اختلالات گفتار و زبان بهترین مرکز گفتار درمانی در تهران
یکی از مشکلاتی که در حال حاضر بر گروههای سنی مختلف تأثیر میگذارد، مشکلات گفتاری است. مشکلات گفتاری در بهصورت لکنت، اختلالات بلع، اختلالات گفتار و ... بروز پیدا میکند و تأثیر قابل توجهی بر پیشرفت و روابط اجتماعی فرد میگذارد. از این رو درمان این اختلالات از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از مراکز فعال درزمینه درمان مشکلات گفتاری کودکان و بزرگسالان، کلینیک توانبخشی رسش است. این مرکز سالهاست با کمک کادری مجرب به برگزاری جلسات گفتار درمانی میپردازد. در این مطلب به بررسی این مرکز گفتار درمانی میپردازیم.
گفتار درمانی چیست؟
گفتار درمانی ارزیابی و درمان مشکلات ارتباطی و اختلالات گفتاری است. این روش درمانی توسط آسیبشناسان گفتار-زبان (SLPs) انجام میشود که اغلب به آنها گفتاردرمانگر نیز گفته میشود.
از تکنیکهای گفتاردرمانی برای بهبود ارتباطات استفاده میشود. این تکنیکها شامل درمان تلفظ، فعالیتهای مداخله زبانی و موارد دیگر بسته به نوع اختلال گفتار یا زبان هستند.
گفتار درمانی برای درمان اختلالات گفتاری دوران کودکی یا اختلالات گفتاری دوران بزرگسالی ناشی از آسیبها یا بیماریهای مختلف مانند سکته مغزی استفاده میشود.
گفتاردرمانگر کیست و چه وظیفهای دارد؟
آسیبشناس گفتار-زبان (گفتاردرمانگر) به درمان بیماران سنین مختلف، از کودکان گرفته تا سالمندان، میپردازد. هدف او بهبود کیفیت زندگی فرد آسیبدیده با تقویت مهارتهای درک مطالب، بیان واضح و شفاف، رفع مشکلات گفتار و زبان و تسهیل روند گفتار است.
گفتار درمانی برای درمان چه بیماریهایی استفاده میشود؟
چندین اختلال گفتار و زبان وجود دارند که کارشناسان و متخصصان مرکز گفتاردرمانی رسش به درمان آنها میپردازند:
- اختلال تولیدی. اختلال تولیدی به ناتوانی در ایجاد درست صداهای خاص در کلمه گفته میشود. کودک مبتلا به این اختلال گفتاری ممکن است برخی از صداها را در کلمه حذف کرده، تغییر بدهد یا اضافه کند.
- اختلال ریتم و روانی. اختلال ریتم و روانی بر جریان، سرعت و ریتم گفتار تأثیر میگذارد. لکنت و بهم ریختگی از اختلالات ریتم و روانی هستند. فردی که دچار لکنت است در ادا کردن صدا مشکل دارد و ممکن است بخشی از کل کلمه را تکرار کند یا قادر به تکمیل جمله نباشد. فردی که بهم ریختگی دارد اغلب خیلی سریع صحبت کرده و کلمات را با هم ادغام میکند.
- اختلال تشدید. اختلال تشدید زمانی رخ میدهد که انسداد جریان هوای منظم در حفرههای بینی یا دهان، ارتعاشات مسئول کیفیت صدا را تغییر دهد. اختلالات تشدید اغلب با شکاف کام، اختلالات عصبی و تورم لوزهها همراه هستند.
- اختلال درک زبان. فرد مبتلا به اختلال درک زبان در درک و پردازش آنچه دیگران میگویند مشکل دارد. سایر اختلالات زبانی، اوتیسم، کمشنوایی و آسیب به سر میتوانند منجر به اختلال درک زبان شوند.
- اختلال بیان گفتار. اختلال بیان گفتار مشکل در انتقال یا بیان اطلاعات است. اگر اختلال بیان گفتار داشته باشید، ممکن است در تشکیل جملات دقیق مانند استفاده از زمان فعل نادرست با مشکل مواجه شوید. این بیماری با اختلالات رشدی مانند سندرم داون و کمشنوایی همراه است. همچنین می تواند ناشی از ضربه به سر یا بیماری دیگری باشد.
- اختلالات شناختیارتباطی. مشکل در برقراری ارتباط بهدلیل آسیب به بخشی از مغز که توانایی تفکر شما را کنترل میکند، اختلال شناختیارتباطاتی نامیده میشود. این اختلال میتواند منجر به مشکلات حافظه، حل مسئله و مشکل در صحبت کردن یا گوش دادن شود. اختلال شناختیارتباطی میتواند ناشی از مشکلات بیولوژیکی، مانند رشد غیرطبیعی مغز، برخی بیماریهای عصبی، آسیب مغزی یا سکته باشد.
- آفازی. آفازی، اختلالی ارتباطیاکتسابی است که بر توانایی فرد در صحبت کردن و درک دیگران تأثیر میگذارد. همچنین اغلب بر توانایی خواندن و نوشتن نیز تأثیرگذار است. سکته مغزی شایعترین علت آفازی است، اگرچه سایر اختلالات مغزی نیز میتوانند باعث ایجاد این اختلال شوند.
- دیزآرتری. مشخصه این عارضه بهدلیل ضعف یا ناتوانی در کنترل ماهیچههای مورداستفاده برای گفتار است. این بیماری بیشتر بهدلیل اختلالات سیستم عصبی و بیماریهایی مانند اماس (MS)، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و سکته مغزی ایجاد میشود که باعث فلج صورت یا ضعف گلو و زبان میشوند.
- آپراکسی. افراد مبتلا به آپراکسی میدانند چه میخواهند بگویند اما در شکل دادن کلمات مشکل دارند. آنها ممکن است در خواندن، نوشتن، بلع و سایر مهارتهای حرکتی نیز مشکل داشته باشند.
گفتار درمانی اختلالات مختلف
ازآنجاییکه اختلالات گفتاری در علائم، شدت و درجه متفاوت هستند، انواع مختلفی از رویکردها برای درمان آنها استفاده میشوند که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم:
گفتاردرمانی برای افرادی که دیر صحبت میکنند
مرحله صحبت کردن کودکان نوپا با یکدیگر فرق میکند. بنابراین جدول زمانی مشخصی برای شروع صحبت کردن آنها وجود ندارد. بااینحال، اگر نگران صحبت نکردن فرزندتان در سن معینی هستید، میتوانید به آسیبشناس گفتار-زبان مراجعه کنید و از راهنماییهای او بهرهمند شوید.
گفتاردرمانگر با تمرینات ساده مانند تقلید صداها و زبان اشاره، تشویق با اسباببازیها و کارتهای تصویری یا سایر روشهای بازی شروع میکند. اگر این روشها باعث حل مشکل نشوند، انجام آزمایشات شنوایی یا عصبی توصیه میشوند تا مشکلات حرکتی مفاصل دهان کودک را شناسایی کنند. ازآنجاییکه این یک درمان پزشکی غیرتهاجمی است، گفتاردرمانگران میتوانند جلسات گفتار درمانی را در کنار سایر درمانهای موردنیاز ادامه دهند.
گفتار درمانی برای آپراکسی گفتار
آپراکسی گفتار یا آپراکسی کلامی اختلالی حرکتیگفتاری است که فرد را از ایجاد صداها و کلمات کامل بازمیدارد. این اختلال باعث میشود بیمار قادر به ایجاد حرکات صوتی نباشد. در نتیجه در برقراری ارتباط و ابراز وجود با مشکل مواجه میشود.
خبر خوب این است که آپراکسی گفتار با گفتاردرمانی قابل درمان است. گفتاردرمانگر پس از اجرای ارزیابیهای مختلف ازجمله گفتار-حرکتی و گفتار-صدایی، جلسات انفرادی برگزار میکند. ازآنجاییکه هدف شما درمان کامل است، تمرکز شدید روی بیمار موردنیاز است. در طول این جلسات، فرد تمرینات گفتاری، تمرینات صدادار، تمرینات حرکتی و موارد دیگر را انجام میدهد.
