فلج مغزی درمان آبریزش دهان کودکان فلج مغزی - تقویت ماهیچه ها
یکی از مشکلات عمده‌ای که کودکان مبتلا به فلج مغزی با آن مواجه هستند، آبریزش دهان است. آبریزش دهان زمانی اتفاق میفتد که بزاق در خارج از دهان جریان می‌یابد. در حالت عادی، فرد می‌تواند تولید بیش‌ازحد بزاق را احساس کند و آن را ببلعد. اما کودکان مبتلا به فلج مغزی مبتلا به اختلال عملکرد حسی نیز می‌باشند که این مسئله به نوبه خود تشخیص آبریزش دهان را برای آنها دشوار می‌کند. علاوه بر این، اختلال عملکرد آناتومیک یا حرکتی آنها در بلع نیز ممکن است توانایی مدیریت افزایش ترشح را مختل کند. در ادامه تکنیک هایی را جهت کاهش آبریزش دهان این کودکان ارائه می کنیم:
تثبیت موقعیت
- قبل از اجرای هر درمانی، بررسی وضعیت بیمار ضروری است. هنگام نشستن، فرد باید کاملاً حمایت شود و راحت باشد. وضعیت مناسب با کنترل مناسب تنه و سر، زمینه را برای بهبود کنترل دهانی آبریزش دهان و بلع فراهم می‌کند.
- یک وضعیت خوب وضعیتی است که در آن وزن شما به‌طور یکنواخت و بدون کار بیش‌ازحد عضلانی توزیع شود و شما را قادر می‌سازد تا با کمترین خستگی کار مورد نظر خود را انجام دهید. حالت نشستن عمودی کلاسیک شامل نشستن با باسن و زانو در زاویه راست، پاها صاف و تنه کم و بیش عمودی است.
- تنظیم موقعیت باید بسته به تفاوت‌های وضعیتی کودک انجام شود. لطفاً با فیزیوتراپ کودک خود مشورت کنید تا وضعیت بدنی مناسب را برای کودک شما انتخاب کند.
مهارت‌های خوردن و آشامیدن
- مهارت‌های غذایی ضعیف می‌توانند آبریزش دهان را تشدید کنند.
- توجه ویژه و ایجاد تکنیک‌های بهتر در بستن لب، حرکت زبان و بلع ممکن است تا حدودی منجر به بهبودی شود.
- میوه‌های اسیدی و الکل تولید بیشتر بزاق را تحریک می‌کنند، بنابراین اجتناب از آنها به کنترل آبریزش دهان کمک می‌کند.
کنترل ماهیچه‌های صورت
- این روش به بهبود کنترل حرکتی دهان، آگاهی حسی و دفعات بلع کمک می‌کند. این روش درمانی معمولاً توسط گفتاردرمانگران انجام می‌شود. اما در خانه نیز می‌توانید با استفاده از تکنیک‌های ساده به کنترل ماهیچه‌های صورت کمک کنید:
آیسینگ (یخ زدن)
- این روش باعث افزایش تحریک و آگاهی دهان می‌شود. بستنی یا یخ را روی لب‌ها قرار داده و از وسط به بیرون حرکت دهید و سپس از کودک بخواهید لبخند بزند. اگر کودک نسبت به یخ حساس است آن را در حوله بپیچید و در جهت عقربه‌های ساعت و خلاف جهت عقربه‌های ساعت داخل و اطراف عضلات گونه حرکت دهید. این کار به کاهش آبریزش دهان کمک می‌کند.
مسواک زدن
- برای تحریک حواس و اعصاب اطراف دهان می‌توانید از مسواک‌های انگشتی یا نرم استفاده کنید. بهتر است مسواک زدن قبل از غذا انجام شود.
مسواک برقی
- می‌توانید برای تحریک ماهیچه‌های گونه‌ها و لب‌ها از مسواک برقی استفاده کنید. برای ماساژ گونه‌ها می‌توانید از ویبراتورهای کوچک پشت مسواک استفاده کنید. ماساژ دادن لثه‌ها و تحریک دندان‌ها باعث افزایش مهارت‌های کنترلی در کودکان مبتلا به فلج مغزی می‌شود.
ماساژ لب و دهان
- لب بالا و پایین فرزندتان را ببندید و ناحیه اطراف لب را با ضربه زدن، نوازش و فشار مستقیم به عضلات با استفاده از نوک انگشتان تحریک کنید. این کار به بهبود آگاهی دهانی کمک می‌کند و به نوبه خود می‌تواند به طور آبریزش دهان را تا حدی کنترل کند.
تمرینات حسی حرکتی دهانی
تکنیک‌های زیر به افزایش آگاهی حسی دهانی کودک کمک می‌کنند.
- انجام بازی بوسیدن. برای جالب‌تر شدن این بازی، از رژ لب استفاده کنید و از کودک بخواهید روی آینه، دستمال کاغذی یا دست بازی بوسیدن انجام دهد.
- استفاده از سازهای بادی. از کودک بخواهید از سازهای بادی مختلف یا سوت زدن برای تقویت لب‌ها و عضلات دهان استفاده کنید.
- نگه داشتن اشیاء بین لب‌ها. برای تقویت لب‌ها می‌توانید کاغذ، مداد یا هر شیء دیگری را بین لب‌های کودک قرار دهید و از او بخواهید آنها را برای مدت زمان مشخصی نگه دارد.
- بازی با نی. مکیدن مایع با کمک نی‌هایی با ضخامت‌های مختلف به تقویت عضلات کودک کمک می‌کند. ابتدا از نی‌های نازک شروع کنید سپس ضخامت آنها را تغییر دهید و از مایعات غلیظ مانند میلک شیلک برای سخت‌تر شدن کار استفاده کنید.
- بازی‌های فوت کردن. کودک را تشویق کنید گونه‌های خود را باد کند و هوا را از یک طرف به طرف دیگر حرکت دهد. همچنین می‌توانید خاموش کردن شمع‌ها و استفاده از حباب‌ساز را برای سرگرم کردن کودک پیشنهاد دهید.
- بازی‌های مکیدن. بازی‌هایی که نیاز به مکیدن هوا با نی دارد را امتحان کنید. هدف از این فعالیت، برداشتن یک نخود یا تکه‌های کوچک کاغذ است (مطمئن شوید نخودها از نی بزرگ‌تر هستند). شمارش تعداد نخودها یا کاغذهای منتقل‌شده می‌تواند فعالیتی سرگرم‌کننده برای کودک باشد. به‌علاوه این فعالیت به تقویت عضلات دهان و لب‌های کودک کمک می‌کند.
- خوردن غذاهای محرک. خوردن غذاهای ترش و تند یا غذاهای سرد مانند میوه‌های یخ‌زده یا بستنی به تحریک دهان کودک کمک می‌کند.
- استفاده از بالم لب. از بالم لب طعم‌دار (حاوی مواد خوراکی) برای افزایش آگاهی کودک نسبت به لب‌ها استفاده کنید.
- استفاده از بافت‌های مختلف. انواع پارچه‌های بافت‌دار را دور دهان کودک بمالید و عضلات اطراف دهان او را تحریک کنید.
جمع‌بندی
آبریزش دهان یکی از مشکلاتی است که در کودکان مبتلا به فلج مغزی مشاهده می‌شود. کودکان مبتلا به فلج مغزی با ناتوانی در کنترل ماهیچه‌ها مواجه هستند. این مسئله باعث می‌شود قادر به کنترل عضلات دهان خود نباشند و با آبریزش مواجه شوند. مداخله زودهنگام و درمان به موقع با کمک گفتاردرمانگر به تقویت عضلات صورت، زبان و دهان کودک کمک می‌کند و مانع از آبریزش بیش‌ازحد از دهان کودکان فلج مغزی می‌شود.
