سندرم آسپرگر چیست؟

سندرم آسپرگر (Asperger Syndrome) جزو گروهی از اختلالات عصبی است که به اختلالات طیف اوتیسم (ASDs) معروف می‌باشند. سندرم آسپرگر در انتهای ملایم طیف در نظر گرفته می‌شود. افراد مبتلا به سندرم آسپرگر برخی علائم اولیه را نشان می‌دهند:

• مشکل در تعامل اجتماعی
• انجام رفتارهای تکراری
• محکم ایستادن بر روی آنچه فکر می‌کنند
• تمرکز بر قوانین و روال‌ها

برخی از افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم با عنوان عملکرد بالا طبقه‌بندی می‌شوند. اوتیسم با عملکرد بالا به این معناست که این افراد تأخیر در مهارت‌های زبانی و شناختی را که در بسیاری از افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم معمول است تجربه نمی‌کنند.
اغلب افراد مبتلا به سندرم آسپرگر دارای هوش طبیعی یا بالاتر از حد طبیعی هستند. علاوه‌براین، آن‌ها اغلب می‌توانند در کلاس‌های عمومی آموزش ببینند و مشاغل خود را حفظ کنند.

سندرم آسپرگر قابل درمان نیست. اما تشخیص و مداخله زودهنگام می‌تواند به کودک در ایجاد ارتباطات اجتماعی، دستیابی به توانایی‌های بالقوه و داشتن زندگی مولد کمک کند.

حتما مطالعه کنید : تفاوت آسپرگر و اتیسم چیست؟

سندرم آسپرگر چه تفاوتی با اوتیسم دارد؟

در حال حاضر سندرم آسپرگر به‌عنوان اختلالی مستقل در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5) در نظر گرفته نمی‌شود.

جدیدترین نسخه از این راهنما در سال 2013 منتشر شد. از آن زمان، بیمارانی که بر اساس معیارهای تشخیصی در ویرایش‌های قبلی راهنما، تشخیص آسپرگر را دریافت می‌کردند، به‌عنوان زیرمجموعه اختلال طیف اوتیسم (ASD) در نظر گرفته می‌شوند.

علائم مرتبط با آسپرگر اکنون تحت اختلال طیف اتیسم قرار می‌گیرند، که طیفی از الگوهای ارتباطی و رفتاری پایدار است. اما بسیاری از افرادی که قبل از این تغییر، تشخیص آسپرگر را دریافت کرده بودند، همچنان ممکن است اصطلاح اصلی را ترجیح دهند.

تفاوت اصلی سندرم آسپرگر با سایر اختلالات ASD موارد زیر است:

• بیماران مبتلا به سندرم آسپرگر علائم خفیف‌تری نسبت به اوتیسم نشان می‌دهند.
• آن‌ها مهارت‌های زبانی قوی‌ای داشته و تأخیر زبانی ندارند.

این افراد احتمالاً به حمایت روزمره بسیار کمی نیاز دارند و ممکن است تا سالیان سال متوجه اختلال خود نشوند.

علائم سندرم آسپرگر چیست؟

علائم در افراد مختلف متفاوت هستند، اما کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر اغلب بر روی موضوعات محدود و کوچک، تمرکز وسواسی دارند.

به‌عنوان مثال، کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر ممکن است علاقه زیادی به چیزهایی مانند برنامه تردد قطار یا دایناسورها داشته باشند. این علاقه می‌تواند موضوع گفتگوهای یک طرفه با همسالان و بزرگسالان باشد.

فرد مبتلا به سندرم آسپرگر از تلاش‌های طرف مقابل برای تغییر موضوع مکالمه بی‌اطلاع است. این یکی از دلایلی است که ممکن است کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر در تعاملات اجتماعی دچار مشکل شوند.

افراد مبتلا به سندرم آسپرگر قادر به فهم حالات صورت و زبان بدن نیستند. بسیاری از آن‌ها به سختی می‌توانند احساسات دیگران را تشخیص دهند. بسیار اتفاق میفتد که افراد مبتلا به این بیماری هنگام صحبت با دیگران از تماس چشمی خودداری می‌کنند.

