اختلالات ژنتیک گفتار درمانی سندرم داون - روش های درمانی و مزایای آن
اگر یکی از عزیزان شما مبتلا به سندرم داون باشد، می‌دانید که پس از تشخیص اختلال با چالش‌های زیادی مواجه می‌شوید. یکی از چالش‌برانگیزترین جنبه‌های سندرم داون، ناتوانی در برقراری ارتباط است. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم داون در درک صحبت‌های دیگران و بیان منظور خود مشکل دارند. یکی از روش‌های درمان مشکلات مربوط به برقراری ارتباط، گفتاردرمانی است. در ادامه گفتار درمانی سندرم داون مورد بحث قرار گرفته است. پس با ما همراه باشید و این مطلب را از دست ندهید.
سندرم داون چیست؟
افراد مبتلا به سندرم داون (عقبافتادگی ذهنی یا منگولیسم) با یک کروموزوم اضافی در جفت کروموزوم 21 متولد می‌شوند. اکثر افراد دارای دو کپی از این کروموزوم هستند، اما افراد مبتلا به سندرم داون دارای سه کپی هستند. این اختلال باعث تأخیر در رشد جسمی و روانی می‌شود.
مشکلات ارتباطی در افراد مبتلا به سندرم داون
افراد مبتلا به سندرم داون در روند رشد و تحول گفتار و زبان خود با چالش‌ها و نقاط ضعف و قوت متفاوتی روبرو هستند. برخی از مشکلات ارتباطی که افراد مبتلا به سندرم داون تجربه می‌کنند شامل موارد زیر می‌باشند:
• مشکل در درک زبان گفتاری
• مشکل در استفاده از زبان گفتاری برای بیان افکار و عقاید خود
• مشکل در درک و استفاده از زبان بدن، مانند ژست‌ها و حالات چهره
• مشکل در درک احساسات دیگران
• مشکل در برقراری تماس چشمی
این مشکلات باعث می‌شوند افراد مبتلا به سندرم داون برای برقراری ارتباط با دوستان، خانواده و مراقبان دچار چالش شوند.
روش‌های درمانی
هیچ درمان خاصی برای سندرم داون وجود ندارد. اما طیف گسترده‌ای از درمان‌های فیزیکی و رشدی وجود دارند که برای کمک به افراد مبتلا به سندرم داون طراحی شده‌اند. هر چه زودتر این درمان‌ها را شروع کنید، بهتر است. روش‌های درمانی اختلال عقبافتادگی ذهنی شامل موارد زیر می‌باشند:
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می‌تواند به رشد حرکتی و افزایش قدرت کمک کند. کودکان خردسال مبتلا به سندرم داون می‌توانند در اوایل زندگی از فیزیوتراپی بهره‌مند شوند.
• کاردرمانی: کاردرمانی به افراد مبتلا به سندرم داون کمک می‌کند تا مهارت‌های موردنیاز برای انجام کارهای روزانه را توسعه دهند. این مهارت‌ها شامل توانایی لباس پوشیدن، غذا خوردن، انجام تکالیف مدرسه، کارهای روزمره و ... می‌باشند.
• گفتار درمانی: بسیاری از کودکان مبتلا به تریزومی 21 دیرتر از همسالان خود شروع به صحبت می‌کنند. گفتاردرمانگر به کودکان کمک می‌کند مهارت‌های رشدی‌ای را که منجر به صحبت کردن می‌شوند، تقویت کنند. گفتاردرمانی برای نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به سندروم داون نیز مفید است و به آنها کمک می‌کند واضح‌تر صحبت کنند یا افکار، خواسته‌ها و نیازهای خود را بهتر بیان کنند.
برای اطلاعات بیشتر درباره درمان کودکان مبتلا به سندروم داون به صفحه لینک شده مراجعه کنید.
گفتاردرمانی شامل چه مواردی می‌شود؟
گفتار درمانی برای کمک به فرد مبتلا به سندرم داون در توسعه مهارت‌های ارتباطی طراحی شده است. این روش درمانی شامل کار بر روی مهارت‌های زبان بیانی مانند یادگیری نحوه استفاده از کلمات و جملات، بهبود وضوح گفتار خود و کار بر روی مهارت‌های زبان دریافتی مانند درک صحبت‌های دیگران می‌باشد.
آموزش مهارت‌های اجتماعی به افراد مبتلا به سندرم داون کمک می‌کند تا نحوه تعامل مناسب با دیگران را بیاموزند.
ابزارهای زیادی برای کمک به افراد مبتلا به تریزومی 21 وجود دارند. این ابزارها شامل کتاب‌های تصویری، فرهنگ لغت زبان اشاره و دستگاه‌های تولید گفتار می‌باشند. همچنین اپلیکیشن‌های زیادی نیز در دسترس هستند که می‌توانند به برقراری ارتباط کمک کنند.
مزایای گفتار درمانی
گفتاردرمانی برای گروه‌های مختلف سنی مناسب می‌باشد. اما به این نکته توجه داشته باشید که تمام افراد مبتلا به عقبافتادگی ذهنی به گفتار درمانی نیاز ندارند. بنابراین پیش از شروع جلسات گفتار درمانی باید با متخصص صحبت کنید و از مزایا و خطرات این روش درمانی آگاه شوید. مزایای گفتاردرمانی شامل موارد زیر می‌باشند:
• بهبود مهارت‌های ارتباطی: یکی از اهداف اصلی گفتاردرمانی کمک به افراد برای بهبود مهارت‌های ارتباطی است. این روش درمانی شامل تقویت مهارت‌های زبان بیانی و زبان دریافتی می‌باشد.
• بهبود روابط اجتماعی: یکی دیگر از مزایای این درمان، بهبود روابط اجتماعی است. گفتار درمانی به افراد مبتلا به منگولیسم کمک می‌کند یاد بگیرند چگونه با دیگران تعامل کنند و مهارت‌های اجتماعی مانند برقراری مکالمه را توسعه دهند.
• بهبود کیفیت زندگی: گفتار درمانی به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به عقبافتادگی ذهنی کمک می‌کند. این روش درمانی به آنها کمک می‌کند ارتباط مؤثرتری داشته باشند و در فعالیت‌هایی که دوست دارند، شرکت کنند.
• موفقیت کاری: گفتاردرمانی به بزرگسالان مبتلا به سندرم داون کمک می‌کند مهارت‌های ارتباطی موردنیاز برای موفقیت در محل کار را بهبود دهند.
• افزایش استقلال: گفتار درمانی باعث افزایش استقلال افراد مبتلا به تریزومی 21 می‌شود. این روش درمانی به آنها کمک می‌کند یاد بگیرند چگونه نیازهای خود را بیان کرده و به‌طور مستقل در فعالیت‌ها شرکت کنند.
• بهبود روابط خانوادگی: درمان سندرم داون منجر به بهبود روابط خانوادگی می‌شود. این درمان به خانواده‌ها کمک می‌کند عزیزان مبتلا به سندرم داون را بهتر درک کرده و از آنها حمایت کنند.
• تقویت یادگیری: در طول گفتاردرمانی به افراد مبتلا به عقبافتادگی ذهنی آموزش‌هایی ارائه می‌شوند تا به کمک آنها روش مؤثر یادگیری را بیاموزند. این درمان به آنها کمک می‌کند مهارت‌های ارتباطی موردنیاز برای درک و حفظ اطلاعات را گسترش دهند.
• افزایش عزت‌نفس: گفتار درمانی می‌تواند نقش مهمی در افزایش عزت‌نفس کودکان یا بزرگسالان مبتلا به سندرم داون داشته باشد. این درمان می‌تواند به آنها کمک کند تا احساس خوبی نسبت به خود و توانایی‌هایشان داشته باشند.
• نتایج رفتاری بهبودیافته: همچنین طبق تحقیقات، گفتار درمانی سندرم داون منجر به بهبود نتایج رفتاری می‌شود. این درمان می‌تواند به افراد مبتلا به تریزومی 21 کمک کند تا مهارت‌های مقابله‌ای (تلاش‌هایی که برای کاهش استرس و نگرانی به کار گرفته می‌شود) را توسعه داده و رفتارهای مشکل‌ساز را کاهش دهند.
گفتار درمانی سندرم داون را چه زمانی باید شروع کرد؟
به‌طور کلی، هرچه گفتار درمانی زودتر شروع شود، سریع‌تر پیشرفت را مشاهده خواهید کرد. درواقع مداخلات درمانی مؤثر برای کودکان مبتلا به سندرم داون باید در سنین کودکی شروع شده تا بهترین درمان حاصل شود.
برخی از نوزادان مبتلا به سندرم داون، از بدو تولد تغذیه‌درمانی را با گفتاردرمانگر شروع می‌کنند. برخی دیگر، از گفتار درمانی برای اهداف ارتباطی استفاده کرده و آن را از 6 ماهگی یا دیرتر شروع می‌کنند. اما به‌طور کلی، بهتر است گفتار درمانی کودکان مبتلا به سندرم داون، قبل از 3 سالگی کودک شروع شود.
در طول گفتار درمانی سندرم داون چه انتظاری باید داشته باشم؟
گفتاردرمانی به‌طور خاص با نیازهای فرد طراحی می‌شود. دفعات درمان به اهداف و سطح عملکرد فرد بستگی دارند.
برخی از افراد مبتلا به سندرم داون تنها به چند جلسه گفتار درمانی نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به جلسات مکرر یا طولانی‌تر نیاز داشته باشند.
در طول گفتار درمانی، آسیب‌شناس گفتار و زبان، به فرد مبتلا به عقبافتادگی ذهنی کمک می‌کند مهارت‌های ارتباطی خود را توسعه دهد. او بر روی صداهای گفتاری خاص، رشد گفتار و زبان، مهارت‌های حرکتی دهان یا توسعه مهارت‌های اجتماعی کار می‌کند.
خدمات کلینیک توانبخشی رسش
کلینیک توانبخشی رسش مجموعه‌ای متشکل از پزشکان و متخصصان دلسوز و مجرب است که به ارائه خدمات توانبخشی می‌پردازد. یکی از خدمات این مجموعه، گفتار درمانی افراد مبتلا به سندرم داون می‌باشد. متخصص گفتار درمانی در ابتدا وضعیت گفتاری و ارتباطی بیمار را بررسی می‌کند و سپس با توجه به توانایی‌های او، برنامه‌ای درمانی پیشنهاد می‌دهد. گفتاردرمانی سندرم داون در کنار همکاری خانواده، بهترین نتیجه ممکن را برای بیمار رقم می‌زند. تجارب متنوع به بیماران مبتلا به سندرم داون کمک می‌کنند تا مهارت‌های ارتباطی جدید کسب کنند. وقتی خانواده فرصت برقراری ارتباط را در اختیار بیمار قرار می‌دهند، مهارت‌های او گسترش می‌یابند. بنابراین به‌جای محدود کردن او، بهتر است او را به برقراری ارتباط با همسالان و کسب تجربه‌های مختلف تشویق کنید. بنابراین در صورتی که خودتان یا یکی از عزیزان‌تان مبتلا به سندرم داون هستید، با ما تماس بگیرید و از خدمات گفتاردرمانگران مجموعه ما بهره‌مند شوید.
سؤالات متداول
ارتباط تقویتی و جایگزین چیست؟
ارتباط تقویتی و جایگزین (AAC) به اشکال مختلف ارتباط گفته می‌شود که همراه با گفتار یا به‌جای گفتار استفاده می‌شوند. ارتباط تقویتی و جایگزین می‌تواند توسط افراد مبتلا به اختلالات ارتباطی مختلف ازجمله سندرم داون استفاده شود. این ارتباط شامل حرکات، زبان بدن، تصاویر یا کلمات نوشته شده می‌باشد.
چگونه می‌توانم رشد ذهنی و اجتماعی فرزندم را بهبود بخشم؟
شما می‌توانید کارهای زیادی برای بهبود رشد ذهنی و اجتماعی فرزندتان انجام دهید. فراهم کردن محیطی پرمهر و محبت باعث می‌شود فرزندتان در خانواده احساس امنیت و آرامش داشته باشد.
منابع
