بیش فعالی علائم بیش فعالی در نوزادان و کودکان زیر یک سال
بیش فعالی معمولاً تا زمانی که کودک بزرگتر شود، (چهار سالگی به بالا) بهعنوان اختلال شناخته نمیشود. درواقع در حال حاضر هیچ معیاری ازنظر علائم و نشانههای سالهای کودکی برای نشان دادن بیش فعالی وجود ندارد. تحقیقات نشان میدهند تشخیص بیش فعالی در نوزادان و کودکان نوپا بسیار دشوار است و بسیاری از نشانههای این اختلال ازجمله تمرکز کوتاه، تکانشگری، عصبانیت و سطوح بالای فعالیت رفتارهایی هستند که با بهانهگیریهای کودک در دو سالگی مرتبط هستند.
بااینحال طبق تحقیقات محدود انجامشده، ویژگیهای خاصی در نوزادان وجود دارند که ممکن است نشاندهنده تشخیص بیش فعالی در آینده باشند. این ویژگیها شامل موارد زیر هستند:
- ممکن است متوجه شوید که نوزاد شما خلقوخوی چالش برانگیزتری دارد.
- نوزاد شما ممکن است نشانههایی از تأخیر زبان را بهخصوص بین 9 تا 18ماهگی نشان دهد.
- نوزاد شما ممکن است علائم تأخیر حرکتی را در سنین 9 تا 18ماهگی نشان دهد.
- ممکن است متوجه شوید که دیگران نوزادتان را بهعنوان فردی دمدمیمزاج یا بهانهگیر توصیف میکنند.
- ممکن است متوجه شوید فرزند شما با مشکلات خواب دستوپنجه نرم میکند. مشکلات خواب یکی از علائم اولیه بیش فعالی هستند که اغلب مورد توجه قرار نمیگیرند و نه تنها زمان خواب نوزاد را به چالشی بزرگ تبدیل میکنند، بلکه میتوانند سایر علائم را نیز تشدید کنند. مشکلات خواب بهصورت مشکل در به خواب رفتن یا خوابیدن، خواب بیقرار یا بیداری مکرر، صحبت کردن یا راه رفتن در طول خواب و خوابآلودگی یا خستگی در طول روز ظاهر میشوند.
با بزرگتر شدن نوزاد و رسیدن او به سالهای نوپایی، ممکن است علائم دیگری از بیش فعالی احتمالی را مشاهده کنید. این علائم عبارتاند از:
- ممکن است متوجه شوید که کودک نوپای شما در تمرکز و توجه مشکل دارد.
- ممکن است متوجه شوید که کودک نوپای شما نمیتواند از حرکت باز بماند و بیشازحد فعالیت میکند.
- ممکن است متوجه شوید که کودک نوپای شما نسبت به سایر کودکان نوپای هم سن خود، تکانشگرتر است.
سطوح مختلف بیش فعالی ازنظر شدت شامل موارد زیر هستند:
|
خفیف |
متوسط |
شدید |
|
علائم کم، تأثیر کم بر زندگی روزمره |
علائم بیشتر، تأثیر متوسط بر زندگی روزمره |
علائم زیاد، تأثیر قابل توجه بر زندگی روزمره |
تفاوتهای جنسیتی در علائم بیش فعالی
بیش فعالی در دختران بسیار متفاوت از پسران ظاهر میشود.
پسران بیشتر به بیشفعالی مبتلا میشوند، اما این مسئله به این دلیل نیست که دختران کمتر مستعد ابتلا به این اختلال هستند. بلکه علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی در دختران میتوانند ظریفتر باشند و تشخیص اختلال را سختتر کنند.
تحقیقات انجامشده در سال 2010 نشان میدهند پسرها علائم بیرونی بیشتری مانند دویدن به اطراف و رفتار تکانشی از خود نشان میدهند اما رفتارهای بیشفعالی در دختران مانند خیالبافی بیشتر درونی هستند.
ازآنجاییکه این علائم اغلب نادیده گرفته میشوند، دختران ارزیابی یا درمان موردنیاز خود را دریافت نمیکنند و این مسئله میتواند منجر به مشکلات جسمی و روحی در آینده شود.
تشخیص بیش فعالی در نوزادان
معمولاً بیش فعالی در نوزادان بهراحتی تشخیص داده نخواهد شد (حتی اگر علائم احتمالی را مشاهده کنید)؛ زیرا نوزادان در چند سال اول کمی تغییر کرده و رشد میکنند. بنابراین علائمی مانند بیقراری، گریه بیشازحد، یا هر رفتار آزاردهنده دیگری ممکن است با گذشت زمان کاهش یابند.
اگرچه در سنین پایین نمیتوان بیش فعالی را در نوزاد تشخیص داد، همچنان باید هر گونه نگرانیای را که درمورد علائم کودک خود دارید با پزشک اطفال در میان بگذارید تا همانطور که فرزند شما بزرگ میشود، بتوانید از آنچه در حال وقوع است مطلع باشید و به نظارت بر علائم بیش فعالی ادامه دهید.
تشخیص بیش فعالی نوزاد به زمان زیادی در حدود 6 ماه نیاز دارد. در این فرایند نه تنها رفتار نوزاد باید ردیابی شود، بلکه باید علائم را در بیش از یک حالت بررسی کنید.
چرا؟ در برخی موارد مشکلی رشدی ممکن است بهاشتباه بهعنوان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی تشخیص داده شود و از درمان مناسب کودک جلوگیری کند.
مشکلات رفتاری تنها دلایلی نیستند که باعث میشوند پزشک در سنین پایین به بیش فعالی مشکوک شود.
نشانههای دیگر عبارتاند از:
- عوامل ژنتیکی
- مصرف مواد مخدر یا الکل در دوران بارداری
- مصرف ماری جوانا در دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض سموم محیطی در دوران بارداری
- زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد هنگام تولد
- مشکلات سیستم عصبی مرکزی در لحظات بحرانی رشد
- تأخیر در رشد حرکتی، گفتار و زبان
- سابقه خانوادگی بیش فعالی
همانطور که هیچ دستورالعملی برای تشخیص بیشفعالی در نوزادان وجود ندارد، هیچ پروتکلی نیز برای درمان وجود ندارد.
بنابراین اگر نوزاد یا کودک نوپای شما علائم بیش فعالی را نشان میدهد، باید به متخصص اطفال، آسیبشناس گفتار، روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید. متخصص پس از ارزیابی علائم، بهترین روش درمانی را به شما پیشنهاد میدهد.
استراتژیهای مداخله اولیه برای نوزادانی که علائم بیش فعالی را نشان میدهند
اگر فرزند شما نشانههای بیش فعالی را نشان میدهد، اجرای استراتژیهای مداخله زودهنگام میتواند به مدیریت علائم کمک قابل توجهی کند. این استراتژیها نهتنها از رشد کودک شما حمایت میکنند، بلکه ابزارهایی برای مدیریت مؤثرتر چالشهای احتمالی در اختیار شما قرار میدهند. بیایید به چند نکته عملی بپردازیم:
- روالی ساختاریافته ایجاد کنید. ثبات برای نوزادانی که ممکن است بیش فعالی داشته باشند امری حیاتی است. یک روال روزانه قابل پیشبینی ایجاد کنید که شامل زمان مشخص برای غذا، چرت زدن و بازی باشد.
- نوزاد را به انجام بازیهای تمرکز تشویق کنید. اسباببازیها و فعالیتهای متناسب با سن نوزاد را فراهم کنید که تمرکز و توجه او را افزایش دهند. زمان استفاده از تلویزیون را محدود کرده و بهجای آن از بازیهای جذاب و عملی استفاده کنید.
- تکنیکهای آرامشبخش را تمرین کنید. با راهبردهای آرامشبخش مانند تکان دادن ملایم، موسیقی ملایم یا ماساژ نوزاد به آرام کردن فرزند خود کمک کنید.
- به رفتارهای خود توجه کنید. نوزادان از محیط اطراف خود یاد میگیرند. بنابراین در تعاملات روزانه، کنترل و صبر خود را نشان دهید.
- بهدنبال حمایت حرفهای باشید. اگر درمورد رشد کودک خود نگران هستید، با متخصص اطفال یا متخصص رشد کودک برای راهنمایی بیشتر مشورت کنید.
همانطور که گفتیم میتوانید با راهکارهای ساده به رشد و سلامت فرزندتان کمک کنید.
جمعبندی
تشخیص بیش فعالی در نوزادان امری دشوار است؛ زیرا در بسیاری از موارد علائم نوزاد با رشد کاهش مییابند یا تحت تأثیر اختلالات دیگر قرار میگیرند. اما توجه به علائم و تشخیص زودهنگام بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین در صورتی که فکر میکنید فرزند شما مبتلا به بیش فعالی است، بهتر است علائم او را زیر نظر بگیرید و در اسرع وقت به کارشناسان ما در کلینیک توانبخشی رسش مراجعه کنید. کادر درمانی مجرب این مرکز در کوتاهترین زمان ممکن به تشخیص و ارائه راهکارهای درمانی میپردازند.
جهت دریافت مشاوره رایگان برای درمان اختلالات مختلف و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید. کلینیک رسش همیشه درکنار شما و پاسخگوی شماست.
منابع
سوالات متداول
خیر، علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی در نوزادان تازه متولدشده تشخیص داده نمیشود. بااینحال، توجه به رفتارهای غیرعادی مداوم در اوایل زندگی میتواند به والدین کمک کند تا مراقبت و حمایت مناسب را به موقع ارائه دهند.
برخی از رفتارهای طبیعی نوزاد ممکن است شبیه علائم بیش فعالی به نظر برسند، اما فقط الگوهای شدید و مداومی که بر زندگی روزمره تأثیر میگذارند، نگرانکننده هستند.
بله، تولد زودرس ممکن است احتمال بروز علائم ADHD را بهدلیل تفاوتهای رشدی اولیه در مغز و رفتار افزایش دهد.
بیشفعالی شامل حرکت بدون توقف و مشکل در آرام شدن است، در حالی که انرژی معمولی شامل فورانهای گاه به گاه انرژی با استراحت درصورت نیاز است.
بله، اگر بیقراری بهطور مداوم بر خواب، تغذیه یا روال عادی کودک تأثیر بگذارد، نگرانکننده است. با دقت فرزند خود را تحت نظر بگیرید و با متخصص اطفال برای بحث درمورد علائم بیش فعالی در نوزادان مشورت کنید.
درک و شناسایی علائم اولیه بیش فعالی بسیار مهم است؛ زیرا میتواند به والدین کمک کند تا مراحل رشد طبیعی را از نگرانیهای احتمالی متمایز کنند. تشخیص زودهنگام علائم و نشانههای اختلال نقص توجه و بیش فعالی نوزادان به والدین این امکان را میدهد تا حمایت و مراقبت مناسب را ارائه دهند.
