خدمات کلینیک رسش گفتار درمانی و درمان اختلالت گفتار و زبان
گفتار درمانی، روشی درمانی است که به بیماران کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی و زبانی خود را بهبود بخشند. مهم نیست که چه چیزی بر توانایی شما در صحبت کردن یا برقراری ارتباط مؤثر تأثیر می‌گذارد، گفتار درمانی می‌تواند کیفیت زندگی شما را افزایش دهد. در بسیاری از موارد اختلالات گفتاری به‌دلیل بیماریهای دیگر ازجمله سکته مغزی، سرطان حنجره، پارکینسون، ا‌م‌اس، اوتیسم و ... اتفاق میفتند. بنابراین توجه به دلایل ایجاد اختلال تأثیر قابل توجهی در درمان ارائه‌شده دارد. در این مطلب به بررسی گفتاردرمانی و تکنیک های درمانی مورداستفاده در آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
گفتاردرمانی چیست ؟
گفتاردرمانی ارزیابی و درمان مشکلات ارتباطی و اختلالات گفتاری در کودکان یا در بزرگسالان است. این کار توسط آسیب شناسان گفتار زبان (SLP) انجام می شود که اغلب از آنها به عنوان گفتاردرمانگر یاد می شود. این روش درمانی به بیمار کمک می‌کند افکار خود را بیان کند و صحبت‌های دیگران را متوجه شود. همچنین می‌تواند مهارت‌هایی مانند حافظه و توانایی حل مشکلات را بهبود بخشد.
گفتاردرمانگر تمرینات و درمان‌هایی متناسب با نیازهای خاص بیمار ارائه می‌دهد. برخی از افراد برای صحبت کردن و برقراری ارتباط به کمک نیاز دارند. دیگران برای پردازش و درک بهتر زبان به گفتار درمانی نیاز دارند.
از تکنیک های گفتاردرمانی برای بهبود ارتباطات استفاده می شود. این تکنیک ها شامل درمان حرکت دهانی ، فعالیتهای مداخله ای زبان و سایر موارد بستگی به نوع اختلال گفتاری یا زبانی دارد.
گفتاردرمانی به بیمار در بهبود مهارت‌های زیر کمک می‌کند:
- امکان استفاده از صدا
- درک زبان و کلمات
- تسلط بر زبان
- شفافیت در بیان منظور و برقراری ارتباط
حتما بخوانید: تمرینات گفتار درمانی در بزرگسالان
چه کسانی به گفتاردرمانی نیاز دارند؟
اگر پزشک مشکوک باشد که فرد دچار اختلال گفتاری است، چند غربالگری اولیه را توصیه می کند. این آزمایشات به تعیین علت اساسی هر گونه مشکل ارتباطی کمک می کند.
به عنوان مثال، اگر کودک شما در برقراری ارتباط مشکل دارد، متخصص درمانی ممکن است کودک شما را برای آزمایش شنوایی به یک متخصص شنوایی شناس ارجاع دهد. اگر فرزند شما تست شنوایی را پاس کند، ممکن است نیاز داشته باشد با یک آسیب شناس گفتار-زبان کار کند.
کلینیک جامع توانبخشی رسش در سال 1391 در غرب تهران(خیابان آزادی)، توسط دکتر داریوش نیکبخت متخصص و اسیب شماس گفتار و زبان و آناتومیست در جهت ارائه ی خدمت به کودکان و بزرگسالان نیازمند خدمات توانبخشی تاسیس گردیده است.برای مشاوره رایگان با با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس بگیرید .
