بیش فعالی تاثیر بیش فعالی بر ازدواج و روابط عاطفی
اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی باعث ایجاد سوءتفاهم‌ها، ناامیدی‌ها، نگرانی‌ها و مشکلات مختلف در روابط نزدیک می‌شود اما راهکارهایی برای داشتن یک رابطه شادتر و سالم‌تر وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در این مطلب به بررسی تأثیرات بیش‌فعالی بر ازدواج و روش‌های مقابله با مشکلات آن می‌پردازیم. پس اگر همسرتان بیش‌فعال است یا خودتان مبتلا به بیش‌فعالی هستید برای تداوم رابطه زناشویی خود این مطلب را از دست ندهید.
علائم تأثیرگذار اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی در ازدواج
علائم اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی که باعث می‌شوند بعد از ازدواج با همسرتان مشکل داشته باشید شامل موارد زیر می‌باشند:
- مشکل در توجه: اگر مبتلا به بیش‌فعالی هستید، ممکن است در طول مکالمه‌ها، موضوع بحث را فراموش کنید. این مسئله باعث می‌شود همسرتان احساس کند به حرفهای او توجه نمی‌کنید و آن‌ها را بی‌ارزش می‌دانید. همچنین ممکن است جزئیات مهم را فراموش کنید.
- فراموشی: فرد بیش‌فعال حتی پس از صحبت در خصوص موضوعی مهم، ممکن است آن را فراموش کند. به‌عنوان‌مثال ممکن است روز تولد همسرتان را فراموش کنید که این مسئله باعث می‌شود همسرتان احساس کند برایتان مهم نیست یا اعتمادش را به شما از دست بدهد.
- مهارت‌های سازمانی ضعیف: فرد مبتلا به بیش‌فعالی نمی‌تواند وظایفش را به‌درستی و به‌طور منظم انجام دهد. بنابراین اگر همسر شما بیش‌فعال است، خانه شما همیشه شلوغ و به‌هم‌ریخته است.
- تکانش گری: فرد مبتلا به بیش‌فعالی همه‌چیز را بدون فکر به زبان می‌آورد. این مسئله باعث آسیب عاطفی به همسرتان می‌شود. این تکانش گری همچنین می‌تواند منجر به رفتار غیرمسئولانه و حتی بی‌پروا شود (به‌عنوان‌مثال، خرید چیزی که متناسب با بودجه شما نیست، منجر به دعوا بر سر مسائل مالی می‌شود).
- طغیان‌های عاطفی: بسیاری از افراد مبتلا به بیش‌فعالی در تعدیل احساسات خود مشکل دارند. ممکن است به‌راحتی عصبانی شوید و در بحث با آرامش مشکل داشته باشید.
در ادامه به بررسی تأثیر سه علامت مهم اختلال نقص توجه و بیش فعالی بر موضوع ازدواج می‌پردازیم که شامل بی‌توجهی، بیش فعالی و تکانش‌گری می‌باشد.
حتما بخوانید: علائم بیش فعالی در بزرگسالان
رابطه «بی‌توجهی» بر زندگی زناشویی
بی‌توجهی می‌تواند به‌صورت پرت شدن حواس، عدم تمرکز در طول مکالمه یا به‌طورکلی عدم توجه ظاهر شود. بی‌توجهی یکی از علائم رایج افراد بیش‌فعال است و پس از ازدواج به‌صورت زیر ظاهر می‌شود:
- نادیده گرفتن جزئیاتی که ممکن است برای همسر شما مهم باشند
- مشکل در حفظ توجه به چیزی، مانند حفظ توجه به صحبت‌های طرف مقابل در طول مکالمه
- اجتناب از انجام کارهای خانه یا کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی دارند، مانند شستن لباس‌ها، بیرون بردن سطل زباله، یا تمیز کردن خانه
- فراموش‌کار بودن، مانند فراموش کردن قراری مهم
- دیر رسیدن به قرارها
- گم کردن وسایلی که ممکن است برای شریک دیگر مهم باشند، مانند کلید خانه یا ماشین
- از دست دادن سریع تمرکز
بنابراین درصورتی‌که همسر شما بیش‌فعال است، به یاد داشته باشید که:
- بی‌توجهی او عمدی نیست.
