اتیسم تأثیر تلویزیون بر کودکان اوتیسم چیست؟ بررسی رابطه تماشای تلویزیون با اتیسم
آیا تماشای تلویزیون، کار با کامپیوتر، بازی‌های ویدئویی و چنین فعالیت‌هایی که برای انجامشان باید به صفحه‌های الکترونیکی خیره شد، رابطه‌ای با ابتلا به اتیسم دارند؟ آیا کودکانی که در سن یک‌سالگی، روزی چند ساعت به تلویزیون و موبایل خیره می‌شوند، ممکن است در سه‌سالگی، مبتلا به اختلال طیف اتیسم تشخیص داده شوند؟ در این مقاله رسش، به این سؤالات درباره تأثیر تلویزیون بر کودکان اوتیسم پاسخ می‌دهیم.
چه رابطه‌ای بین تماشای تلویزیون و ابتلا به اتیسم وجود دارد؟
کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)، ویرایش پنجم، درباره اختلال طیف اتیسم (ASD) می‌نویسد:
اوتیسم اختلالی است که به‌طور معمول در اوایل دوره کودکی خود را نشان می‌دهد و به‌صورت «رشد غیرطبیعی یا اختلال در تعاملات اجتماعی و مجموعه بسیار محدودی از فعالیت‌ها و علایق مشخص می‌شود».
تشخیص اوتیسم طی چند دهه گذشته به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. حدود سی سال پیش، از هر 2500 کودک، یک نفر مبتلا به اتیسم تشخیص داده می‌شد، اما امروزه این عدد به یک نفر در هر 150 کودک افزایش یافته است!
در نتیجه این افزایش تشخیص، اختلال طیف اوتیسم به موضوع و دغدغه مهمی برای پدرومادرها، محققان حوزه‌های پزشکی و همین‌طور سیاست‌گذاران این حیطه تبدیل شده است.
علی‌رغم افزایش توجه عمومی به اوتیسم، علل ابتلا به این اختلال هنوز هم به‌طور قطعی شناخته نشده‌اند. البته باور عمومی بر این است که ژنتیک نقش مهمی در ایجاد اتیسم ایفا می‌کند.
در کنار مسئله ژنتیک، بسیاری از جامعه پزشکی بر این باورند که شیوع فزاینده اوتیسم، به‌خاطر عامل محرک محیطی هم هست که با گذشت زمان شایع‌تر می‌شود. اما درباره این محرک، اتفاق نظر چندانی وجود ندارد.
با رشد عجیب‌غریب اینترنت، پلت‌فرم‌های پخش ویدئو، و برنامه‌های تلویزیونی که کودکان خردسال را هدف قرار داده‌اند، قرار گرفتن در معرض این رسانه‌ها، ممکن است یکی از محرک‌های احتمالی باشد.
محققان درباره تأثیر تلویزیون بر کودکان اوتیسم چه می‌گویند؟
مطالعه‌ای حاکی از آن است که در یک روز معمولی، از هر پنج کودک 6ماهه تا 6ساله، چهار نفر به‌طور متوسط دو ساعت از تلویزیون، کامپیوتر، موبایل، تبلت و بازی‌های ویدیویی استفاده می‌کنند که صفحه‌های نمایش الکترونیکی دارند.
شاید به‌سختی بتوان آمار مشابهی، برای مقایسه بهتر، از سال‌های دور یافت، اما به نظر می‌رسد کودکان خردسال امروزی زمان خیلی بیشتری را نسبت به گذشته در مقابل صفحه‌های نمایش می‌گذرانند.
مطالعه‌ای این فرضیه را بررسی می‌کند که «بخش کوچکی از جمعیت، به‌خاطر بیولوژیکشان در معرض ابتلا به اوتیسم هستند، یا اینکه مقدار زیاد یا نوع خاصی از تماشای تلویزیون در دوران کودکی، به‌عنوان محرک این وضعیت عمل می‌کنند».
البته هرقدر هم تماشای بیشتر تلویزیون با نرخ بالاتر اختلال طیف اوتیسم در داده‌ها همراه باشد، باز هم تأکیدی بر تأثیر تلویزیون بر کودکان اوتیسم ندارد، و ثابت نمی‌کند که تلویزیون محرک اصلی ابتلا به اوتیسم است.
مسلما عامل سومی، مانند رژیم غذایی کودک یا مورد دیگری هم باید وجود داشته باشد که با اوتیسم و همین‌طور تماشای تلویزیون مرتبط بوده و محرک واقعی ابتلا به این اختلال باشد.
شاید کودکانی که در معرض ابتلا به اوتیسم هستند، تمایل زیادی به تماشای تلویزیون داشته باشند، طوری که جهت علیت، از سمت اوتیسم به‌سوی تماشای تلویزیون بچرخد.
در مطالعه دیگری با عنوان «آیا مدت زمان تماشای تلویزیون در کودکان یک‌ساله با اختلال طیف اوتیسم در سه‌سالگی ارتباطی دارد؟» اطلاعات بیش از 84هزار مادر و کودک تحلیل شد.
بر اساس یافته‌های این مطالعه، شیوع ابتلا به اختلال طیف اوتیسم در سن 3سالگی، تعداد 392 مورد از هر 100هزار مورد (یعنی 0٫4درصد) است. این میزان ابتلا در پسران، 3برابر بیشتر از دختران است.
این مطالعه درباره تأثیر تلویزیون بر کودکان اوتیسم می‌گوید:
- کودکانی که کمتر از یک ساعت تلویزیون تماشا کرده‌اند، نرخ ابتلای 1٫38درصدی داشته‌اند؛
- آن‌هایی که بین یک تا دو ساعت تماشا کرده‌اند، نرخ ابتلای 2٫16درصدی داشته‌اند؛
- آن‌هایی که دو تا چهار ساعت تماشا کرده‌اند، نرخ 3٫48درصدی داشته‌اند؛
- و آن‌هایی که بیش از چهار ساعت تماشا کرده‌اند، 3٫02درصد را به ثبت رسانده‌اند.
اما نکته قابل‌توجه اینکه این مطالعه هیچ ارتباط مؤثری بین اختلال طیف اوتیسم و زمان تماشای تلویزیون در کودکان دختر پیدا نکرد!
جمع‌بندی
علت اصلی ابتلا به اوتیسم هنوز هم به‌طور قطعی شناخته نشده است. البته عقیده محققان بر این است که ژنتیک نقش مهمی در این میان دارد. از طرف دیگر، کودکان خردسال زمان خیلی زیادی را در مقابل صفحه‌های نمایش می‌گذرانند. حالا این سؤال پیش می‌آید که تأثیر تلویزیون بر کودکان اوتیسم و ابتلا به این اختلال چیست؟
در این مقاله رسش، سعی کردیم با تکیه بر مطالعات و تحقیقات منتشرشده، پاسخ راضی‌کننده‌ای به این پرسش بدهیم. اما دوست داریم نظر شما را هم بدانیم: به نظر شما، تماشای تلویزیون تأثیری روی ابتلا به اتیسم دارد؟ لطفا نظر خودتان را زیر همین مقاله، با ما و سایر خوانندگان رسش در میان بگذارید.
منابع:
