خدمات کلینیک رسش کار درمانی سوختگی - درمان آسیب‌های سوختگی
کار درمانی به‌عنوان یکی از رشته‌های توانبخشی، نقش ویژه‌ای در کمک به افراد دچار سوختگی برای بازگشت به زندگی روزمره خود ایفا می‌کند. سؤال اینجاست که نقش کار درمانی در سوختگی چیست؟ شاید به نظر برسد کار درمانی ارتباطی با درمان سوختگی و کنترل عوارض آن ندارد. اما با نگاه به کسانی که زمانی با ضایعات سوختگی درگیر بوده‌اند، می‌توان پی برد که عوارضی چون جای سوختگی روی زخم، کاهش دامنه حرکتی اندام و نیز انزوا و دوری از جامعه به‌دلیل این ضایعه قابل‌کنترل می‌باشد. کاردرمانی نه‌تنها در درمان سوختگی، بلکه پس از عمل‌های جراحی مرتبط با سوختگی هم کاربرد دارد و با مداخلات و پروتکل‌های درمانی حامی شما خواهد بود. در این مطلب به بررسی روش‌های کار درمانی سوختگی می‌پردازیم.
حتما بخوانید: کار درمانی و توانبخشی در قطع عضو
سوختگی و درجات مختلف آن
سوختگی زمانی ایجاد می‌شود که حرارت خشک مانند حرارت ناشی از آتش با پوست تماس پیدا کند. پوست دارای 3 لایه است و نوع سوختگی با توجه به لایه آسیب‌دیده مشخص می‌شود. لایه‌های پوست عبارت‌اند از:
- اپیدرم: لایه بیرونی پوست.
- درم: لایه‌ای از بافت درست در زیر اپیدرم که حاوی خون، مویرگ‌ها، انتهای عصبی، غدد عروق و فولیکول‌های مو است.
- چربی زیرجلدی یا زیر پوست: لایه عمیق‌تر چربی و بافت.
به‌طور کلی شدت سوختگی با توجه به سطح آسیب‌دیده به چهار درجه تقسیم می‌شود:
- سوختگی درجه 1 (سطحی): در این نوع سوختگی لایه خارجی پوست، اپیدرم، قرمز می‌شود و درد می‌کند.
- سوختگی درجه 2 (ضخامت جزئی): در این سوختگی به لایه اول و دوم پوست، اپیدرم و درم، آسیب وارد می‌شود. این سوختگی شامل تاول، قرمزی و تورم است.
- سوختگی درجه 3 (ضخامت کامل): در این نوع سوختگی به لایه‌های اپیدرم و بافت درم آسیب وارد می‌شود. سوختگی درجه 3 باعث روشن یا تیره شدن پوست می‌شود. همچنین احتمال از دست دادن حس نیز در این سوختگی وجود دارد.
- سوختگی درجه 4: این نوع سوختگی آسیب عمیقی ایجاد می‌کند که بر عضلات، بافت چربی و استخوان تأثیر می‌گذارد. در سوختگی نوع 4، پایانه‌های عصبی آسیب می‌بینند یا از بین می‌روند، بنابراین احساس در محل سوختگی به‌طور کامل از بین می‌رود.
سوختگی‌های درجه یک و دو معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما سوختگی‌های درجه 3 و 4 نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. سوختگی‌های سطحی اغلب درعرض چند روز بهبود می‌یابند. سوختگی‌های متوسط تا شدید، به‌ویژه آن‌هایی که نیاز به جراحی ترمیمی یا پیوند پوست دارند، طی چند ماه تا چند سال به‌طور کامل درمان می‌شوند.
سوختگی بر چه عملکردهایی تأثیر می‌گذارد؟
سوختگی‌هایی که نیاز به مراقبت‌های پزشکی گسترده دارند، علاوه بر آسیب‌های ظاهری، مشکلات دیگری نیز ایجاد می‌کنند. سوختگی بسته به نوع، شدت، اندازه و محل آن، بر یک یا چند عملکرد تأثیر می‌گذارد و باعث تغییر چشمگیر آنها می‌شود. این عملکردها شامل موارد زیر می‌باشند:
- فعالیت‌های اساسی زندگی روزمره ازقبیل لباس پوشیدن، دستشویی رفتن، دوش گرفتن، بهداشت، تغذیه و غیره.