- در خصوص تاریخ‌ها، قرارهای ملاقات و ... به او یادآوری کنید.
- نقش والد را برای او بازی نکنید بلکه به حمایت و راهنمایی او بپردازید.
رابطه «بیش‌فعالی» بر زندگی زناشویی
علائم بیش‌فعالی در بزرگسالان مبتلا، می تواند به‌صورت ناتوانی در تمرکز، بیش‌ازحد صحبت کردن یا قطع صحبت دیگران ظاهر شود. بیش‌فعالی پس از ازدواج به‌صورت زیر ظاهر می‌شود:
- بی‌ثباتی یا بی‌قراری در رفتار، مانند ناتوانی در لذت بردن از شبی آرام
- تحرک مداوم
- بیش‌ازحد صحبت کردن در طول مکالمات، قطع کردن حرف دیگران در هنگام صحبت کردن و دخالت در مکالمات دیگران
- داشتن میل جنسی بالاتر از شریک دیگر و درنتیجه ناسازگاری جنسی
- ناتمام گذاشتن کارها
بیش‌فعالی باعث ایجاد اختلال در عملکرد جنسی می‌شود. فرد بیش‌فعال به‌راحتی حواسش پرت می‌شود و توانایی تمرکز در طول رابطه جنسی را ندارد. همچنین یکی از عوارض داروهای این بیماری کاهش میل جنسی است.
رابطه «تکانش گری» بر زندگی زناشویی
تکانش گری و بیش‌فعالی از علائم شایع اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی هستند که اغلب با هم بروز می‌کنند. این علائم پس از ازدواج به‌صورت زیر ظاهر می‌شوند:
- اتخاذ تصمیمات تکانشی و هیجانی بدون مشورت با طرف مقابل، مانند بردن بچه‌ها به‌جایی، یا خرید ناگهانی یک کالای گران‌قیمت، مانند ماشین
- درگیر شدن در رفتارهای تکانشی و مضر مانند خیانت به‌طرف مقابل
- بیان نظرات آزاردهنده بدون فکر کردن
- به‌طور تکانشی مطیع بودن و بله گفتن به هر تعاملی
حتما بخوانید: بیش فعالی درمان نشده در بزرگسالان
مدیریت بیش‌فعالی در ازدواج
نکاتی وجود دارند که به مدیریت بیش‌فعالی در طول زندگی مشترک شما کمک می‌کنند. این موارد عبارت‌اند از:
خود را به‌جای شریک زندگی‌تان بگذارید
اولین قدم برای تغییر رابطه این است که یاد بگیرید مسائل را از دیدگاه همسرتان (فرد مبتلا به بیش‌فعالی) ببینید.
بهترین راه برای درک فرد مبتلا به بیش‌فعالی، سؤال کردن و گوش دادن دقیق به حرفهای او است. زمانی را به حرف زدن اختصاص بدهید، بنشینید و در خصوص موضوعی که باعث ناراحتی شما شده است، صحبت کنید. اجازه دهید همسرتان بدون وقفه از خود دفاع کند و احساسش را بیان کند. وقتی حرفهای همسرتان تمام شدند، نکات اصلی که شنیده‌اید را تکرار کنید و ببینید درست متوجه شده‌اید یا خیر. حتی می‌توانید نکات را یادداشت کنید تا بعداً در مورد آن‌ها فکر کنید. حالا نوبت شماست. از او بخواهید همین کارها را برای شما انجام دهد و با دقت به حرفهای شما توجه کند. برای افزایش درک در رابطه نکات زیر پیشنهاد می‌شوند:
- در مورد بیش‌فعالی مطالعه کنید: هرچه هر دوی شما بیشتر در مورد بیش‌فعالی و علائم آن بدانید، آسان‌تر می‌توانید رابطه خود را بهبود دهید. اطلاع از تفاوت مغز فرد بیش‌فعال و فرد سالم به فرد سالم کمک می‌کند تا علائم را بهتر درک کنید. برای همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی، درک آنچه در پشت برخی از رفتارهای فرد بیش‌فعال نهفته است می‌تواند آرامش‌بخش باشد.
- تأثیر رفتارتان را بر همسرتان بپذیرید: اگر مبتلا به بیش‌فعالی هستید، باید به این نکته توجه کنید که علائم درمان‌نشده شما بر همسرتان تأثیر می‌گذارند. اگر همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی هستید، باید به این نکته توجه کنید که نق زدن و انتقاد شما چه احساسی در همسرتان ایجاد می‌کند.
- همسرتان را از علائم یا رفتارهایش جدا کنید: به‌جای اینکه به همسرتان برچسب «غیر مسئولیت‌پذیر» بزنید، فراموشی و عدم پیگیری او را به‌عنوان علائم بیش‌فعالی در نظر بگیرید. به یاد داشته باشید، علائم ویژگی‌های شخصیتی نیستند. همین امر در مورد همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی نیز صدق می‌کند. توجه داشته باشید که نق زدن معمولاً از احساس سرخوردگی و استرس ناشی می‌شود.
مسئولیت نقش خود را بپذیرید
هنگامی‌که خود را به‌جای شریک زندگی خود قرار دادید، زمان آن فرارسیده که مسئولیت نقش خود را در رابطه بپذیرید. پیشرفت زمانی شروع می‌شود که از مشارکت خود در مشکلاتی که به‌عنوان یک زوج دارید آگاه شوید. این مسئله برای شریک غیر بیش‌فعال نیز صدق می‌کند.
درحالی‌که علائم فرد بیش‌فعال ممکن است باعث ایجاد مشکل شوند، اما فقط علائم بیش‌فعالی مسئول مشکلات پس از ازدواج نیستند. روشی که شریک غیر بیش‌فعال به این علامت آزاردهنده پاسخ می‌دهد می‌تواند در را برای همکاری و سازش باز کند یا باعث ایجاد سوءتفاهم و جریحه‌دار کردن احساسات شود. اگر شما بیش‌فعال هستید، مسئول نحوه واکنش به نگرانی‌های شریک زندگی خود نیز هستید. واکنش شما می‌تواند باعث شود که طرف مقابلتان احساس شنیده شدن کند یا احساس نادیده گرفته شدن داشته باشد.
از رابطه والد-فرزند خارج شوید
بسیاری از زوج‌ها احساس می‌کنند در نوعی رابطه والد-فرزند گیرکرده‌اند، به‌طوری‌که شریک غیر بیش‌فعال در نقش والد و شریک بیش‌فعال در نقش فرزند است. اغلب این رابطه زمانی شروع می‌شود که فرد مبتلا به بیش‌فعالی وظایفش را انجام نمی‌دهد. به‌عنوان‌مثال قبض‌ها را فراموش می‌کند، لباس‌هایش را روی تخت می‌گذارد، بچه‌ها را مدرسه نمی‌برد و ... . در این صورت همسر غیر بیش‌فعال بیشتر مسئولیت‌های خانه را بر عهده می‌گیرد. هرچه این اتفاق بیشتر تکرار شود، رنجش بیشتری ایجاد می‌کند.
دعوا را متوقف کنید و شروع به برقراری ارتباط کنید
بیش‌فعالی باعث ایجاد سوءتفاهم در بحث‌های زناشویی می‌شود. بنابراین برای بهبود ارتباطات تا جایی که می‌توانید به خنثی کردن نوسانات عاطفی بپردازید.
- هنگامی‌که در حال مکالمه با همسر خود هستید، به‌دقت به صحبت‌های او گوش بدهید و از خود بپرسید واقعاً در خصوص چه چیزی بحث می‌کنید. هنگامی‌که مشکل واقعی را متوجه شوید، حل مشکل آسان‌تر می‌شود.
- احساسات خود را بروز بدهید و از بیان آن‌ها خجالت نکشید.
- از ذهن‌خوانی استفاده نکنید و رفتارهای همسرتان را تفسیر نکنید.
- مراقب کلماتی که استفاده می‌کنید و نوع بیان آن‌ها باشید. سعی کنید طوری صحبت نکنید که همسرتان در حالت تدافعی قرار بگیرد.
- همچنین در طول مکالمه برای جلوگیری از ناراحتی، از جملات طنزآمیز استفاده کنید. خندیدن باعث از بین رفتن تنش و نزدیکی بیشتر می‌شود.
اگر مبتلا به بیش‌فعالی هستید، مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود بدهید
علائم بیش‌فعالی باعث ایجاد اختلال در روابط می‌شوند. نکات زیر به شما کمک می‌کنند مکالمات رضایت‌بخشی با همسر خود و سایر افراد داشته باشید.
- تا جایی که امکان دارد با هم رودررو ارتباط برقرار کنید: نشانه‌های غیرکلامی مانند تماس چشمی، لحن صدا و ژست‌ها بسیار بیشتر از کلمات ارتباط برقرار می‌کنند. برای درک احساساتِ پشت کلمات، شخصاً و رودررو با همسر خود ارتباط برقرار کنید و سعی کنید از تلفن، پیامک یا ایمیل استفاده نکنید.
- فعالانه گوش کنید و حرف یکدیگر را قطع نکنید: درحالی‌که طرف مقابل در حال صحبت است، سعی کنید ارتباط چشمی خود را حفظ کنید. اگر متوجه شدید ذهنتان سرگردان است، کلمات را به‌صورت ذهنی تکرار کنید تا مکالمه را فراموش نکنید. همچنین سعی کنید حرفهای دیگران را قطع نکنید.
- سؤال بپرسید: به‌جای پرداختن به سؤالاتی که در ذهنتان است، برای رفع ابهامات ذهنی خود سؤال بپرسید. سؤال پرسیدن باعث می‌شود همسر شما بفهمد که به موضوع صحبت توجه می‌کنید.
- اگر حواستان پرت شد از طرف مقابل بخواهید صحبت‌ها را تکرار کند: به‌محض اینکه حواستان پرت شد و تمرکزتان را روی موضوع از دست دادید از همسرتان بخواهید صحبت‌هایش را تکرار کند. معمولاً تمرکز بر روی مکالمه طولانی برای فرد بیش‌فعال دشوارتر است.
- احساسات خود را مدیریت کنید: اگر نمی‌توانید احساسات خود را کنترل کنید و ممکن است چیزی بگویید که باعث ناراحتی شود از تمرینات مدیتیشن کمک بگیرید. مدیتیشن منظم باعث افزایش تمرکز حواس، کاهش تکانش گری و بهبود تمرکز می‌شود. همچنین به شما کمک می‌کند راحت‌تر احساسات خود را کنترل کنید و از طغیان‌های عاطفی، که می‌توانند به رابطه آسیب برسانند، جلوگیری می‌کند.
مانند یک تیم با هم کار کنید
حضور فردی بیش‌فعال در رابطه زناشویی به این معنی نیست که نمی‌توانید رابطه‌ای متعادل و رضایت‌بخش داشته باشید. نکته کلیدی این است که یاد بگیرید با هم به‌صورت یک تیم کار کنید. یک رابطه سالم شامل شراکت طرفین و حمایت از یکدیگر در طول زندگی مشترک است.
ببینید هرکدام از طرفین در چه کارهایی مهارت دارد و بر اساس مهارت‌ها وظایف را تقسیم کنید. درصورتی‌که هر دو طرف در زمینه‌ای خاص ضعیف هستید، از کمک دیگران استفاده کنید. به وظایف خودتان پایبند باشید و آن‌ها را سر موقع انجام دهید. برای بررسی پیشرفت خود در رابطه به مشاور مراجعه کنید و از کمک‌های او استفاده کنید.
یک طرح عملی ایجاد کنید
اگر مبتلا به بیش‌فعالی باشید، احتمالاً در نظم یا پیش‌بردن کارها خوب عمل نمی‌کنید. اما این بدان معنا نیست که نمی‌توانید برنامه مشخصی را اجرا کنید. همسرتان در این زمینه می‌تواند به شما کمک کند. او در ابتدا برنامه‌ای مشخص را تنظیم می‌کند و سپس از شما می‌خواهد طبق برنامه پیش بروید. سعی کنید کارهای روزمره را بر روی یک تقویم دیواری بزرگ بنویسید تا از آن‌ها غافل نشوید.
به فرد مبتلا به بیش‌فعالی کمک کنید
درصورتی‌که همسرتان بیش‌فعال است به روش‌های زیر به او کمک کنید:
- برای کارها روالی مشخص تعیین کنید: برای کارهایی که باید انجام دهید برنامه‌ریزی کنید و زمان‌های مشخصی را برای وعده‌های غذایی، ورزش و خواب در نظر بگیرید.
- وظایف را بنویسید: سعی کنید از نوشتن وظایف بر روی تخته وایت برد، تقویم یا یادآور تلفن همراه استفاده کنید.
- به‌هم‌ریختگی را کنترل کنید: افراد مبتلا به بیش‌فعالی به‌سختی می‌توانند نظم و برنامه‌ریزی داشته‌باشند و به‌هم‌ریختگی باعث می‌شود احساس کنند زندگی آن‌ها از کنترل خارج شده است. به همسر خود کمک کنید سیستمی برای مقابله با درهم‌ریختگی پیدا کند.
- از همسر خود بخواهید توافق‌ها را تکرار کند: برای جلوگیری از سوءتفاهم، از همسر خود بخواهید آنچه را که توافق کرده‌اید تکرار کند تا مطمئن شوید چیزی را از قلم نینداخته است.
احساسات زوجین در زندگی مشترک
فرد مبتلا به بیش‌فعالی و همسر او، پس از ازدواج با احساسات مختلفی مواجه می‌شوند. توجه به این احساسات بسیار اهمیت دارد.
احساسات فرد مبتلا به بیش‌فعالی
- متفاوت بودن: مغز این‌گونه افراد اغلب در حال مسابقه است. فرد بیش‌فعال دنیا را به شکلی تجربه می‌کند که دیگران درک نمی‌کنند یا با آن ارتباط برقرار نمی‌کنند.
- آشفتگی: فرد مبتلا به بیش‌فعالی دائماً تحت تأثیر استرس قرار دارد. برای او تحت کنترل نگه‌داشتن زندگی روزمره بسیار دشوار است.
- تابع همسر بودن: همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی همیشه در حال تصحیح آن‌ها است. این اصلاحات باعث می‌شود فرد بیش‌فعال احساس بی‌کفایتی و انزجار کند.
- شرمندگی: آن‌ها اغلب حجم زیادی از شرم خود را پنهان می‌کنند و گاهی اوقات شرم را با عصبانیت بروز می‌دهند.
- مورد بی‌مهری قرار گرفتن: یادآوری مداوم همسر، رئیس و دوستان مبنی بر اینکه باید «تغییر» کنند، باعث می‌شود احساس کنند همان‌طور که هستند دوست‌داشتنی نیستند.
- ترس از شکست دوباره: با بدتر شدن روابط آن‌ها، ترس آن‌ها از شکست دوباره افزایش می‌یابد. بنابراین میلی به تلاش ندارند.
- آرزوی دوست داشته شدن: یکی از قوی‌ترین خواسته‌های عاطفی افراد مبتلا به بیش‌فعالی این است که دیگران آن‌ها را همان‌طور که هستند (با وجود نقص‌هایشان) دوست داشته باشند.
احساسات همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی
- مورد بی‌مهری قرار گرفتن: همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی، عدم توجه او را به‌عنوان عدم علاقه تعبیر می‌کند.
- عصبانی و از نظر عاطفی سرخورده: در روابط زناشویی خشم و رنجش نیز نفوذ می‌کنند. گاهی اوقات عصبانیت ناشی از بی‌مهری‌ها منجر به قطع ارتباط می‌شود. همچنین در برخی مواقع همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی از نظر عاطفی سرخورده می‌شود و احساسات خود را سرکوب می‌کند.
- استرس زیاد: همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی بخش بزرگی از مسئولیت‌های زندگی را بر عهده می‌گیرد و فرصتی برای رسیدگی و مراقبت از خود ندارد. این مسئله باعث ایجاد استرس زیادی می‌شود.
- نادیده گرفته شدن: از نظر همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی منطقی نیست که همسرش به کارهای خیلی روشن و مشخص توجه نمی‌کند و از انجام دادن آن‌ها سر باز می‌زند.
- خستگی و فرسودگی: همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی مسئولیت‌های زیادی را بر عهده دارد و به نظر می‌رسد هیچ تلاشی برای اصلاح رابطه وجود ندارد.
- ناامیدی: گاهی اوقات همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی از تکرار مشکلات و رفع نشدن آن‌ها ناامید می‌شود.
نکاتی برای همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی
برخی نکات وجود دارند که به همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی کمک می‌کنند. توجه به این نکات به اصلاح روابط آن‌ها کمک می‌کند:
- شما نمی‌توانید همسر خود را کنترل کنید، اما می‌توانید اعمال خود را کنترل کنید. بنابراین از حملات کلامی و نق زدن دست بردارید. هیچ‌کدام از آن‌ها باعث بهبود رابطه نمی‌شوند.
- هنگامی‌که همسرتان پیشرفت می‌کند، تشویقش کنید.
- در صورت امکان، سعی کنید به‌جای آنچه که درواقع انجام می‌دهد، بر نیات او تمرکز کنید. اینکه او در طول حرف زدن شما، حواسش به موضوع دیگری پرت می‌شود، عمدی نیست. یکی از علائم بیماری او از دست دادن تمرکز است. بنابراین سعی نکنید از این اتفاقات سوءبرداشت کنید.
- سعی کنید نقش «والد» را برای همسر خود ایفا نکنید. والد بودن شما باعث آسیب رسیدن به رابطه شما می‌شود.
نکاتی برای فرد مبتلا به بیش‌فعالی
در ادامه نکاتی برای کمک به همسر فرد مبتلا به بیش‌فعالی ذکر شده است. توجه به این نکات به اصلاح روابط آن‌ها کمک می‌کند:
- این واقعیت را بپذیرید که علائم بیش‌فعالی در روابط شما تداخل ایجاد می‌کنند. این تداخلات به معنی غیرمنطقی بودن همسر شما نیست.
- گزینه‌های درمانی را بررسی کنید و سعی کنید علائم خود را مدیریت کنید.
- اگر احساسات شدید باعث می‌شود در حین گفتگو با همسرتان حواستان پرت شود، از قبل توافق کنید که در طول صحبت باید کمی تأمل کنید تا آرام شوید و بتوانید با تمرکز به ادامه گفتگو بپردازید.
- راه‌هایی برای توجه بیشتر به همسرتان بیابید. اگر همسرتان احساس کند مورد توجه شما قرار می‌گیرد کمتر حس والد نسبت به شما خواهد داشت.
خدمات کلینیک توانبخشی رسش
کلینیک توانبخشی رسش با کادری مجرب و حرفهای به ارائه خدمات توانبخشی می‌پردازد. یکی از خدمات این کلینیک مشاوره در خصوص بیماری‌هایی مانند بیش‌فعالی است. کارشناسان و مشاوران این مرکز با ارائه خدمات مختلف گفتاردرمانی، کاردرمانی و ... به شما کمک می‌کنند ازدواجی موفق داشته باشید. بنابراین درصورتی‌که خودتان بیش‌فعال هستید یا همسرتان از بیش‌فعالی رنج می‌برد به ما مراجعه کنید تا با کمک پزشکان دلسوز این مجموعه زندگی‌ای شاد در کنار همسر خود تجربه کنید.
منبع:
