خدمات کلینیک رسش کار درمانی در درمان روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یکی از بیماری‌های التهابی است که در مفاصل بدن ایجاد شده و منجر به درد، تورم و محدودیت حرکت مفاصل می‌شود. یکی از روش‌های درمان بیماران روماتیسم مفصلی، کار درمانی است. کاردرمانی به بیماران کمک می‌کند زندگی‌ای با کیفیت بالاتر و درد و خستگی کمتر داشته باشند. در این مطلب به بررسی کار درمانی روماتیسم مفصلی و وظایف کاردرمانگر می‌پردازیم.
حتما بخوانید: کار درمانی جسمی چیست؟ و چه کاربردی دارد؟
روماتیسم مفصلی چیست؟
روماتیسم مفصلی بیماری‌ای خودایمنی است که باعث التهاب در مفاصل بدن می‌شود. این بیماری علاوه بر مفاصل بدن به طیف گسترده‌ای از سیستم‌های بدن ازجمله پوست، چشم، ریه‌ها، قلب و عروق خونی آسیب می‌رساند. روماتیسم مفصلی در سنین مختلف دیده می‌شود، اما در سنین 40 تا 70سالگی شایع‌تر است.
روماتیسم مفصلی بیماری‌ای طولانی‌مدت است که زندگی بیمار را تغییر می‌دهد و بر توانایی او برای انجام فعالیت‌های روزمره تأثیر می‌گذارد. درد و سفتی مفاصل باعث چالش‌برانگیز شدن کارهای ساده مانند شستشو، لباس پوشیدن، نظافت و غذا خوردن می‌شوند.
تأثیر روماتیسم مفصلی بر عملکرد بیمار
روماتیسم مفصلی تأثیر بسیار زیادی بر بیمار می‌گذارد. این بیماری نه تنها بر توانایی‌های بیمار برای انجام مستقل کارها، بلکه بر خلق‌وخوی او نیز تأثیر می‌گذارد. در ادامه خلاصه‌ای از چگونگی تأثیر روماتیسم مفصلی بر جنبه‌های مختلف زندگی بیمار آورده شده است:
- ناتوانی در بیان صحیح احساسات
- ایجاد مشکل در غذا خوردن
- عدم توانایی برای انجام مستقل فعالیت‌هایی مانند شستشو و پوشیدن لباس
- عدم تمایل برای شرکت در فعالیت‌های سرگرم‌کننده
- ایجاد مشکل در انجام فعالیت‌های اجتماعی
- احساس افسردگی
روماتیسم مفصلی به شکل‌های مختلف بر تعاملات اجتماعی افراد تأثیر می‌گذارد، به‌عنوان مثال، والدینی که مبتلا به روماتیسم مفصلی هستند، از مواجه شدن با مسئولان مدرسه و سایر والدین اجتناب می‌کنند. همچنین بیمار مبتلا به این بیماری اغلب دعوت دیگران برای ملاقات با دوستان یا شرکت در رویدادهای اجتماعی را رد می‌کند؛ زیرا انرژی لازم برای حضور در این‌گونه اجتماعات را ندارد. کاردرمانگران مجموعه توانبخشی رسش می‌توانند تأثیر روماتیسم مفصلی را بر زندگی اجتماعی افراد کاهش داده و درمان‌های مؤثری را برای مدیریت بیماری ارائه دهند. همچنین آنها ازطریق استفاده از فعالیت‌های خودمراقبتی یا با ارائه کمک‌های حمایتی به استقلال بیمار کمک می‌کنند.
