16 علائم اولیه مالتیپل اسکلروزیس (ام اس)

مولتیپل اسکلروزیس چیست؟

مولتیپل اسکلروزیس (MS) اختلالی پیشرونده و با واسطه سیستم ایمنی است. این بدان معناست که سیستمی که برای سالم نگه داشتن بدن شما طراحی شده است به‌اشتباه به قسمت‌هایی از بدن شما حمله می‌کند که برای عملکرد روزمره حیاتی هستند. درنتیجه پوشش‌های محافظ سلول‌های عصبی آسیب می‌بینند که منجر به کاهش عملکرد مغز و نخاع می‌شود.

ام‌اس، اختلالی با علائم غیرقابل پیش‌بینی است، که از نظر شدت می‌تواند متفاوت باشد. در حالی که برخی از افراد خستگی و بی‌حسی را تجربه می‌کنند، موارد شدید ام‌اس می‌توانند باعث فلج، از دست دادن بینایی و کاهش عملکرد مغز شوند.

علائم متداول اولیه بیماری ام اس (MS) عبارت‌اند از:

• مشکلات بینایی
• سوزن سوزن شدن و بی حسی
• درد و اسپاسم
• ضعف یا خستگی
• مشکلات تعادل یا سرگیجه
• مشکلات مثانه
• اختلال عملکرد جنسی
• مشکلات شناختی
• ضعف عضلانی
• گفتار نامفهوم
• حساسیت به گرما
• مشکل در بلع
• لرزش
• اختلال خواب

1. مشکلات بینایی

مشکلات بینایی یکی از رایج‌ترین علائم بیماری ام‌اس هستند. التهاب روی عصب بینایی تأثیر می‌گذارد و بینایی مرکزی را مختل می‌کند. این مسئله می‌تواند باعث تاری دید، دو بینی یا از بین رفتن کامل بینایی شود.

شما ممکن است بلافاصله متوجه مشکلات بینایی نشوید، زیرا تخریب دید سالم ممکن است آهسته باشد. درد هنگام نگاه کردن به بالا یا یک طرف نیز می‌تواند همراه با کاهش بینایی اتفاق بیفتد. روش‌های مختلفی برای کنار آمدن با تغییرات بینایی مربوط به ام اس وجود دارند.

2. سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی

ام‌اس بر اعصاب مغز و نخاع (مرکز پیام در بدن) تأثیر می‌گذارد. این بدان معنی است که می‌تواند سیگنال‌های متناقضی را در بدن ارسال کند. بعضی اوقات هم هیچ سیگنالی ارسال نمی‌شود که این مسئله می‌تواند منجر به بی‌حسی شود.

احساس گزگز و بی‌حسی یکی از رایج‌ترین علائم هشداردهنده بیماری ام‌اس هستند. نقاط شایع بی‌حسی شامل صورت، دست‌ها، پاها و انگشتان هستند.

حتما مطالعه کنید : آنچه باید در مورد ام اس خوش خیم (خفیف ) بدانید

3. درد و اسپاسم

درد مزمن و اسپاسم عضلانی غیرارادی نیز همراه با ام‌اس شایع است. طبق گفته انجمن ملی ام‌اس در امریکا، مطالعه‌ای نشان داده است که نیمی از افراد مبتلا به ام‌اس دچار درد مزمن بوده‌اند.

سفتی یا اسپاسم عضلات (اسپاستیسیته) نیز اتفاقی شایع است. ممکن است عضلات یا مفاصل سفت و همچنین حرکات غیرقابل کنترل و دردناک و لرزش اندام را تجربه کنید. پاها اغلب تحت تأثیر قرار می‌گیرند، اما کمردرد نیز شایع است.

4. خستگی و ضعف

خستگی و ضعف غیرقابل توجیه در حدود 80 درصد از افراد در مراحل اولیه MS وجود دارد.

خستگی مزمن هنگامی رخ می‌دهد که آسیب اعصاب در ستون فقرات بیشتر می‌شود. معمولاً خستگی به‌صورت ناگهانی ظاهر می‌شود و هفته‌ها قبل از بهبود ادامه می‌یابد. ضعف در ابتدا بیشتر در پاها مشاهده می‌شود.

5. مشکلات تعادل و سرگیجه

سرگیجه و مشکلات در هماهنگی و تعادل می‌توانند تحرک فرد مبتلا به ام‌اس را کاهش دهند. پزشک ممکن است از این موارد به‌عنوان مشکلات شما در راه رفتن یاد کند. افراد مبتلا به ام‌اس معمولاً احساس سبکی سر و گیجی دارند یا احساس می‌کنند محیط اطرافشان در حال چرخش است (سرگیجه). این علامت اغلب هنگام ایستادن مشاهده می‌شود.

6. اختلال عملکرد مثانه و روده

ناکارآمدی مثانه یکی دیگر از علائمی است که در 80 درصد افراد مبتلا به ام‌اس رخ می‌دهد. این مشکل می‌تواند شامل تکرر ادرار، تمایل شدید به ادرار یا عدم توانایی در نگه داشتن ادرار باشد.

علائم مربوط به ادرار اغلب قابل کنترل هستند. در موارد کمتر، مبتلایان به ام‌اس دچار یبوست، اسهال یا از دست دادن کنترل روده می‌شوند.

7. اختلال عملکرد جنسی

تحریک جنسی نیز می‌تواند برای افراد مبتلا به ام‌اس مشکل باشد؛ زیرا حس تحریک از سیستم عصبی مرکزی که تحت حمله ام‌اس قرار گرفته است، آغاز می‌شود.

حتما مطالعه کنید : کار درمانی در درمان مولتیپل اسکلروزیس (MS)

8. مشکلات شناختی

تقریباً نیمی از مبتلایان به ام‌اس نوعی مشکل در عملکرد شناختی خود پیدا می‌کنند. این مشکل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات حافظه
• زمان توجه کوتاه‌تر
• مشکلات زبان
• مشکل در حرف زدن منظم
• افسردگی و سایر مشکلات بهداشت عاطفی نیز شایع هستند.

9. تغییر در سلامت عاطفی

افسردگی گسترده در میان مبتلایان به ام‌اس شایع است. استرس‌های ناشی از ام‌اس نیز می‌توانند باعث تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی و وضعیتی تحت عنوان اثر ناخویشتن‌داری عاطفی یا بی‌ثباتی عاطفی (pseudobulbar affect) شوند که باعث برخی از گریه‌ها و خنده‌های غیرقابل کنترل می‌شوند.

کنار آمدن با علائم ام اس در کنار مشکلات خانوادگی یا روابط عاطفی می‌تواند افسردگی و سایر اختلالات عاطفی را حتی چالش برانگیزتر کند.

10- ضعف عضلانی

داشتن عضلات ضعیف، یکی دیگر از علائم اولیه این اختلال است. ممکن است این مشکل در یک طرف بدن شروع شود و به‌تدریج به قسمت‌های دیگر گسترش یابد. ضعف می‌تواند انجام کارهای فیزیکی را دشوار کند و ممکن است برای حفظ قدرت عضلانی نیاز به فعالیت‌های فیزیکی و توانبخشی باشد.

11- گفتار نامفهوم

اختلال گفتاری، که با لکنت، تردید یا مشکل در پیدا کردن کلمات مناسب مشخص می‌شود، یکی از نشانه‌های اولیه ام‌اس است. البته بیماران می‌توانند وضوح گفتار و اعتمادبه‌نفس خود را ازطریق تکنیک‌های بهبودیافته برای تعامل و گفتاردرمانی افزایش دهند.

12- حساسیت به گرما

بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، بدتر شدن علائم را در هوای گرم یا پس از حمامی گرم تجربه می‌کنند. افزایش دمای بدن می‌تواند منجر به بدتر شدن موقتی خستگی، ضعف و سایر علائم ام‌اس شود. خنک ماندن ازطریق تهویه مطبوع، دوش‌های خنک یا پوشیدن لباس‌های خنک‌کننده می‌تواند به تسکین علائم مرتبط با گرما کمک کند.

13- مشکل در بلع

ضعف عضلانی می‌تواند بر عضلات درگیر در بلع تأثیر بگذارد، که این امر می‌تواند خوردن یا نوشیدن را چالش‌برانگیز یا ناراحت‌کننده کند. متخصص پزشکی باید دیسفاژی یا مشکل در بلع را ارزیابی کند تا از مشکلاتی مانند گرسنگی یا ذات‌الریه آسپیراسیون جلوگیری شود. گفتاردرمانی و تکنیک‌های بلع می‌توانند در مدیریت مشکلات بلع مفید باشند و اطمینان حاصل کنند که افراد مبتلا به ام‌اس تغذیه و آبرسانی مناسبی دارند.