حتما مطالعه کنید : آشنایی کامل با کاردرمانی ذهنی و فواید آن
در طول گفتاردرمانی چه اتفاقی میفتد؟
گفتار درمانی معمولاً با ارزیابی اولیه توسط گفتار درمانگر آغاز میشود. در این مرحله، درمانگر نوع و شدت اختلال ارتباطی را بررسی کرده و یک برنامه درمانی شخصی‌سازی شده تهیه می‌کند. ارزیابی شامل بررسی سوابق پزشکی و رشد زبانی، ارزیابی مهارت‌های زبانی، تلفظی، شنوایی و بلع و در صورت نیاز استفاده از آزمون‌های استاندارد یا بازی‌های آموزشی است. پس از ارزیابی، برنامه‌ای با اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت طراحی میشود که نوع تمرینات، تعداد جلسات و تکنیک‌های درمان را مشخص می‌کند.
جلسات گفتاردرمانی بسته به سن و نوع اختلال متفاوت هستند. برای کودکان، درمان معمولاً از طریق بازی‌های آموزشی، داستان‌گویی، تقلید کلمات و تمرینات تقویت دهان و زبان انجام میشود. این فعالیت‌ها به صورت غیرمستقیم و در قالب بازی، مهارت‌های زبانی و گفتاری را بهبود می‌بخشند. برای بزرگسالان، تمرینات شامل تقویت عضلات دهان و زبان، تمرینات شناختی-زبانی، خواندن با صدای بلند، تمرینات آوایی و تنفسی و مکالمه هستند که به بهبود تلفظ، روانی گفتار و حافظه کمک می‌کنند.
در طول دوره درمان، گفتاردرمانگر به طور مرتب پیشرفت فرد را ارزیابی کرده و در صورت نیاز تغییراتی در برنامه ایجاد می‌کند. علاوه بر جلسات درمانی، تمرینات خانگی نیز بخش مهمی از گفتاردرمانی هستند که با مشارکت والدین یا اعضای خانواده انجام می‌شوند تا روند بهبود تسریع شود. گفتاردرمانی یک فرآیند مستمر است که نیاز به زمان، تمرین مداوم و همکاری دارد تا فرد بتواند مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود بخشد و کیفیت زندگی بهتری داشته باشد.
کدام بیماری ها با گفتار درمانی درمان می شوند؟
گفتار درمانی می تواند برای هر کسی که اختلال ارتباطی دارد مفید باشد. همچنین در صورتی که اختلال شنوایی یا مشکلی دارید که بلع را دشوار می کند نیز ممکن است به گفتار درمانی نیاز داشته باشید. متخصصین گفتار درمانی را برای کمک به موارد زیر توصیه می کنند:
- اختلالات مفصلی. یک اختلال مفصلی (حرکتی)، ناتوانی در شکل دادن صحیح صدای خاص کلمه است. کودک مبتلا به این اختلال گفتاری ممکن است صدای کلمه ای را رها کند ، عوض کند ، تحریف کند یا اضافه کند.
- اختلالات روان بودن. اختلال روان بودن گفتار بر جریان ، سرعت و ریتم گفتار تأثیر می گذارد. لکنت و بریده گویی از اختلالات روان بودن گفتار است. فردی که دچار لکنت است در بیرون آوردن صدا مشکل دارد و ممکن است گفتار او مسدود یا قطع شود یا ممکن است بخشی از کل کلمه را تکرار کند. فردی که بریده گو است اغلب سریع صحبت می کند و کلمات را با هم ادغام می کند.
- اختلالات تشدید. اختلال تشدید یا رزونانس هنگامی رخ می دهد که انسداد یا بلاک شدن جریان هوای منظم در حفره های بینی یا دهان ، ارتعاشات مسئول کیفیت صدا را تغییر می دهد. همچنین اگر دریچه ولوفارنکس به درستی بسته نشود ، این اتفاق روی می دهد. اختلالات رزونانس اغلب با شکاف کام ، اختلالات عصبی و لوزه های متورم همراه است.
- اختلالات دریافتی. فرد مبتلا به اختلال دریافتی در درک و پردازش گفته های دیگران مشکل دارد. این می تواند باعث شود وقتی شخصی صحبت می کند بی علاقه به نظر برسد ، در پیروی از دستورالعمل ها مشکل داشته یا واژگان محدودی داشته باشد. سایر اختلالات زبان ، اوتیسم ، کم شنوایی و آسیب به سر می تواند منجر به اختلال گیرایی زبان شود.