کار درمانی روماتیسم مفصلی
کاردرمانی با ارزیابی بیمار شروع می‌شود تا سطح توانایی‌های او و میزان تأثیر روماتیسم مفصلی بر عملکرد او را مشخص کند. در طول کار درمانی، فاکتورهایی که شامل دامنه حرکت، قدرت، تحمل ورزش، سطح درد و احساس هستند، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. همچنین بیمار ازنظر نیاز احتمالی به اسپلینت و تجهیزات کمکی بررسی می‌شود. درنهایت نیز محیط کار و منزل بیمار بررسی شده و تغییرات محیطی موردنیاز مشخص می‌شوند. کاردرمانگر مداخلات درمانی مؤثری را برای مدیریت روماتیسم مفاصل پیشنهاد می‌دهد. این مداخلات شامل موارد زیر می‌باشند:
فعالیت‌های بدنی
کاردرمانگر ممکن است ورزش منظم، ازجمله تمرینات قلبی‌عروقی یا تمرینات قدرتی و مقاومتی را توصیه کند. این فعالیت‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- پیاده‌روی
- شنا
- تمرین تای‌چی یا یوگا
- بلند کردن وزنه برای کنترل علائمی مانند التهاب و تورم
- فعالیت‌هایی برای تقویت کنترل حرکتی، دامنه حرکتی، تحمل ورزش و قدرت
اصلاح فعالیت‌های روزمره
سفتی مفاصل بر توانایی بیمار برای انجام کارهای ظریف مانند بستن دکمه پیراهن یا باز کردن در شیشه تأثیر می‌گذارد. کاردرمانگر به بیمار کمک می‌کند از روش‌های اصلاح‌شده برای انجام این فعالیت‌ها استفاده کند. او همچنین به بیمار پیشنهاد می‌دهد ابزارهای مختلفی برای کمک به انجام این فعالیت‌ها خریداری کند. به‌عنوان مثال، استفاده از دستگیره‌های بزرگ برای برداشتن ظروف آشپزخانه توصیه می‌شود.
استفاده از ابزار کمکی
کاردرمانگر به بیمار پیشنهاد می‌دهد برای بهبود عملکرد روزانه خود از ابزارهای کمکی خاصی استفاده کند. این ابزارها شامل موارد زیر می‌باشند:
- ابزارهایی برای اعمال گرما یا سرما به مفاصل برای کمک به کنترل درد
- نرده‌ها و سایر تجهیزات حمایتی برای بالا رفتن از پله‌ها
- آستین‌های فشاری برای حمایت از مفاصل بیمار
- آتل برای تقویت یا سهولت حرکت مفاصل
- استفاده از اسپلینت‌ها برای کمک به کنترل درد و بهبود عملکرد
- استفاده از عصا یا واکر برای کمک به راه رفتن
اعمال تغییر در محیط کار
کاردرمانگر محیط کار بیمار را بررسی می‌کند و با توجه به نیازهای او تغییراتی اعمال می‌کند. این تغییرات شامل موارد زیر می‌باشند:
- تغییرات فیزیکی در دفتر بیمار
- افزودن تجهیزات الکترونیکی مختلف
- تعیین موقعیت‌های ارگونومیک برای وضعیت مناسب بیمار
مدیریت انرژی
کاردرمانگر درمورد سبک زندگی بیمار با او صحبت می‌کند و تغییرات یا روش‌هایی برای مدیریت علائم پیشنهاد می‌دهد.
این تغییرات می‌توانند شامل اصلاح سبک زندگی مانند اصلاح رژیم غذایی یا عادات نادرست مانند سیگار کشیدن و ... باشند.
استراتژی‌های حفظ انرژی یکی از بهترین راه‌ها برای کمک به کاهش تأثیر روماتیسم مفصلی بر روی مفاصل هستند. یکی از روش‌های حفظ انرژی استفاده از تجهیزات کمکی می‌باشد. این تجهیزات به کاهش استرس روی مفاصل کمک می‌کنند. همچنین انجام فعالیت‌های خسته‌کننده در مدت زمان بیشتر به بدن بیمار اجازه استراحت می‌دهد و باعث جبران انرژی ازدست‌رفته می‌شود. همچنین سطح استرس روی مفاصل را کاهش می‌دهد.
در ادامه تأثیرات استراتژی‌های حفظ انرژی ذکر شده‌اند:
- کاهش درد در حین فعالیت
- کاهش نیروی وارده بر مفاصل
- کاهش التهاب و فشار بعدی بر روی بافت نرم
- کاهش خستگی
- کمک به حفظ سطح مفصل
به‌علاوه، کاردرمانگر از مشاوره تغذیه، مشاوره روانشناسی و روش‌های مدیریت استرس نیز در طول کار درمانی استفاده می‌کند.
اهداف کلیدی کار درمانی در مدیریت روماتیسم مفصلی
کاردرمانگر پس از ارزیابی کامل بیمار و بحث درمورد محدودیت‌ها و نیازهای او، طرحی درمانی متناسب با شرایط او ارائه می‌کند. اهداف کلیدی کاردرمانی بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی عبارت‌اند از:
- تمرکز بر روی درد مفاصل و به حداقل رساندن آن
- اجتناب از بی‌حرکت ماندن طولانی‌مدت
- یافتن تمریناتی برای ساخت عضله و افزایش قدرت عضلات
- محدود کردن فعالیت‌های خسته‌کننده
- جلوگیری از تغییر شکل بیشتر مفاصل
- به حداقل رساندن تورم و تخریب بیشتر سطوح مفصلی، درعین حفظ قدرت و حرکت مفصل
این اهداف ازطریق آموزش‌های مختلف درمورد راه‌های محافظت از مفاصل و صرفه‌جویی در انرژی به دست می‌آیند.
