بگوید، از او بپرسید: «چی می‌خوای؟ بگو شیر». در بسیاری از مواقع کودک برای گفتن کلمه تلاش می‌کند.
از اسباب‌بازی‌ها استفاده کنید
اسباب‌بازی‌ها و عروسک‌های مختلف می‌توانند ابزار بسیار خوبی برای کار بر روی مهارت‌های زبانی باشند. عروسک‌ها یا اسباب‌بازی‌هایی را که بتوانید از آنها شخصیت بسازید به کودک خود بدهید و اجازه دهید تخیل او زنده شود. به فرزندان خود نشان دهید که چگونه از اسباب‌بازی‌ها برای گفتگو استفاده کنند. به محض اینکه راه را به آنها نشان دهید، آنها به سرعت دست به کار خواهند شد.
استفاده از اسباب‌بازی‌ها برای کار بر روی مکالمه و واژگان، راهی سرگرم‌کننده برای مجذوب کردن فرزندتان است. کودکان ازطریق بازی یاد خواهند گرفت که چگونه به سؤالات پاسخ دهند، یک مکالمه طبیعی داشته باشند و با افراد دیگر درگیر بمانند.
از کلمات در مکالمه‌ها و فعالیتهای روزمره استفاده کنید
در طول مکالمات و فعالیتهای روزمره مانند آشپزی، پیاده‌روی و ... از کلمات مختلف استفاده کنید.
اشیاء را نامگذاری کنید
بازی «نامگذاری اشیاء» بازی آسانی است، اما می‌تواند به‌طور قابل توجهی بر رشد گفتار و زبان کودک شما تأثیر بگذارد. به سادگی به اشیاء مختلف در خانه خود اشاره کنید و از کودک نوپا بخواهید آنها را نام ببرد.
این بازی راهی فوق‌العاده برای بهبود دایره لغات کودک نوپا است. یکی از بهترین بخش‌های این فعالیت این است که می‌توان آن را در هر جایی بازی کرد.
فواید گفتار درمانی برای کودکان 2 ساله
گفتاردرمانی می‌تواند برای کودکان نوپا فوق‌العاده مفید باشد. این روش درمانی به بهبود مهارت‌های ارتباطی کودکان کمک می‌کند، توانایی آنها را برای بیان منظور خود افزایش می‌دهد و اعتمادبه‌نفس آنها را بیشتر می‌کند. مداخله زودهنگام می‌تواند به نتایج بهتری در مدرسه و تعاملات اجتماعی منجر شود. مطالعات موردی نشان داده‌اند که کودکانی که در سنین پایین گفتار درمانی دریافت می‌کنند، اغلب سریع‌تر پیشرفت می‌کنند و به همسالان خود می‌رسند.
جمع‌بندی
تصمیم‌گیری برای شروع گفتار درمانی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. اگر کودک شما علائم تأخیر گفتار را نشان می‌دهد، بسیار مهم است که در اسرع‌وقت به‌دنبال ارزیابی حرفه‌ای باشید. متخصصان اطفال و آسیب‌شناسان گفتار- زبان می‌توانند تشخیص دهند که آیا فرزند شما به درمان نیاز دارد یا خیر. مداخله اولیه امری حیاتی است و شروع درمان بین 2 تا 3 سالگی می‌تواند بهترین نتیجه را به‌دنبال داشته باشد.
هدف جلسات گفتار درمانی برای کودکان دو ساله، تعامل با آن‌هاست. درمانگران از روش‌های مختلفی مانند بازی، نمایش و تکرار استفاده می‌کنند تا به کودکان کمک کنند بهتر صحبت کنند. والدین نیز اغلب در جلسات شرکت می‌کنند تا راهبردهایی را برای حمایت از پیشرفت فرزندشان در خانه یاد بگیرند.
اگر درمورد حرف زدن کودک 2 ساله خود نگرانی هستید، می توانید به متخصصات رسش مراجعه کنید. کارشناسان کلینیک توانبخشی رسش می‌توانند در این مورد به شما کمک کنند و مهارت‌های ارتباطی فرزند شما را بهبود
منابع