- فعالیت‌های ابزاری زندگی مانند مدیریت خانواده، مراقبت از کودکان، مدیریت مالی، وظایف اجتماعی و غیره.
- خواب
- تحرک
- مشارکت اجتماعی
- تعهدات کاری یا مدرسه
- رانندگی
- سرگرمی‌ها، مشارکت‌های ورزشی، کارهای داوطلبانه و غیره.
صدمات ناشی از سوختگی می‌توانند منشأ بستری‌های طولانی در بیمارستان، عمل‌های جراحی مختلف و توانبخشی طولانی‌مدت باشند. بنابراین از سرگیری زندگی عادی در خانه ممکن است برای مدتی طولانی به‌راحتی قابل‌دستیابی نباشد.
کاردرمانگر در ارزیابی اولیه روی چه چیزی تمرکز می‌کند؟
کاردرمانگر در ارزیابی اولیه بیمار به معاینه او می‌پردازد تا اطلاعات کافی درخصوص مشکل، شدت سوختگی، میزان درد، علائم بیمار، درمان‌های استفاده‌شده و ... به دست آورد. بنابراین اطلاعاتی که کاردرمانگر در اولین ارزیابی به دست می‌آورد شامل موارد زیر می‌باشند:
- سطوح درد: درمانگر درباره میزان درد در حالت استراحت و در حین فعالیت می‌پرسد. او از بیمار می‌خواهد به شرح درد (التهاب، سوزش و غیره) بپردازد و نقاطی را که احساس درد دارند مشخص کند.
- سابقه پزشکی: سابقه پزشکی بیمار شامل گزارش بیمارستان درمورد آسیب سوختگی، محل، شدت، نوع سوختگی و درصد آسیب می‌باشد. تمام اطلاعات مربوط به درمان قبلی سوختگی ازجمله مراقبت از زخم، جراحی ترمیمی، پیوند و اقدامات احتیاطی نیز باید در سابقه پزشکی بیمار جمع‌آوری شوند.
- نظر بیمار: قبل از هر چیز، درمانگر با بیمار صحبتی دوستانه و صادقانه انجام می‌دهد تا نظر بیمار را درمورد خدمات ارائه‌شده توسط کاردرمانگر بپرسد.
- ارزیابی و درجه‌بندی قدرت عضلات: کاردرمانگر در این مرحله به ارزیابی و درجه‌بندی قدرت عضلات بیمار می‌پردازد.
- ارزیابی شناختی: در این مرحله کاردرمانگر به ارزیابی ظرفیت‌های شناختی و ذهنی بیمار می‌پردازد. این ارزیابی‌ها در چگونگی ایجاد صدمات ناشی از سوختگی و میزان پایبندی بیمار به مداخلات فعلی و آتی نقش دارند.
- فعالیت‌های زندگی روزانه: کاردرمانگر اطلاعات دقیقی درمورد نحوه انجام فعالیت‌های مربوط به زندگی روزمره بیمار (قبل و بعد از آسیب) جمع‌آوری می‌کند. این اطلاعات درباره فعالیت‌های کلی و فعالیت‌های مهم یا موردعلاقه بیمار می‌باشند.
استراتژی‌های کار درمانی در درمان سوختگی
کاردرمانگر، مداخلات کاردرمانی را متناسب با نیازهای عملکردی بیمار تنظیم می‌کند. به‌عنوان مثال، کودک کوچکی که در مدرسه ابتدایی تحصیل می‌کند، در مقایسه با بیمار سالمندی که در خانه سالمندان زندگی می‌کند، اهداف کاملاً متفاوتی خواهند داشت. بنابراین مداخلات درمانی هر بیمار متناسب با شرایط او می‌باشند. مداخلات کار درمانی سوختگی موارد زیر را شامل می‌شوند:
مدیریت درد
اولین محدودیت ناشی از سوختگی و روند بهبودی، درد است. بنابراین، پیش از هر چیز در مداخله کار درمانی باید به مدیریت درد توجه شود. تکنیک‌های مدیریت درد شامل آموزش اصلاح سبک زندگی و استراتژی‌های جبرانی برای تغییر حرکات می‌باشند.