مزایای کاردرمانی
ازآنجایی‌که درمانی قطعی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد، کار درمانی به کنترل علائم آن کمک می‌کند. کار درمانی به شکل‌های مختلف باعث بهبود علائم بیمار می‌شود. شرکت در برنامه‌های کار درمانی مزایای زیادی دارد که در ادامه ذکر شده‌اند:
- توانایی بیمار را با وجود محدودیت‌های مفصلی بهبود می‌بخشد.
- از بدتر شدن علائم جلوگیری می‌کند.
- با ارائه پیشنهاداتی درخصوص استفاده درست از مفاصل، مانع از تغییر شکل بیشتر آنها می‌شود.
- درد را کاهش می‌دهد.
- به مبارزه با خستگی کمک می‌کند.
- توانایی بیمار را برای انجام فعالیت‌های مستقل بهبود می‌دهد.
- با تشکیل جلسات مشاوره به بیمار می‌آموزد با محدودیت‌های خود کنار بیاید.
مدیریت این عوامل به داشتن زندگی‌ای کامل شامل توانایی انجام کار و حضور در اجتماعات، کمک می‌کند.
انواع ارزیابی‌های کار درمانی برای روماتیسم مفصلی
ترکیبی از ارزیابی استاندارد و مشاهدات بالینی توسط کاردرمانگران ما استفاده می‌شود و آنها را قادر می‌سازد تا اطلاعات موردنیاز برای طراحی یک برنامه درمانی مناسب برای افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی را جمع‌آوری کنند. برخی از رایج‌ترین ارزیابی‌های مورداستفاده عبارت‌اند از:
- ارزیابی‌های شناختی
- ارزیابی عملکردی
- ارزیابی فعالیت‌های روزمره زندگی
- ارزیابی کمک‌ها
- ارزیابی ریسک
- ارزیابی محل کار
ارزیابی‌های غیراستاندارد نیز در طول مرحله ارزیابی فرآیند کاردرمانی ضروری هستند و می‌توانند شامل مصاحبه با بیمار و اعضای خانواده یا مشاهده توانایی‌های عملکردی، استراتژی‌های مقابله و نیازهای مراقبتی باشند. کاردرمانگران مجموعه ما هنگام ارزیابی بیمار، عوامل مختلفی مانند ارتباطات غیرکلامی، وضعیت بدن، حالت چهره و بسیاری موارد دیگر را در نظر می‌گیرند تا از نتایج دقیق ارزیابی اطمینان حاصل کنند.
حتما بخوانید: کار درمانی دست چگونه انجام می‌شود؟
کار درمانی بیماران روماتیسم مفصلی در کلینیک توانبخشی رسش
روماتیسم مفصلی شایع‌ترین بیماری التهابی سیستمیک مفاصل است و جزء بیماری‌های خودایمنی مزمن محسوب می‌شود. این بیماری باعث می‌شود بیمار در انجام فعالیت‌های روزمره مشکل پیدا کند و استقلال خود را از دست بدهد. در این راستا، کار درمانی به کاهش معضلات ناشی از این آسیب کمک می‌کند. یکی از خدمات ارائه‌شده توسط کلینیک توانبخشی رسش، کاردرمانی بیماران روماتیسم مفصلی است. کاردرمانگران مجموعه ما درمان‌های مؤثری را برای افرادی که به‌دلیل بیماری یا ناتوانی در انجام کارهای روزمره با مشکل مواجه می‌شوند، ارائه می‌دهند. آنها دانش تخصصی در برخورد با مشکلات ناشی از روماتیسم مفصلی دارند و با بیماران همکاری می‌کنند تا راه‌حل‌هایی برای مشکلات خود بیابند و آنها را قادر می‌سازند تا سبک زندگی مستقلی داشته باشند. بنابراین اگر خودتان یا یکی از عزیزان‌تان دچار روماتیسم مفصلی شده‌اید، با مجموعه ما تماس بگیرید و از خدمات کار درمانی ما استفاده کنید.
منابع