- اختلالات بیانی. اختلال زبان بیانی مشکل در انتقال یا بیان اطلاعات است. اگر به اختلال بیانی مبتلا هستید ، ممکن است در تشکیل جملات دقیق مانند استفاده از زمان فعل صحیح مشکل داشته باشید. این بیماری با اختلالات رشد ، مانند سندرم داون و کاهش شنوایی همراه است. همچنین می تواند ناشی از ضربه به سر یا یک بیماری پزشکی باشد.
- اختلالات شناختی-ارتباطی. مشکل در برقراری ارتباط به دلیل آسیب دیدگی در بخشی از مغز که توانایی تفکر شما را کنترل می کند ، اختلال شناختی-ارتباطی نامیده می شود. این می تواند منجر به مشکلات حافظه ، حل مسئله ، مشکل در صحبت کردن ، یا گوش دادن شود. این مشکل می تواند به دلیل مشکلات بیولوژیکی ، از جمله رشد غیر طبیعی مغز ، برخی شرایط عصبی ، آسیب مغزی یا سکته مغزی ایجاد شود.
- آفازی. اختلال ارتباطی اکتسابی است که بر توانایی فرد در صحبت کردن و درک دیگران تأثیر می گذارد. همچنین اغلب بر توانایی خواندن و نوشتن فرد تأثیر می گذارد. سکته مغزی شایع ترین علت بروز آفازی است ، اگرچه سایر اختلالات مغزی نیز می توانند آن را ایجاد کنند.
- آپراکسی. افراد مبتلا به آپراکسی می دانند چه می خواهند بگویند، اما در شکل دادن کلمات مشکل دارند. آنها ممکن است در خواندن، نوشتن، بلع و سایر مهارت های حرکتی مشکل داشته باشند.
- دیس آرتریا. این حالت به دلیل ضعف یا ناتوانی در کنترل عضلات مورد استفاده برای گفتار ، با گفتار کند یا نامفهموم مشخص می شود. این بیماری معمولاً به دلیل اختلالات سیستم عصبی و مشکلاتی است که باعث فلج صورت یا ضعف گلو و زبان می شود ، مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) ، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و سکته مغزی.
- اختلالات بلع. یکی از اختلالاتی که توسط گفتاردرمانی قابل درمان است، اختلال بلع است. عدم درمان اختلالات بلع می‌تواند منجر به پنومونی آسپیراسیون، کم‌آبی بدن و سوء تغذیه شود. تمرینات گفتار درمانی می‌توانند به صاف کردن ماهیچه‌های دهان و مری برای بلع راحت‌تر کمک کنند.
گفتاردرمانی برای کودکان
برای کودک شما ، گفتاردرمانی بسته به اختلال گفتاری ممکن است در یک کلاس یا یک گروه کوچک و یا به صورت فردی انجام شود. تمرینات و فعالیت های گفتاردرمانی بسته به اختلال ، سن و نیازهای کودک شما متفاوت است. در حین گفتاردرمانی برای کودکان ، گفتار درمانگر ممکن است:
- از طریق صحبت کردن و بازی کردن ، و استفاده از کتاب ، تصاویر و اشیا دیگر ارتباط برقرار کند تا به عنوان بخشی از مداخله زبانی، رشد زبان را تحریک کند.
- در هنگام بازی متناسب با سن ، صداها و هجاهای صحیح را برای کودک در نظر بگیرد تا نحوه تولید صداهای خاص را به کودک بیاموزد.
- استراتژی ها و تکالیف درسی برای کودک و والدین یا مراقب در مورد چگونگی انجام گفتاردرمانی در خانه ارائه دهد.
برای اطلاعات بیشتر مطلب " گفتاردرمانی کودکان" را مطالعه کنید.
گفتاردرمانی برای بزرگسالان
گفتاردرمانی برای بزرگسالان نیز با ارزیابی برای تعیین نیازهای شما و بهترین روش درمانی آغاز می شود. تمرینات گفتاردرمانی برای بزرگسالان می تواند به آنها در گفتار ، زبان و ارتباط شناختی کمک کند.
در صورت آسیب دیدگی یا بیماریهای پزشکی ، مانند بیماری پارکینسون یا سرطان دهان و بروز مشکلات بلع ، درمان می تواند شامل بازآموزی عملکرد بلع باشد.
تمرینات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حل مسئله ، حافظه ، سازماندهی و سایر فعالیتهایی که در جهت بهبود ارتباطات شناختی می باشند
- تاکتیک های مکالمه برای بهبود ارتباطات اجتماعی
- تمرینات تنفسی برای تشدید
- تمرینات تقویت عضلات دهان
اگر می خواهید تمرینات گفتاردرمانی بزرگسالان را در خانه امتحان کنید منابع زیادی در دسترس است ، از جمله:
• برنامه های گفتاردرمانی
• بازی ها و اسباب بازی های توسعه زبان ، مانند کارت های چرخشی و فلش کارت ها
• کتاب کار
حتما مطالعه کنید : آشنایی کامل با بازی درمانی و فواید آن
مزایای گفتار درمانی چیست؟
گفتاردرمانی طیف گسترده‌ای از فواید دارد که می‌تواند زندگی افراد را در ابعاد مختلف بهبود بخشد. این مزایا شامل موارد زیر هستند:
- افزایش اعتماد به نفس. توانایی بیان بهتر و واضح‌تر باعث میشود فرد احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد.
- تقویت استقلال. مهارت‌های ارتباطی قوی‌تر به فرد کمک می‌کنند تا نیازها و خواسته‌های خود را به‌طور مستقل بیان کند.
- بهبود توانایی درک و بیان. افراد می‌توانند ایده‌ها، افکار و احساسات خود را به‌راحتی انتقال دهند و ارتباط مؤثرتری با دیگران برقرار کنند.
- آمادگی برای مدرسه. برای کودکان خردسال، گفتاردرمانی می‌تواند مهارت‌های زبانی و ارتباطی لازم برای ورود به مدرسه را تقویت کند.
- افزایش کیفیت صدا. گفتار درمانی می‌تواند به بهبود کیفیت صدا و رفع مشکلاتی مانند گرفتگی یا ناهنجاری‌های صوتی کمک کند.
- توسعه مهارت‌های زبان اولیه. کودکان در مراحل اولیه رشد، مهارت‌های پایه‌ای زبان را سریع‌تر و مؤثرتر یاد می‌گیرند.
- بهبود بلع.برای افرادی که مشکلات بلع دارند، گفتار درمانی می‌تواند عملکرد عضلات مربوط به بلع را تقویت کند.
- ارتقای کیفیت زندگی. توانایی بهتر در برقراری ارتباط و رفع مشکلات گفتاری، زندگی روزمره فرد را آسان‌تر کرده و روابط اجتماعی او را بهبود می‌بخشد.
گفتار درمانی نه تنها به بهبود مهارت‌های گفتاری کمک می‌کند، بلکه سلامت روانی و اجتماعی فرد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
چه مدت به گفتاردرمانی نیاز دارید ؟
مدت زمانی که فرد به گفتاردرمانی نیاز دارد به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:
• سن آنها
• نوع و شدت اختلال گفتاری
• فواصل بین جلسات درمانی
• پیش زمینه پزشکی
• درمان بیماری پزشکی زمینه ای
برخی از اختلالات گفتاری از کودکی شروع می شوند و با افزایش سن بهبود می یابند ، در حالی که برخی دیگر تا بزرگسالی ادامه پیدا می کنند و به درمان و مراقبت طولانی مدت نیاز دارند.
یک اختلال ارتباطی ناشی از سکته مغزی یا سایر مشکلات پزشکی ممکن است با درمان و با بهبود مشکلات زمینه ای بهبود یابد.
حتما مطالعه کنید : گفتاردرمانی برای مبتلایان به اتیسم
گفتار درمانی چقدر موفق است ؟
میزان موفقیت گفتار درمانی با توجه به اختلال تحت درمان و گروه های سنی متفاوت است. زمان شروع گفتار درمانی نیز می تواند در نتیجه کار تأثیر بگذارد.
گفتار درمانی برای کودکان خردسال در صورت شروع زود هنگام و با مشارکت والدین یا مراقب در خانه ، می تواند موفقیت آمیز باشد.
چه کسی گفتار درمانی را انجام می دهد؟
آسیب شناسان گفتار زبان (SLPs) که اغلب گفتاردرمانگر نامیده می شوند، در مطالعه ارتباطات انسانی، توسعه آن و نیز انواع اختلالات آن آموزش دیده اند. SLP ها مهارت های گفتاری، زبانی، شناختی-ارتباطی و مهارت های دهانی/خوردن/بلع را ارزیابی می کنند. این کار به آنها امکان می دهد مشکل و بهترین راه درمان آن را شناسایی کنند.
گفتاردرمانگران دارای ویژگی های زیر هستند:
- مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد
- پروانه کار در این زمینه
گاهی اوقات، دستیارهای گفتاردرمانی نیز به ارائه خدمات گفتار-زبان کمک می کنند. این افراد معمولا مدرک کاردانی 2 ساله و تحت نظارت گفتاردرمانگر فعالیت می کنند.
برای اطلاعات بیشتر مطلب هزینه گفتاردرمانی را مطالعه نمایید.
روند جلسات گفتار درمانی
گفتاردرمانگر می‌تواند به روش‌های مختلفی به بیماران خود کمک کند. او در طول جلسات گفتار درمانی به بررسی موارد زیر می‌پردازد:
- ارزیابی رفتار. گفتاردرمانگر در ابتدا به معاینه بیمار می‌پردازد، سابقه پزشکی او را بررسی کرده و اطلاعاتی درخصوص داروهای مصرفی کسب می‌کند. سپس ازطریق یک سری سؤالات و تست‌های شناختی به تشخیص اختلال گفتاری بیمار می‌پردازد. گفتار درمانگر درخصوص ناتوانی‌های بیمار برای برقراری ارتباط و بیان جملات و منظور خود با او و خانواده‌اش صحبت می‌کند.
- انجام روش های تشخیصی. اگر بیمار علائم اختلال گفتار را نشان دهد، درمانگر آزمایش‌های تشخیصی را برای شناسایی نوع اختلال گفتاری که بیمار از آن رنج می‌برد، انجام می‌دهد.
- تست های تشخیصی. تست‌های تشخیصی به گفتاردرمانگران کمک می‌کنند برنامه‌های درمانی مؤثری ارائه دهند.
- پیشنهاد درمان و پشتیبانی. هنگامی که گفتار درمانگر ارزیابی‌های تشخیصی مناسب را انجام داد، برنامه‌ای درمانی متناسب با اختلال بیمار ایجاد می‌کند. او به بیمار توصیه می‌کند تمرینات انجام‌شده در طول جلسات درمانی را در منزل ادامه دهد تا پیشرفت سریع‌تری داشته باشد.
چه فعالیتهایی در گفتار درمانی انجام میشود؟
گفتار درمانی معمولاً بر بهبود یا بازسازی مجموعه مهارت‌های خاصی مانند تقویت هماهنگی بین مغز و دهان متمرکز است.
چند نمونه از فعالیتهای انجام شده در طول جلسات گفتار درمانی عبارت‌اند از:
- تمرینات زبان و دهان. گفتار درمانگر تمرینات و حرکاتی به بیمار نشان می‌دهد که باعث تقویت عضلات دهان و زبان او میشود. این تمرینات به زبان آموزش می‌دهد در الگوهای هماهنگی حرکت کند.
- حرکات صورت. کنترل حالت صورت می‌تواند به بهبود مهارت‌های حرکتی بیمار کمک کند. ممکن است درمانگر از بیمار بخواهد که لبخند بزند، لب‌هایش را جمع کرده، سپس صورتش را شل کند.
- خواندن با صدای بلند. اگر اختلال گفتاری، بیمار را از حرکت صحیح دهان و زبان بازمی‌دارد، بلندخوانی می‌تواند ارتباط بین مغز و دهان او را تقویت کند.
- بازی با کلمات. مطالعات نشان داده‌اند که بازی‌های حافظه، جستجوی کلمات و جدول کلمات متقاطع می‌توانند عملکرد شناختی را حفظ کنند و مهارت‌های تفکر را بهبود بخشند.
- تمرینات تنفسی. گفتاردرمانگر ممکن است از تمرینات تنفسی برای کمک به اختلالات تشدید استفاده کند.
- تمرینات بلع. بیماری‌هایی مانند بیماری پارکینسون، سرطان دهان یا سکته مغزی ممکن است باعث مشکلات بلع شوند. گفتاردرمانگر می‌تواند از تمرینات بلع برای کمک به افراد مبتلا به این بیماری‌ها استفاده کند.
- ارتباطات اجتماعی. گفتار درمانگر می‌تواند از حل مسئله، فعالیتهای حافظه و تمرین‌های مکالمه برای بهبود ارتباطات بیمار استفاده کند.
چه زمانی باید به پزشک یا متخصص گفتار درمانی مراجعه کنیم؟
به محض اینکه متوجه شدید مشکلی در توانایی صحبت کردن، شنیدن یا برقراری ارتباط وجود دارد، بهتر است با یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید. اگر فکر می‌کنید فرزندتان در زبان یا درک مشکل دارد، مراجعه زودهنگام می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
علائم هشدار دهنده در کودکان شامل موارد زیر هستند:
- کم صحبت کردن یا تأخیر در شروع گفتار.
- مشکل در استفاده از کلمات و زبان.
- عدم توانایی در درک جملات ساده.
- ناامیدی و کلافگی هنگام گوش دادن، صحبت کردن یا خواندن.
تشخیص و درمان زودهنگام، تأثیر زیادی در بهبود مهارت‌های ارتباطی و جلوگیری از مشکلات آینده دارد.
سخن آخر
گفتاردرمانی می‌تواند اختلالات گفتاری و زبانی را در کودکان و بزرگسالان درمان کند و به بهبود ارتباطات، افزایش اعتماد به نفس و کیفیت زندگی کمک کند. این درمان به مشکلاتی مانند تأخیر در گفتار، مشکلات تلفظ، لکنت، آفازی و آپراکسی می‌پردازد. برای کودکان، گفتاردرمانی با بازی و تمرینات آموزشی انجام میشود، در حالی که برای بزرگسالان تمرکز بر بازسازی مهارت‌های از دست رفته است.
مداخله زودهنگام، نتایج بهتری به دنبال دارد، به ویژه برای کودکانی که وارد مدرسه می‌شوند. اگر با مشکلات گفتاری یا زبانی مواجه هستید، کلینیک گفتاردرمانی رسش با متخصصان مجرب، بهترین گزینه برای درمان است.
برای دریافت مشاوره رایگان برای گفتار درمانی و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه درکنار شما و پاسخگوی شما هستیم.
منابع
سوالات متداول
بله، گفتار درمانی یک درمان اثبات شده و مؤثر است که به میلیون‌ها نفر کمک کرده تا مهارت‌های زبانی و ارتباطی خود را بهبود بخشند.
هر کسی که در زمینه مهارت‌های گفتاری یا زبانی به کمک نیاز دارد می‌تواند از گفتار درمانی بهره‌مند شود. هیچ سنی برای کمک گرفتن بهترین یا صحیح‌تر نیست. هم گفتار درمانی کودکان و هم گفتار درمانی برای بزرگسالان می‌توانند به هر فردی که اختلال ارتباطی دارد کمک کند.