تکنیک‌های حفظ انرژی
دوره بهبودی پس از آسیب سوختگی، عوارض جانبی داروها و آسیب‌های تنفسی برای بیمار طاقت‌فرسا هستند. کاردرمانگر راه‌هایی به بیمار پیشنهاد می‌دهد تا به اولویت‌بندی فعالیت‌ها در طول روز بپردازد و انرژی بیشتری را ذخیره کند.
آموزش و مدیریت فعالیت‌های روزمره زندگی
مدیریت فعالیت‌های روزمره زندگی می‌تواند شامل رعایت بهداشت در حین انتظار برای بهبود جراحات سوختگی باشد. در این راستا، کاردرمانگر روش‌های مراقبت و رعایت بهداشت پوست و زخم ناشی از سوختگی را به بیمار آموزش می‌دهد تا بهبودی هر چه سریع اتفاق بیفتد.
دامنه حرکت و مدیریت اسکار
کاردرمانگر می‌تواند حرکاتی ورزشی با دامنه کامل حرکت مفصل و کشش پوست را برای کاهش اثرات طولانی‌مدت اسکار پیشنهاد دهد.
مدیریت تورم
بخشی از مداخله ممکن است شامل مدیریت بافت تورم با برنامه‌های فشرده‌سازی به‌منظور به حداقل رساندن عفونت و افزایش یکپارچگی پوست باشد.
مدیریت اسپیلنت
اسپیلنت، بیشتر برای سوختگی‌هایی که ممکن است منجر به دفورمیتی شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسپیلنت در فازهای اولیه با ایجاد بی‌حرکتی به تسهیل روند بهبود زخم کمک می‌کند. در فازهای نهایی نیز منجر به جلوگیری از تشکیل بافت اسکار و دفورمیتی یا بدشکلی اندام می‌شود.
مداخلات شناختی و روانی‌اجتماعی
اگر جراحات سوختگی درنتیجه آسیب به خود یا مشکلات روحی و روانی باشند، کاردرمانگر می‌تواند نیازهای روانی‌اجتماعی بیمار را برای افزایش پایبندی به استراتژی‌های بهبود و ایمنی عملکردی برآورده کند.
آموزش حضور مجدد در جامعه
این آموزش شامل حضور مجدد در محل کار، انجام کارهای داوطلبانه، حضور در محیط‌های اجتماعی، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و انواع فعالیت‌های مرتبط با جامعه می‌باشد. حضور در محیط‌های اجتماعی پس از آسیب سوختگی با برخی مشکلات عاطفی همراه است که کاردرمانگر به بیمار آموزش می‌دهد با این مشکلات مقابله کند.
سایر ملاحظات
کاردرمانگر علاوه بر مداخلات گفته‌شده، به‌منظور ارتقاء شرایط بیمار به مراقبت از زخم، پرستاری، مراقبت‌های تنفسی، فیزیوتراپی، روان‌شناسی و مددکاری اجتماعی نیز می‌پردازد.
مطالعه بیشتر: کار درمانی ضربه مغزی
خدمات کلینیک توانبخشی رسش
آسیب‌های سوختگی، صدمه‌هایی ناشناخته می‌باشند که می‌توانند برای هرکسی، در هر زمان و هر مکانی اتفاق بیفتند و زندگی او را تحت تأثیر خود قرار دهند. این آسیب‌های سوختگی می‌توانند در اثر مولفه‌هایی مانند اصطکاک، سرما، گرما، اشعه، منابع شیمیایی و الکتریکی ایجاد شوند. اما اکثر سوختگی‌ها، ناشی از گرمای مایعات داغ، جامدات و یا آتش هستند. سوختگی‌هایی که نیاز به مراقبت‌های پزشکی گسترده دارند، مشکلی فراتر از آسیب‌های ظاهری ایجاد می‌کنند. بنابراین رسیدگی به آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. کلینیک توانبخشی رسش، به مداخلات کار درمانی درزمینه سوختگی‌های مختلف می‌پردازد. جلسات کاردرمانی به بیماران سوختگی کمک می‌کنند در طول روند درمان، به‌صورت مستقل فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهند. همچنین کاردرمانگران در جهت بهبود و ارتقاء سلامت بیماران گام برمی‌دارند. بنابراین در صورتی که مشکل سوختگی دارید، به مجموعه ما مراجعه کرده و از خدمات ما استفاده کنید.
منابع:
