سایر 14 روش کاربردی برای افزایش تمرکز در کودکان
تمرکز یکی از ویژگی‌های اساسی است که فرد باید برای دستیابی یا تکمیل حتی ساده‌ترین کارهای روزانه داشته باشد. میزان تمرکز به‌طور مستقیم بر کیفیت و کمیت کار انجام‌شده تأثیر می‌گذارد. بنابراین، تمرکز مهارتی است که همه به آن نیاز دارند.
تمرکز مهارت و کیفیتی است که در طول زمان و با تمرین زیاد می‌توان آن را توسعه داد. ازآنجایی‌که دوران کودکی زمانی برای یادگیری، رشد و توسعه مهارت‌ها است، تمرکز در این دوره تأثیر قابل توجهی بر رشد کودک می‌گذارد.
دلایل عدم تمرکز در کودکان
آیا فرزند شما در تمرکز کردن مشکل دارد؟ قبل از اینکه نگران شوید، ممکن است دلایل ساده‌ای برای این مشکل وجود داشته باشند. عوامل مؤثر بر کاهش تمرکز کودکان عبارت‌اند از:
- کمبود خواب: میزان خواب مورد نیاز کودکان در سنین مختلف متفاوت است، اما تا سن 12سالگی بین 10 تا 14 ساعت و پس از آن حدود 9 ساعت است. اگر فرزند شما به اندازه کافی نمی‌خوابد، ممکن است توانایی تمرکز او کاهش یابد.
- رژیم غذایی نامتعادل: آنچه که می‌خوریم تأثیر زیادی بر بسیاری از موارد ازجمله تمرکز دارد. اگر فرزندتان وعده‌های غذایی خود را حذف می‌کند یا رژیم غذایی پر از قند و چربی دارد، این می‌تواند به مشکلات توجه منجر شود.
- سخت بودن بیشازحد وظایف: اگر انجام کاری (چه در مدرسه یا خانه) برای فرزندتان بیشازحد سخت باشد، احتمالاً در تمرکز کردن با مشکل مواجه خواهد شد.
- حواس‌پرتی‌های زیاد: هر چند بازی‌های ویدیویی، تلویزیون، تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و نت‌فلیکس سرگرم‌کننده هستند، اما منبع اصلی مشکلات تمرکز در کودکان نیز محسوب می‌شوند.
- مشکلات و نگرانی‌ها: همان‌طور که بزرگسالان به‌دلیل نگرانی‌ها و مشکلات در تمرکز بر کارهای مهم مشکل دارند، کودکان نیز می‌توانند با همین مسئله مواجه شوند. اگر کودک شما فکری در سر داشته باشد یا درگیر مسئله‌ای شخصی باشد، می‌تواند به‌راحتی حواسش پرت شود.
- کمبود فعالیت بدنی: نبود ورزش یا فعالیت بدنی کافی می‌تواند به کاهش تمرکز در رفتار کودک منجر شود.
- بی‌نظمی: آیا فرزند شما بی‌نظم است؟ آیا وسایلش را همه جا رها می‌کند، چیزها را فراموش می‌کند و اطلاعات مهم مربوط به تکالیف و کارهای مدرسه را یادداشت نمی‌کند؟ مشکلات تمرکز در کودکان می‌تواند با نبود نظم بدتر شوند.
- مشکلات یادگیری: اگر درمورد رفتار فرزندتان نگران هستید و فکر می‌کنید علائم مشکلات یادگیری مانند اختلال کم‌توجهی (ADD)، اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD)، یا نارساخوانی (دیسلکسیا) را از خود نشان می‌دهد، توصیه می‌کنیم از متخصص پزشکی مشورت بگیرید.
روشهای افزایش تمرکز کودک در خانه
کارهای زیادی وجود دارند که می‌توانید در خانه انجام دهید تا به فرزندتان کمک کنید تمرکز خود را بهبود بخشد. می‌توانید از ایده‌ها و پیشنهادات ما استفاده کنید:
وظایف کودکان را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید
تقسیم وظایف به قسمت‌های کوچک‌تر، روشی مناسب برای افزایش تمرکز در کودکان است. بنابراین فعالیت‌ها و وظایف کودک را به بخش‌های مختلف تقسیم کنید و از او بخواهید کم‌کم به انجام آنها بپردازد. به‌عنوان مثال، اگر قرار است کودک اتاق خود را تمیز کند، تمیزکاری را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید؛ مثلاً اول اسباب‌بازی‌ها را کنار بگذارد، سپس کتاب‌ها را در قفسه بگذارد، لباس‌ها را در کمد و سبد لباس‌شویی بگذارد و سپس تخت را مرتب کند. با تکمیل هر کار، کودک شما احساس موفقیت خواهد کرد. همین استراتژی را می‌توان برای تکالیف یا پروژه‌های مدرسه نیز دنبال کرد.