14- لرزش  

لرزش یا تکان‌های غیرارادی می‌تواند در افراد مبتلا به ام‌اس رخ دهد. این لرزش‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشند و می‌توانند قسمت‌های مختلف بدن مانند دست‌ها، پاها یا سر را تحت تأثیر قرار دهند. کاردرمانی، دارو و وسایل کمکی می‌توانند به کاهش لرزش و بهبود عملکرد کلی کمک کنند. افراد مبتلا به ام‌اس باید با متخصصان مشورت کنند تا مناسب‌ترین گزینه‌های درمانی برای مدیریت لرزش‌های خود را تعیین کنند.

15- اختلال خواب

بیماران مولتیپل اسکلروزیس غالباً دچار مشکلات خواب می‌شوند. ام‌اس ممکن است در روند خواب و بیداری اختلال ایجاد کند و به خواب رفتن، در خواب ماندن یا داشتن خواب بدون وقفه را دشوار سازد. علائمی مانند ناراحتی، اسپاسم عضلانی، احساس فوریت در توالت یا حرکات شبانه پا می‌توانند مشکلات خواب را تشدید کنند. افراد مبتلا به ام‌اس ممکن است با داشتن برنامه خواب منظم، محیط خواب راحت و رعایت بهداشت خواب مناسب، کیفیت خواب بهتری داشته باشند. اگر مشکلات خواب ادامه یافت، توصیه می‌شود برای ارزیابی و مشاوره بهتر با متخصص صحبت کنید.

16-علائم دیگر

همه مبتلایان به ام اس علائم یکسانی ندارند. علائم مختلف می‌توانند در هنگام عود بیماری یا حملات ظاهر شوند. همراه با علائم ذکرشده در قسمت‌های قبلی، MS همچنین می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• از دست دادن شنوایی
• مشکلات تنفسی

علائم اولیه ام‌اس در زنان

هم زنان و هم مردان ممکن است به ام‌اس مبتلا شوند. بااین‌حال، این بیماری در زنان شایع‌تر است. در حقیقت، مطالعات نشان می‌دهند که زنان سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

علائم خاص ام اس در خانم‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• خشکی واژن
• اختلال عملکرد جنسی
• آمنوره یا قطع شدن پریودی (قاعدگی)

زنانی که مبتلا به ام‌اس تشخیص داده شده و در حال قاعدگی هستند، ممکن است افزایش علائم خود، مانند افسردگی، خستگی و ضعف را تجربه کنند.

یائسگی نیز می‌تواند بر زنان مبتلا به ام‌اس تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از زنان بدتر شدن علائم ام‌اس را پس از یائسگی گزارش می‌دهند. اما برخی دیگر اشاره می‌کنند که یائسگی نرخ عود بیماری آن‌ها را کاهش داده است.

معمولاً زنان مبتلا به ام‌اس نگران باردار شدن هستند. تحقیقات نشان می‌دهند بیماران مبتلا به ام‌اس می‌توانند باردار شوند و خانواده تشکیل دهند. اما بهتر است پیش از بارداری درمورد زندگی با ام‌اس در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنند.

علائم اولیه ام‌اس در مردان

علائم ام‌اس در مردان شامل موارد زیر هستند:

• اختلال نعوظ
• کاهش میل جنسی
• آنورگاسمی یا ارگاسم‌هایی که قطع می‌شوند، کمتر رخ می‌دهند، شدت کمتری دارند یا به تأخیر میفتند.

مردان مبتلا به ام‌اس بیشتر از زنان در معرض تجربه موارد زیر هستند:

• از دست دادن هماهنگی
• تعادل ضعیف
• اختلالات شناختی مانند مشکلات حافظه، یادگیری، تمرکز یا تصمیم‌گیری

آیا بیماری ام‌اس ارثی است؟

ام‌اس لزوماً ارثی نیست. گرچه طبق اظهار انجمن ملی ام‌اس، درصورت داشتن خویشاوند نزدیک مبتلا به بیماری ام‌اس، احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری وجود دارد.

جمعیت عمومی تنها 0.1 درصد احتمال ابتلا به ام‌اس را دارند. اما اگر خواهر یا برادر یا مادر مبتلا به ام‌اس داشته باشید، این عدد به 2.5 تا 5 درصد می‌رسد.

وراثت تنها عامل تعیین‌کننده MS نیست. در یک دوقلوی یکسان، اگر یکی از قل‌ها به این بیماری مبتلا باشد، تنها 25 درصد احتمال دارد که قل دوم به ام‌اس مبتلا شود. گرچه ژنتیک قطعاً یکی از عوامل خطر است، تنها عامل نیست.

تشخیص

یک پزشک - به احتمال زیاد یک متخصص مغز و اعصاب - آزمایش‌های مختلفی را برای تشخیص MS انجام می‌دهد که شامل موارد زیر هستند:

• معاینه عصبی: پزشک از نظر اختلال عملکرد عصبی شما را معاینه می‌کند
• معاینه چشم: یک سری آزمایشات برای ارزیابی بینایی و بررسی بیماری‌های چشمی
• تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): تکنیکی است که از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطعی از مغز و نخاع استفاده می‌کند
• کشیدن مایع نخاعی (پونکسیون نخاعی نیز نامیده می‌شود): آزمایشی شامل سوزنی بلند که به ستون فقرات وارد می‌شود تا از مایع اطراف مغز و نخاع شما نمونه بگیرد.

پزشکان از این آزمایش‌ها برای یافتن آسیب به سیستم عصبی مرکزی در دو منطقه جداگانه استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین باید تشخیص دهند که حداقل یک ماه از حملاتی که باعث آسیب شده‌اند گذشته است. این آزمایشات همچنین برای رد سایر بیماری‌ها استفاده می‌شوند.

ام‌اس معمولاً پزشکان را متحیر می‌کند؛ چرا که هم از نظر شدت و هم از نظر تأثیر بر روی افراد، متفاوت است. حملات ممکن است چند هفته طول بکشند و سپس ناپدید شوند. بااین‌حال، مراحل عود بیماری می‌توانند به‌تدریج بدتر و غیرقابل پیش‌بینی شوند و علائم مختلفی داشته باشند. تشخیص زودهنگام ممکن است از پیشرفت سریع ام‌اس جلوگیری کند.

تشخیص غلط

تشخیص اشتباه نیز امکان‌پذیر است. مطالعه‌ای نشان داده است که نزدیک به 75 درصد از متخصصان MS مورد بررسی حداقل 12 بیمار را در طول 12 ماه گذشته دیده‌اند که بیماری آن‌ها به‌اشتباه تشخیص داده شده است.

مبارزه با بیماری

ام‌اس اختلالی چالش‌برانگیز است، اما محققان بسیاری از روش‌های درمانی را کشف کرده‌اند که می‌توانند روند پیشرفت آن را کند کنند.

بهترین دفاع در برابر بیماری MS، مراجعه به پزشک بلافاصله پس از مشاهده اولین علائم هشداردهنده است. این مسئله به‌ویژه در صورتی که یکی از اعضای خانواده نزدیک شما به این اختلال مبتلا باشد بسیار مهم است؛ زیرا این یکی از عوامل اصلی خطر ابتلا به ام‌اس است.
هیچوقت تردید نکنید. این مورد می‌تواند باعث ایجاد همه تفاوت‌ها شود.

جمع‌بندی

آگاهی از علائم اولیه مولتیپل اسکلروزیس برای تشخیص زودهنگام و مدیریت به موقع حیاتی است. اگر شما یا کسی که می‌شناسید هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، مهم است که برای ارزیابی کامل با متخصص مشورت کنید. مداخله زودهنگام می‌تواند به افراد مبتلا به ام‌اس کمک کند تا مراقبت‌های مناسب را دریافت کرده، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و بیماری را به‌طور مؤثر مدیریت کنند. به یاد داشته باشید، تجربه هر فرد با ام‌اس ممکن است متفاوت باشد و متخصص مغز و اعصاب می‌تواند راهنمایی‌های شخصی‌سازی شده را بر اساس نیازهای فردی ارائه دهد.

برای دریافت مشاوره رایگان و رزرو وقت می توانید با شماره های 09362020364، 02166013282 و یا شماره واتساپ 09364904632 تماس حاصل فرمایید‌. کلینیک رسش همیشه پاسخگو و در کنار شما هستیم.

منابع

kanehallbarry.com

massgeneralbrigham.org