گفتار درمانی برای دیسفاژی (مشکل بلع)
دیسفاژی مشکلی است که در آن فرد در بلع غذا یا مایعات مشکل دارد. این اختلال میتواند بیشتر کودکان را تحت تأثیر قرار دهد و درصورت عدم درمان منجر به مشکلات بیشتری میشود. علائم این اختلال ممکن است شامل سرفه، ترشح آب دهان، انسداد جناغ سینه و نارسایی باشد.
آسیبشناس گفتار-زبان میتواند درجه دیسفاژی را که از خفیف تا شدید متغیر است، بررسی کند. آنها ممکن است کودک شما را ازطریق تکنیکها و تمرینات تنفسی راهنمایی کنند. این روشها میتوانند به بهبود جویدن و حرکت راحتتر زبان کمک کنند. علاوه بر این، گفتاردرمانگران میتوانند با ارائه دستورالعملهایی درمورد تغذیه کودک، در تسهیل رژیم غذایی او مشارکت کنند.
گفتار درمانی برای آفازی
برخی از آسیبهای مغزی یا بیماریهای آسیبزا، مانند سکته مغزی یا تومور، ممکن است منجر به اختلال گفتاری شوند. این اختلال که آفازی نامیده میشود، توانایی فرد در صحبت کردن یا برقراری ارتباط صحیح را مختل میکند. کسانی که از آفازی رنج میبرند ممکن است در بیان خود، درک مکالمات و حتی خواندن یا نوشتن مشکل داشته باشند.
بهدلیل پیچیدگی این اختلال، گفتاردرمانی ممکن است یکی از درمانهایی باشد که بیمار به آن نیاز دارد. اما گفتاردرمانگر میتواند با کاهش اختلالات گفتاری و زبانی ازطریق انواع تکنیکها به بیمار کمک کند. همچنین بیمار تشویق میشود تا فعالتر باشد و وسایل ارتباطی دیگری پیدا کند. با درمانهای مداوم، توانایی صحبت کردن و جامع بیمار در طول زمان بهبود مییابد.
در طول جلسات گفتار درمانی چه اتفاقی میفتد؟
گفتار درمانی با ارزیابی بیمار آغاز میشود. در ابتدا گفتاردرمانگر به معاینه شرایط بیمار میپردازد و پس از تعیین نوع اختلال، روش درمانی موردنظر را پیشنهاد میدهد.
گفتار درمانی برای کودکان
جلسات گفتاردرمانی کودکان در کلینیک توانبخشی رسش بهصورت گروهی یا انفرادی برگزار میشوند. گفتاردرمانگر از تمرینات و فعالیتهای درمانی مختلف برای کمک به کودکان و غلبه بر مشکلات آنها استفاده میکند.
این تمرینات و فعالیتها عبارتاند از:
- فعالیتهای زبانی. این فعالیتها شامل بازی و صحبت با کودک و استفاده از تصاویر، کتابها و اشیاء برای تحریک رشد زبان میباشند. گفتاردرمانگر همچنین ممکن است تلفظ صحیح را به کودک نشان دهد و از تمرینات تکراری برای کمک به افزایش مهارتهای زبانی او استفاده کند.
- فعالیتهای بیانی. این فعالیتها شامل همکاری نزدیک گفتاردرمانگر با کودک برای کمک به تلفظ او میباشد. گفتاردرمانگر نحوه ایجاد صداهای خاص را، اغلب در حین فعالیتهای بازی، نشان میدهد.
- تغذیه و بلعدرمانی. گفتاردرمانگر میتواند از نزدیک با کودکی که مشکلات جویدن یا بلعیدن دارد کار کند. او همچنین میتواند از تمرینات دهانی برای کمک به تقویت ماهیچههای دهان یا کار با بافتهای مختلف غذایی برای بهبود آگاهی دهانی کودک استفاده کند.
- ورزش. گفتاردرمانگر ممکن است از ورزش زبان، لب و فک، همراه با ماساژ صورت برای کمک به تقویت عضلات اطراف دهان استفاده کند. این کار میتواند به کودک در گفتار و ارتباطات آینده کمک کند.
همچنین گفتاردرمانگر تکالیفی در اختیار کودک قرار میدهد تا در فاصله بین جلسات گفتار درمانی در منزل با والدین به تمرین آنها بپردازد. این تمرینها به تسریع روند پیشرفت کودک کمک میکنند.
گفتار درمانی برای بزرگسالان
گفتاردرمانگر میتواند از تکنیکهای مختلف بهعنوان بخشی از گفتار درمانی بزرگسالان استفاده کند. این تکنیکها شامل موارد زیر هستند:
- ارتباطات اجتماعی. گفتاردرمانگر ممکن است از حل مسئله، فعالیتهای حافظه و تمرینهای مکالمه برای بهبود ارتباطات استفاده کند.
- تمرینات تنفسی. گفتاردرمانگر ممکن است از تمرینات تنفسی برای کمک به درمان اختلال تشدید استفاده کند.
- تمرینات دهان. این روشهای درمانی برای تقویت عضلات دهان استفاده میشوند و به بهبود ارتباطات کمک میکنند.
- تمرینات بلع. بیماریهایی مانند بیماری پارکینسون، سرطان یا سکته مغزی ممکن است باعث مشکلات بلع شود. گفتاردرمانگر میتواند از تمرینات بلع برای کمک به فرد در مدیریت این مشکلات استفاده کند.
حتما بخوانید: تمرینات گفتار درمانی در منزل برای بزرگسالان
معیارهای لازم برای انتخاب بهترین مرکز گفتار درمانی
حضور در جلسات گفتاردرمانی و انجام فعالیتها و تکنیکهای پیشنهادشده توسط تیم درمانی از اهمیت زیادی برخوردار هستند و تأثیر قابل توجهی بر روند درمان فرد میگذارند. تجربه نشان میدهد مراجعه به مرکزی معتبر کمک شایان توجهی به پیشرفت روند درمان بیمار میکند. بنابراین مهمترین مسئله پیش از شروع گفتار درمانی، یافتن بهترین مرکز گفتاردرمانی است. معیارهای انتخاب بهترین مرکز گفتار درمانی شامل تجربه تیم درمانی، خوشنام بودن آنها، حضور متخصصان و پزشکان دلسوز و حاذق، استفاده از تکنولوژی و تجهیزات مدرن و جدید و ... میباشند. نکته قابل توجه دیگر تشکیل منظم جلسات، نوبتدهی سریع، پاکیزگی و آراستگی محیط و رفتار دلسوزانه و محترمانه کادر درمانی است.
بهترین مرکز گفتار درمانی در تهران
یکی از دغدغههای مهم افراد در هنگام شروع جلسات گفتار درمانی، انتخاب بهترین مرکز درمانی است تا در کوتاهترین زمان ممکن و با صرف وقت و هزینهای معقول به نتیجهای مطلوب دست پیدا کنند. کلینیک توانبخشی رسش یکی از مراکز درمانی معتبر در غرب تهران است که در سال 1395 توسط دکتر داریوش نیکبخت (متخصص و آسیبشناس گفتار و زبان و آناتومیست) تأسیس گردیده است. این مرکز درمانی با کمک کادر درمانی ماهر و مجرب درزمینههای مختلف ازجمله گفتار درمانی در حال فعالیت است. هدف این مرکز درمانی دستیابی تمامی کودکان و بزرگسالان به عملکردی مطلوب و بازگشت به زندگی عادی و بدون مشکل است. پزشکان و متخصصان این مرکز در ابتدا به بررسی شرایط بیمار میپردازند و پس از معاینه و تعیین نوع اختلال، روش درمانی موردنظر را پیشنهاد میدهند. آنها از فعالیتها و تمرینهای مختلف برای پیشرفت بیمار استفاده میکنند و بهصورت مرتب شرایط بیمار و روند بهبودی او را زیر نظر میگیرند. درصورتی که گفتاردرمانگر پیشرفتی در روند درمانی بیمار مشاهده نکند، روشها و تکنیکهای دیگر را جایگزین روشهای قبلی میکند. هدف این مرکز بهبودی شما است و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نمیکنیم. بنابراین اگر خودتان یا یکی از عزیزانتان دچار اختلالات گفتاری هستید به ما مراجعه کنید و از خدمات کادر درمانی ما بهرهمند شوید.
منابع
