بیش فعالی گفتاردرمانی کودکان بیش فعال
اختلال نقص توجه و بیش فعالی، اختلالی عصبی‌رشدی است. کودکان بیش فعال به علت نقص توجه و اختلالات کارکرد مغزی با مشکلاتی نظیر تأخیر کلامی و لکنت زبان مواجه می‌شوند. گفتاردرمانی به کودکان بیش فعال کمک می‌کند تا توانایی‌های ارتباطی خود را بهبود بخشند، مشکلات رفتاری‌شان را کنترل کنند و در تعاملات اجتماعی موفق‌تر عمل کنند. این درمان می‌تواند موجب تقویت مهارت‌های زبانی، کاهش اضطراب و بهبود تمرکز شود.
اختلال کمبود توجه و بیش فعالی چیست؟
اختلال بیش فعالی، اختلال مغزی مادام‌العمری است که تمرکز کردن را برای فرد مبتلا سخت می‌کند. برخی از افراد مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی نمی‌توانند رفتار خود را کنترل کنند. این افراد در دوست‌یابی مشکل دارند و اختلال بیش فعالی بر رشد مهارت‌های گفتاری آنها تأثیر می‌گذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش‌های مختلف درمان بیش فعالی، می‌توانید مقاله "درمان بیش فعالی" را مطالعه کنید.
علائم تأخیر در گفتار
کودکان بیش فعال مشکل توجه و تمرکز دارند. این مشکل منجر به عدم درک گفتار دیگران، کاهش ارتباطات گفتاری و درنهایت تأخیر در گفتار می‌شود.
علائم تأخیر در گفتار در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی عبارت‌اند از:
- کاهش توجه شنیداری
- درک ضعیف گفتار
- کاهش مهارت‌های اجتماعی
- کاهش ارتباطات گفتاری
تأثیر بیش فعالی بر رشد مهارت‌های گفتاری
مطالعات نشان می‌دهند کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی دچار مشکلات ارتباطی می‌شوند و در صورتی که یک اختلال ارتباطی به‌صورت مداوم تکرار شود، غیرقابل تحمل می‌شود.
اگر کودک شما دائماً حواس‌پرت، بیش فعال و تکانشی باشد، با شما و دنیای اطراف خود آن‌طور که باید ارتباط برقرار نمی‌کند. این مسئله تأثیر مخربی بر رشد مهارت‌های گفتاری و زبان کودکان بیش فعال دارد که اغلب باعث می‌شود آنها در یکی از (یا همه) زمینه‌های زبان دچار تأخیر یا مشکلات گفتاری و زبانی شوند. اختلال کمبود توجه و بیش فعالی به شکل‌های مختلفی بر رشد گفتار و زبان تأثیر می‌گذارد. تأثیر بیش فعالی بر رشد گفتار شامل موارد زیر می‌باشد:
- مهارت‌های ارتباط اجتماعی: کودکان مبتلا به بیش فعالی با هنجارهای اجتماعی مختلف دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. به‌عنوان مثال آنها باید یاد بگیرند چه زمانی مکث کنند، چه زمانی حرف بزنند و چه زمانی به صحبت‌های دیگران گوش بدهند. اگر کودک شما مشکل توجه کردن داشته باشد، این فرآیندهای اجتماعی برای او خیلی سریع اتفاق میفتند و باعث گیج شدن او می‌شوند.
- مهارت‌های خواندن و نوشتن: بسیاری از کودکان مبتلا به بیش فعالی با برخی از جنبه‌های خواندن یا نوشتن مشکل دارند. مطالعات نشان می‌دهند 25 تا 40 درصد از کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، نارساخوانی (مشکل یادگیری مرتبط با خواندن و نوشتن) نیز دارند. نوشتن نیز اغلب تحت تأثیر این اختلال قرار می‌گیرد؛ زیرا فرآیند پیچیده‌ای است که به چندین مهارت همزمان نیاز دارد.
- مهارت‌های صدای گفتاری: برخی از کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی مشکلات گفتاری یا بیانی دارند. هنگامی که کودک در بیان صداهای خاص یا فرایند واجی مشکل داشته باشد، مبتلا به اختلال صدای گفتار می‌باشد. اختلالات صدای گفتاری شامل آپراکسی گفتاری دوران کودکی (آپراکسی، اختلالی گفتاری است که در آن مغز کودک برای هماهنگ کردن حرکات دهانی پیچیده برای ایجاد صداها، هجاها، کلمات و عبارات مشکل دارد) و اختلالات واجی هستند.
- عملکرد اجرایی: عملکرد اجرایی یکی از حوزه‌های اصلی زبان است که تحت تأثیر اختلال کمبود توجه و بیش فعالی اتفاق میفتد. عملکرد اجرایی، توانایی تبدیل تفکر انتزاعی به عمل است. تعیین اهداف، ماندن در مسیر و به پایان رساندن هدف، همه به عملکرد اجرایی متکی هستند. عملکرد اجرایی به ما کمک می‌کند در هنگام ناامیدی آرام بمانیم، برنامه‌ها را تغییر دهیم و زمان را مدیریت کنیم.