زمانی را برای فعالیت بدنی کودکان در نظر بگیرید
کودکان انرژی زیادی دارند و انتظار از آنها برای نشستن و انجام فعالیت‌های طولانی‌مدت باعث افزایش ناامیدی در کودک و والدین می‌شود. بنابراین اجازه دهید کوچولوی شما بین درس خواندن و انجام کارهای دیگر بدود و بازی کند. این کار باعث شادابی ذهن کودک، کاهش بی‌قراری و افزایش تمرکز می‌شود.
برنامه منظمی برای مطالعه کودک تنظیم کنید
برنامه‌ای منظم برای کودک طراحی کنید و زمان ثابتی را به مطالعه او اختصاص دهید. با تمرین منظم، کودکان به زودی خواهند فهمید که از آنها چه انتظاری می‌رود. ثبات نکته کلیدی است و اگر فرزند شما بداند امکان تغییر برنامه درسی، مطالعه یا تکالیف وجود ندارد، سعی می‌کند کار خود را با تمرکز بیشتر انجام دهد.
به کودک استراحت بدهید یا تغییری در فعالیت‌های بین وظایف ایجاد کنید
نشستن و انجام تمام تکالیف به‌طور همزمان می‌تواند خسته‌کننده باشد؛ زیرا کودک شما از نظر ذهنی خسته می‌شود. بنابراین به او استراحت بدهید یا تغییری در فعالیت‌های بین وظایف ایجاد کنید. برای افزایش سطح تمرکز، پس از اتمام تکلیفی خاص و قبل از رفتن به تکلیف دیگر، استراحتی کوچک به کودک بدهید. استراحت کوتاه و خوردن میان‌وعده یا انجام چند کار هنری و کاردستی قبل از ریاضی، خستگی ذهنی کودک را از بین می‌برد و تمرکز را برای تکالیف بعدی افزایش می‌دهد. همچنین باعث می‌شود کودک با سرعتی خیلی بالاتر تکالیف بعدی را انجام دهد.
کارهای ساده را در خانه به کودک محول کنید
یکی از نکات عالی برای بهبود تمرکز کودکان، این است که به آنها کارهای ساده محول کنید. حتی کارهای معمولی خانه مانند پاک کردن بشقاب‌ها، گذاشتن گوجه‌فرنگی‌ها در سبد سبزیجات یا مالیدن کره و مربا به نان‌ها همگی نیاز به تمرکز دارند. همچنین رضایتی که آنها پس از اتمام کار به دست می‌آورند باعث تشویق آنها به انجام وظایف بیشتر می‌شود.
زمانی را برای پایان کار و پاداش دادن به کودکان تعیین کنید
کودکان معمولاً از تکرار خسته می‌شوند و علاقه خود را به فعالیت‌های تکراری از دست می‌دهند. بنابراین فعالیت‌ها و وظایف را برای آنها چالش‌برانگیز کنید تا با علاقه به انجام آنها ادامه دهند. کودکان چالش‌ها را دوست دارند و ایجاد چالش راه خوبی برای افزایش تمرکز آن‌هاست. با دادن محدودیت زمانی آنها را به چالش بکشید و یک تایمر با زنگ هشدار تنظیم کنید. علاوه‌بر تمجیدهای منظم، می‌توانید با در آغوش گرفتن و بوسیدن به کودکان پاداش دهید.
بازی‌هایی انجام دهید که نیاز به تمرکز دارند
تنها وظایف و فعالیت‌ها نیستند که می‌توانند تمرکز را افزایش دهند، بلکه بازی‌های سرگرم‌کننده زیادی نیز وجود دارند که باعث افزایش تمرکز کودک می‌شوند. به‌عنوان مثال معماها، جستجوی کلمات، پازل‌ها، بلوک‌ها، بازی‌های حافظه و غیره می‌توانند تمرکز کودک را افزایش دهند و سرگرمی و فرصتی عالی برای ایجاد پیوند بین اعضای خانواده باشند.
عوامل حواس‌پرتی را حذف کنید
اولین و مهم‌ترین روش برای بهبود تمرکز در کودکان این است که هنگام انجام وظایف یا تکالیف کودک، عوامل حواس‌پرتی مانند موبایل‌ها و تبلت‌ها را از دسترس او دور نگه دارید. حتی تماشای تلویزیون در حین انجام کارهای ساده می‌تواند حواس کودک را پرت کند و باعث کاهش سرعت پیشرفت او شود. نگاه مداوم به تبلت یا چک کردن پیام‌ها نیز می‌توانند کودک شما را آزار دهند و باعث شوند حواس او از کار فعلی منحرف شود.
دستورالعمل‌های واضح و ساده بدهید
کودکان زمانی بهترین عملکرد خود را نشان می‌دهند که دستورالعمل‌های بسیار ساده و واضح دریافت کنند. وقتی از فرزندمان می‌خواهیم اتاقش را تمیز کند، کودک با حجم بالایی از فعالیت مواجه می‌شود که باعث دلهره و نگرانی می‌شود. بنابراین سعی کنید وظایف را به‌صورت یک یا دو دستورالعمل ساده بیان کنید.
از انجام چند فعالیت به‌صورت همزمان بپرهیزید
به‌جای برنامه‌ای شلوغ با فعالیت‌های زیاد، به کودک خود کمک کنید برنامه روزانه ساده‌ای داشته باشد. در حین بازی نیز روی یک بازی متمرکز شوید و سعی کنید درگیری‌ها و فعالیت‌های فوق برنامه فرزندتان را محدود کنید.
زمان مشاهده صفحه نمایش را محدود کنید
اطمینان حاصل کنید که کودک شما در تمام طول روز به صفحه نمایش دیجیتال چسبیده نیست؛ زیرا استفاده بیشازحد از صفحه نمایش‌های دیجیتال مانند تلویزیون، تبلت و موبایل بر توانایی او در تمرکز تأثیر می‌گذارد. به‌آرامی زمان را کاهش داده و فعالیت‌های دیگر را در برنامه کودک قرار دهید.
سبک یادگیری کودک را بشناسید
اگر فرزند شما در مدرسه تحصیل می‌کند، از سبک یادگیری او حمایت کنید. اگر فرزندتان در خانه آموزش می‌بیند، فرصت‌هایی را برای او فراهم کنید تا به سبکی که برای او بهتر است یاد بگیرد. به‌طور عمده چهار نوع یادگیرنده وجود دارند و وظیفه والدین این است که تشخیص دهند فرزندانشان چه نوع یادگیرنده‌هایی هستند:
- شنیداری: از شنیدن محتوا سود می‌برد
- بصری: از دیدن محتوا سود می‌برد
- جنبشی: از استفاده از حرکت برای درک محتوا بهره‌مند می‌شود
- لمسی: از توانایی لمس محتوا بهره‌مند می‌شود
شرایط استراحت و خواب کافی را فراهم کنید
اطمینان حاصل کنید که کودک شما شب‌ها به اندازه کافی می‌خوابد و در طول روز نیز چرت کوتاهی دارد. خواب کافی نه‌تنها باعث می‌شود خستگی ذهنی کودک برطرف شود، بلکه او را هوشیار نگه می‌دارد و به او کمک می‌کند تا روی کارهایی که در دست دارد تمرکز بهتری داشته باشد.
رژیم غذایی سالم تهیه کنید
رژیم غذایی کودک باید حاوی غذاهایی باشد که به رشد مغز کمک می‌کنند. غذاهایی مانند شیر، تخم مرغ، ماهی، جو دوسر و مغزها سرشار از اسیدهای چرب امگا 3، فولات، پروتئین و ویتامین دی هستند. آنها رشد مغز را تقویت کرده و به افزایش تمرکز کمک می‌کنند. غذاهای سرشار از قند، نمک و چربی‌های ناسالم باید به مقدار کم مصرف شوند؛ زیرا تمرکز و بی‌حالی کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
چگونه به کودک کمک کنیم در کلاس درس تمرکز کند؟
برای همه معلمان عزیزی که با مشکل عدم تمرکز در دانش‌آموزان خود روبرو هستند، در اینجا چند نکته برای کمک به تمرکز کودکان در کلاس درس آورده شده‌اند:
- زبان خود را ساده نگه دارید.
- از سبک یادگیری کودک آگاه باشید.
- فعالیت‌ها را به‌صورت عملی نشان دهید تا کودک بتواند از مثال شما پیروی کند.
- حواس‌پرتی‌های بصری را در کلاس درس، به‌ویژه اطراف تخته، کاهش دهید.
- از حواس‌پرتی‌های صوتی که ممکن است از داخل یا خارج کلاس ایجاد شوند، آگاه باشید و سعی کنید آنها را به حداقل برسانید.
- از فهرست یا تصویر برای مرتب نگه‌داشتن فعالیت‌های روزانه استفاده کنید و به کودک کمک کنید منظم بماند.
- مطمئن شوید که صندلی کودک خیلی نزدیک پنجره نیست؛ زیرا ممکن است حواسش به بیرون پرت شود.
- کودک را کنار همکلاسی‌ای بنشانید که توجه بیشتری دارد و رویکرد آرام‌تری به کار دارد.
جمع‌بندی
کودکان خردسال به‌طور مداوم در حال رشد، توسعه و یادگیری مهارت‌های جدید هستند. در این زمان، والدین و معلمان باید برای آموزش عادات خوب به کودک وقت بگذارند و آنها را در برنامه و روال مناسب قرار دهند. مهارت‌هایی که در این سن ایجاد می‌کنیم تا آخر عمر برای ما دوام خواهند داشت. بنابراین به روشهای افزایش تمرکز توجه داشته باشید و از آنها در طول آموزش کودک استفاده کنید.
جهت دریافت مشاوره رایگان برای درمان اختلالات مختلف و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه درکنار شما و پاسخگوی شماست.
منابع