افراد مبتلا به سندروم آسپرگر ممکن است به‌صورت یکنواخت صحبت کنند و حالات چهره کمی داشته باشند. آن‌ها همچنین ممکن است در تشخیص اینکه چه زمانی باید با توجه به موقعیت، حجم صدای خود را کاهش دهند دچار مشکل می‌شوند.

کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر ممکن است در مهارت‌های حرکتی ضروری مانند دویدن یا راه رفتن نیز دچار مشکل شوند. این کودکان ممکن است از هماهنگی کافی برخوردار نباشند و نتوانند کارهای خاصی مانند صخره‌نوردی یا دوچرخه‌سواری را انجام دهند.

علت سندرم آسپرگر چیست؟

تغییرات در مغز مسئول بسیاری از علائم سندرم آسپرگر هستند. بااین‌حال، پزشکان نتوانسته‌اند به‌طور دقیق تعیین کنند که علت این تغییرات چیست.

عوامل ژنتیکی و قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند مواد شیمیایی یا ویروس‌ها به‌عنوان عوامل بالقوه در ایجاد این اختلال شناخته شده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهند پسران بیشتر از دختران به سندرم آسپرگر مبتلا می‌شوند.

عوارض سندرم آسپرگر

سندرم آسپرگر چند عارضه دارد. این عوارض می‌توانند ناشی از وضعیتی زمینه‌ای باشند که مشکلات عملکردی دیگر را تقویت می‌کنند، یا در اثر علائم آسپرگر ایجاد شوند. برخی از عوارض بالقوه شامل موارد زیر هستند:

• مشکلات حسی: برخی از افراد ممکن است مشکلات حسی داشته باشند، بنابراین نسبت به ورودی‌های حسی حساسیت بیش‌ازحد یا خیلی کم نشان می‌دهند. این مسئله بر نحوه درک فرد از سر و صدا، نورهای روشن، بوهای شدید، بافت غذاها و مواد تأثیر می‌گذارد.
• مسائل اجتماعی: چالش‌های مربوط به تفسیر زبان بدن، احساسات و نحوه صحبت کردن می‌توانند منجر به مشکلاتی در برقراری ارتباط با دیگران شوند. این مشکلات به‌طور منفی بر زندگی تحصیلی، کاری، اجتماعی و خانوادگی بیمار تأثیر می‌گذارند.
• ابتلا به سایر بیماری‌ها: ممکن است اختلالاتی مانند افسردگی یا اضطراب مرتبط با انزوای اجتماعی یا چالش‌های دیگر به‌صورت همزمان با سندرم آسپرگر ایجاد شوند. سایر بیماری‌ها مانند مشکلات سیستم ایمنی، اختلالات گوارشی و خواب، تشنج، چاقی، دیس‌لیپیدمی (چربی خون بالا)، فشار خون بالا و دیابت نیز در افراد اوتیستیک شایع هستند. 

سندرم آسپرگر چگونه تشخیص داده می شود؟

هیچ آزمایشی وجود ندارد که به شما بگوید آیا فرزند شما سندرم آسپرگر دارد یا خیر. در بسیاری از موارد، والدین تأخیر در رشد یا مشکلات رشدی یا رفتاری را گزارش می‌دهند. گاهی‌اوقات نیز معلمان کودک متوجه مشکلات رشدی او می‌شوند. در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.

او می‌تواند فرزند شما را در زمینه‌های اصلی زیر مورد بررسی قرار دهد:

• رشد زبان
• تعاملات اجتماعی
• حالات چهره در هنگام صحبت
• علاقه به تعامل با دیگران
• نحوه برخورد با تغییر
• هماهنگی حرکتی و مهارت‌های حرکتی

ازآنجایی‌که هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص سندرم آسپرگر وجود ندارد، این بیماری با سایر مشکلات سلامتی مانند اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)، اشتباه گرفته می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است کودک مجدداً معاینه شود تا اختلال او به‌درستی تشخیص داده شود.

سندرم آسپرگر چگونه درمان می‌شود؟

هیچ درمانی برای سندرم آسپرگر وجود ندارد. بااین‌حال، روش‌های درمانی مختلفی وجود دارند که می‌توانند علائم را کاهش دهند و به فرزند شما کمک کنند تا از پتانسیل کامل خود استفاده نماید. درمان اغلب بر اساس علائم خاص کودک انجام می‌شود و شامل روش‌های زیر است:

دارودرمانی 

برای درمان علائم سندرم آسپرگر اغلب از داروها استفاده می‌شود. برخی از داروهای مورد استفاده عبارت‌اند از:

• آریپیپرازول (Abilify) برای کاهش تحریک‌پذیری
• گوانفاسین (Tenex)، اولانزاپین (Zyprexa) و نالترکسون (ReVia) برای کاهش بیش‌فعالی
• مهارکننده‌های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIs) برای کاهش رفتارهای تکراری
• رسپریدون (Risperdal Consta) برای کاهش تحریک و بی‌خوابی

داروها می‌توانند برای کنترل رفتارهای مشکل‌ساز ناشی از سندرم آسپرگر مفید باشند. بااین‌حال، درمان‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند مهارت‌های ارتباطی، تنظیم عواطف و تعاملات اجتماعی را بهبود بخشند. 

آموزش مهارت‌های اجتماعی

درمانگران در جلسات گروهی یا انفرادی به بیمار آموزش می‌دهند که چگونه با دیگران تعامل داشته باشد و خود را به روش‌های مناسب‌تری بیان کند. مهارت‌های اجتماعی اغلب با مدل‌سازی رفتار معمولی به بهترین شکل توضیح داده می‌شوند.

گفتاردرمانی

این روش درمانی به بهبود مهارت‌های ارتباطی کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، بیمار در طول گفتاردرمانی یاد می‌گیرد که چگونه هنگام صحبت کردن به‌جای لحنی ثابت، از الگویی معمولی با لحن‌های متفاوت استفاده کند. این درمان همچنین می‌تواند به او کمک کند تا مکالمه‌ای دو طرفه داشته باشد و نشانه‌های اجتماعی مانند حرکات دست و تماس چشمی را درک کند.

درمان شناختی رفتاری (CBT)

این روش درمانی به تغییر الگوهای تفکر کمک می‌کند. بنابراین بیمار بهتر می‌تواند احساسات و رفتارهای تکراری را کنترل کند. این روش به او کمک می‌کند تا بر مسائلی مانند طغیان‌ها، خشم و وسواس‌های فکری کنترل بیشتری داشته باشد.

تحلیل رفتار کاربردی 

این تکنیک مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی مثبت را تشویق کرده و رفتاری را که مؤثر نیست، استفاده نمی‌کند. در این روش درمانگر از تمجید یا «تقویت مثبت» برای تشویق نتایج استفاده خواهد کرد.

آموزش والدین

اگر از کودکی با علائم سندرم آسپرگر حمایت می‌کنید، بسیاری از تکنیک‌هایی را که به فرزندتان آموزش داده می‌شود، یاد خواهید گرفت تا بتوانید در خانه روی مهارت‌های اجتماعی او کار کنید. برخی از خانواده‌ها نیز به مشاور مراجعه می‌کنند تا به آن‌ها کمک کند تا با چالش‌های زندگی با فرد مبتلا به سندرم آسپرگر مقابله کنند.

فیزیوتراپی (PT) و کاردرمانی (OT)

فیزیوتراپی و کاردرمانی می‌توانند به بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف و هماهنگی کمک کنند. کاردرمانی همچنین می‌تواند به کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر کمک کند تا با مسائل حسی کنار بیایند.

سایر روش‌های درمانی

سایر روش‌های درمانی مفید عبارت‌اند از:

• ملاتونین: اختلالات خواب، که در کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر غیرمعمول نیستند، اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری را بدتر می‌کنند. برخی شواهد نشان می‌دهند که ملاتونین می‌تواند فواید زیادی داشته باشد. بنابراین ممکن است ارزش آن را داشته باشد که از پزشک خود درمورد امتحان کردن آن سؤال کنید.
• موسیقی‌درمانی و هنردرمانی: موسیقی‌درمانی و هنردرمانی می‌توانند به چالش‌های ارتباطی، عاطفی و اجتماعی مرتبط با سندرم آسپرگر کمک کنند.
• ماساژدرمانی: ماساژدرمانی ممکن است باعث کاهش کوتاه‌مدت اضطراب یا علائم مربوط به اختلالات حسی برای برخی از افراد مبتلا به اوتیسم شود (در افرادی که نسبت به لمس حساس نیستند).
• طب سوزنی: مطالعه‌ای در سال 2018 نشان داد که طب سوزنی می‌تواند به بهبود سازگاری اجتماعی و خواب، همراه با سایر علائم اوتیسم کمک کند. 

فرد مبتلا به آسپرگر دنیا را چگونه می‌بیند؟

فرد مبتلا به سندرم آسپرگر ممکن است دنیا را متفاوت از فردی معمولی ببیند و تجربه کند. بااین‌حال، هر انسانی ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته و ادراکات، تجربیات و پاسخ‌های منحصربه‌فردی نسبت به دنیای اطراف خود دارد.

در ادامه روش‌های متداول درک و تجربه فرد مبتلا به آسپرگر نسبت به دنیای اطراف ذکر شده‌اند:

• پردازش حسی در این افراد متفاوت است و ممکن است طعم‌ها، صداها، بوها، رنگ‌ها و بافت‌های دنیای اطراف برای آن‌ها ناراحت‌کننده باشند. به‌عنوان مثال، ممکن است مکان‌های پر سر و صدا باعث اضطراب آن‌ها شوند، یا بوهای خاصی برایشان غیرقابل تحمل باشند.
• از طرف دیگر، برخی ممکن است نسبت به محرک‌های حسی حساسیت کمی داشته باشند و به دنبال چیزهایی مانند بافت‌های خاص، ایجاد صداهای تکراری یا حرکات دست باشند که آن‌ها را تحریک کنند.
• برخی افراد حس شنوایی، چشایی یا لامسه تقویت‌شده‌ای دارند. برای چنین افرادی، صداهای روزمره‌ای که دیگران به سختی متوجه می‌شوند، آزاردهنده هستند. بنابراین گذراندن زندگی روزمره می‌تواند برای آن‌ها دشوار باشد.
• آن‌ها دنیا را بیشتر منطقی و عقلانی می‌بینند، نه احساسی. اگرچه تمام احساسات را درک می‌کنند، اما ممکن است احساسات خود یا افرادی را که با آن‌ها تعامل دارند، درک نکنند. آن‌ها بر موضوعات مورد علاقه خود به شدت تمرکز می‌کنند و به دقت جزئیات و الگوهای هر چیزی را که مشاهده می‌کنند، می‌بینند.
• آن‌ها حرف‌های دیگران را تحت اللفظی می‌فهمند و در درک نشانه‌های اجتماعی مانند زبان بدن، لحن و حالات چهره دیگران مشکل دارند. این یکی از دلایل اصلی برای ضعف آن‌ها در تعاملات اجتماعی است.

آینده بلند مدت کودک مبتلا به سندرم آسپرگر چگونه است؟

هیچ درمانی برای سندرم آسپرگر وجود ندارد. بااین‌حال، بسیاری از کودکان مبتلا به این اختلال با درمان و مداخله اولیه در بزرگسالی زندگی سالم و مولدی خواهند داشت. اگرچه بسیاری از آن‌ها باز هم با تعاملات اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنند، اکثر بزرگسالان مبتلا به سندرم آسپرگر قادر به زندگی مستقل هستند.

جمع‌بندی

سندرم آسپرگر اصطلاحی است که گاهی‌اوقات برای توصیف یکی از اختلالات رشدی که بخشی از اختلال طیف اوتیسم است، استفاده می‌شود. این اختلال بر مهارت‌های عاطفی، ارتباطی و رفتاری تأثیر می‌گذارد و علائم آن معمولاً در اوایل زندگی آشکار می‌شوند. البته این بیماری در بزرگسالان نیز تشخیص داده می‌شود. پزشکان از روش‌های درمانی مختلف ازجمله دارودرمانی، گفتاردرمانی، کاردرمانی، فیزیوتراپی و ... برای درمان سندرم آسپرگر استفاده می‌کنند.

جهت دریافت مشاوره رایگان برای درمان اختلالات مختلف و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید‌. کلینیک رسش همیشه درکنار شما و پاسخگوی شماست. 

منابع

webmd.com

healthline.com

healthline.com

medicalnewstoday.com

medicinenet.com