روش‌های گفتاردرمانی کودکان بیش فعال
کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی از مشکلات متفاوتی رنج می‌برند. گفتاردرمانگر باتجربه می‌تواند به کودک شما درزمینه گفتار، زبان و مشکلات اجتماعی کمک کند. او به روش‌های مختلفی که در ادامه ذکر شده‌اند، به کودکان بیش فعال کمک می‌کند:
- اگر فرزند شما مشکل ارتباطات اجتماعی داشته باشد، ارزیابی زبان گفتاری می‌تواند مهارت‌های زبان اجتماعی کودک مانند استنتاج و حل مسئله را ارزیابی کند.
- اگر فرزند شما در خواندن و نوشتن مشکل داشته باشد، گفتاردرمانگر می‌تواند مهارت‌های سوادآموزی فرزند شما را ارزیابی کرده تا دقیقاً علت وقوع این اختلالات را درک کند.
- درمورد مشکلات صدای گفتاری، گفتاردرمانگر می‌تواند تلفظ صحیح صداها را به کودک شما آموزش دهد.
- هنگامی که بیش فعالی، عملکرد اجرایی فرزند شما را مختل می‌کند، ارزیابی زبان گفتار می‌تواند به مشخص کردن بخش‌های خاصی از عملکرد اجرایی کمک کند.
حتما بخوانید: گفتار درمانی اختلال بلع در کودکان
در طول جلسات گفتاردرمانی کودکان بیش فعالی چه اتفاقی میفتد؟
اصلاح رفتار در جلسات گفتاردرمانی کودکان بیش فعال در کوتاه‌مدت بسیار مؤثر است. هنگامی که گفتاردرمانی با درمان دارویی ترکیب می‌شود، مؤثرتر است. این درمان ترکیبی به کنترل تکانشگری و بهبود رفتار بین‌فردی و عملکرد تحصیلی کودکان بیش فعال کمک می‌کند. برنامه‌های درمانی برای کنترل رفتارهای بیش فعال شامل تقویت یا تضعیف رفتارهای هدف هستند. استفاده از تقویت‌کننده‌ها و تنبیه‌کننده‌ها (تقویت‌کننده به پاداشی اشاره دارد که برای پاسخ موردنظر داده می‌شود. پاداش می‌تواند شکلات، تشویق و تمجید باشد. تنبیه‌کننده نیز می‌تواند برای مدیریت رفتار نامطلوب کودکان استفاده شود.) باعث می‌شوند جلسات گفتاردرمانی به جلسات ارتباطی مؤثری تبدیل شوند. گفتاردرمانگر در طول جلسات گفتاردرمانی اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
- به کودک کمک می‌کند درک گفتار خود را بهبود بخشد.
- شکست‌های ارتباطی و ناامیدی را کاهش می‌دهد.
- به تقویت تعاملات کودک در محیط اجتماعی کمک می‌کند.
- به کودک کمک می‌کند تا وضوح گفتار خود را ازطریق فعالیت‌های سرگرم‌کننده بهبود بخشد.
- کمک می‌کند توجه کودک به گفتار افزایش یابد.
- به او کمک می‌کند توانایی خود را برای شروع گفتگو و حفظ موضوعات گفتگو توسعه دهد.
- درک ارتباطات غیرکلامی او را بهبود می‌دهد.
- مهارت‌های گوش دادن و توجه کردن (در خانه، مدرسه یا با دوستان) کودک را بهبود می‌بخشد.
- به بهبود زبان بیانی (به دو صورت کلامی و نوشتاری) کودک کمک می‌کند.
مزایای گفتاردرمانی کودکان بیش فعال
کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی معمولاً با مشکلات گفتاری نیز مواجه می‌شوند که با گفتاردرمانی قابل درمان می‌باشند.
گفتاردرمانی مزایای زیادی دارد که به سن کودک بیش فعال، ثبات آموزش در خانه و همکاری کودک بستگی دارد. مزایای گفتاردرمانی شامل موارد زیر می‌باشند:
- توسعه مهارت‌های گفتار و زبان
- تقویت ارتباطات
- بهبود استفاده اجتماعی از زبان
- افزایش وضوح گفتار
- گسترس مهارت‌های سوادآموزی و مهارت‌های بازی
- بهبود کیفیت زندگی
خدمات کلینیک توانبخشی رسش
گفتاردرمانی یکی از موثرترین روش‌ها برای مدیریت و درمان مشکلات گفتاری کودکان بیش فعال است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک کند. اگر فرزند شما نیز با مشکلات گفتاری و رفتاری مواجه است، کلینیک توانبخشی رسش آماده است تا با ارائه خدمات تخصصی و نوین در زمینه گفتاردرمانی، به شما کمک کند. همین امروز با ما تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی بهره‌مند شوید تا بهترین نتیجه را برای آینده فرزندتان تضمین کنید.
منابع:
