کار درمانی سندرم تونل کارپال
دستها اعضای ضروری بدن هستند که در طول روز برای انجام وظایف مختلف از آنها استفاده میکنیم. برخی وظایف میتوانند ماهیت تکراری و طاقتفرسایی داشته باشند و باعث ایجاد درد شوند. طیف گستردهای از حرفهها مانند ساختوساز، کار با کامپیوتر، مکانیکی و ... میتوانند فرد را درمعرض خطر آسیب و درد قرار دهند. سندرم تونل کارپال یکی از بیماریهایی است که در اثر آسیبهای وارده بر دست ایجاد میشود. بهترین راه درمان این سندرم استفاده از کاردرمانی است. در این مطلب به توضیح روشهای کار درمانی سندرم تونل کارپال میپردازیم.
حتما بخوانید: کار درمانی دست چگونه انجام میشود؟
سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال (CTS) با خم شدن مکرر مچ دست رخ میدهد. این اختلال باعث التهاب و تورم در تونل کارپال مچ دست میشود و به عصب مدیان یا میانی (یکی از مهمترین اعصاب اندام فوقانی بدن انسان که از پیوند طناب داخلی و خارجی شبکه بازویی ایجاد میشود) فشار وارد میکند.
فشار اضافی روی عصب میانی ممکن است منجر به علائمی مانند گزگز، بیحسی، ضعف و درد در دست، شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمی از انگشت حلقه شود. عصب میانی عملکرد حسی و حرکتی این انگشتان را فراهم میکند که بر قدرت گرفتن و مهارتهای دست تأثیر میگذارد. در موارد شدید، تحلیل رفتن عضله ممکن است در پایه شست رخ دهد.
چگونه عصب مدیان تحت فشار قرار میگیرد؟ فشار داخلی میتواند عصب مدیان در مچ دست را تحت فشار قرار دهد. این فشار در اثر گرفتگی مکرر یا تورم ایجاد میشود. گرفتگی عضلات باعث میشود عضلات کوچک بین انگشتان به داخل تونل کارپال مهاجرت کنند و حجم آن افزایش یابد. تورم مچ دست میتواند در اثر ضربه و آسیب ایجاد شود. نیروهای خارجی مانند صاف قرار دادن کف دست روی سطوح، قرار دادن مچ در حالت کاملاً خمیده یا کشیده، یا بستن ساعت مچی یا کش مو اطراف مچ دست، میتوانند عصب میانی را تحت فشار قرار دهند.
چگونه کار درمانی به سندرم تونل کارپال کمک میکند؟
کار درمانی گام بسیار مهمی در روند بهبودی افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال است. درمانگر شما میتواند پس از عمل جراحی برای اطمینان از بهبودی مناسب و تقویت مؤثر بافت دست، اقداماتی انجام دهد. بدون کاردرمانی، فردی که عمل جراحی سندرم تونل کارپال را انجام داده است، شاید دچار عفونت، آسیب عصبی، سفتی و درد در محل انجام جراحی شود. کاردرمانگران با افزایش دامنه حرکتی، کاهش تورم، کاهش علائم درد، استفاده از اسپلینت، کمک به سازگاری با فعالیتهای روزمره و موارد دیگر به بیمارِ در حال بهبودی کمک میکنند. اقداماتی که کاردرمانگر برای کمک به بیمار انجام میدهد شامل موارد زیر میباشند:
آموزش به بیمار
کاردرمانگر راهکارهایی را برای کمک به مدیریت علائم سندرم تونل کارپال به بیمار آموزش میدهد. اولین قدم، آموزش آناتومی اولیه مچ دست و عصب مدیان است. کاردرمانگر به بیماران خود نشان میدهد عصب میانی در مچ دست آنها کجا قرار دارد و چگونه فعالیتها و موقعیتهای خاص میتوانند علائم سندرم تونل کارپال را تشدید کنند.
حفاظت از مفاصل
درک مکانیسمهایی که علائم سندرم تونل کارپال را افزایش میدهند، استفاده از استراتژیهای محافظت از مفاصل را برای بیماران بسیار آسانتر میکند. کاردرمانگر با بیماران کار میکند تا بفهمند چگونه فعالیتهای روزانهشان علائم آنها را تشدید میکنند و چگونه میتوان از آنها اجتناب کرد یا به اصلاح آنها پرداخت. در ادامه روشهای جلوگیری از تشدید علائم ذکر شدهاند:
- اگر با دستهای بیحس از خواب بیدار میشوید، شاید در وضعیتی خوابیده باشید که مچ دست خم بوده یا تحت کشش قرار داشته و به عصب فشار وارد کرده است. پیشنهاد میکنیم در طول شب از مچ بند استفاده کنید تا مچ شما تحت فشار قرار نگیرد.
- از گرفتگی طولانیمدت مچ جلوگیری کنید.
- از صاف قرار دادن دست بر روی سطوحی مانند صفحهکلید خودداری کنید.
- از برداشتن وسایل با دو انگشت خودداری کنید. درعوض وسایل را با دو دست بگیرید و از عضلات بزرگتر برای انجام کارها استفاده کنید.
- از لرزشهایی که در حین موتورسواری یا گرفتن فرمان ماشین اتفاق میفتند، خودداری کنید. در عوض روکش فرمان سیلیکونی ضدلغزش تهیه کنید که میزان نیروی موردنیاز برای گرفتن فرمان را کاهش داده و چسبندگی را افزایش میدهد.
- در طول روز بهطور مرتب به دستها استراحت بدهید. دستهای شما در طول روز و بعد از فعالیتهای مختلف خسته میشوند. بنابراین سعی کنید به دستهای خود استراحت بدهید.
تجهیزات کمکی
کاردرمانگران همچنین میتوانند به بیماران آموزش دهند که چگونه با استفاده از تجهیزات کمکی مانند دستگیرههای بزرگ و شیشه بازکنهای برقی، فشار عصب میانی خود را کاهش دهند. رعایت اصول حفاظت از مفاصل و استفاده از تجهیزات کمکی به مدیریت علائم سندرم تونل کارپال کمک میکنند.
کاردرمانی قبل از جراحی برای سندرم تونل کارپال
پیش از عمل جراحی سندرم تونل کارپال میتوان از روشهای کار درمانی استفاده کرد. مطالعات نشان میدهند کار درمانی به کاهش درد در مراحل اولیه سندرم تونل کارپال کمک میکند. روشهای درمانی عبارتاند از:
- اسپلینت، که اغلب تمام علائم را برای دورههای محدودی از بین میبرد
- ورزشهایی که میتوانند انگشتان، مچ دست، دست و ساعد را تقویت کنند
- ماساژ که میتواند درد و تورم را کاهش دهد
در برخی موارد، اگر اختلال بهموقع تشخیص داده شود، استفاده از این روشهای درمانی باعث بهبودی بیمار میشوند و نیاز به عمل جراحی را رفع میکنند. اما کاردرمانی سندرم تونل کارپال معمولاً بعد از جراحی مورد استفاده قرار میگیرد.
اهمیت کار درمانی بعد از جراحی
اگر جراحی بهترین گزینه باشد، برای اطمینان از بهبود و تقویت مناسب بافتهای دست، باید به دنبال کار درمانی پس از عمل جراحی باشید. بسیاری از افراد در اثر جراحی دچار عفونت، آسیب عصبی، سفتی و درد در امتداد اسکار میشوند که اگر به دنبال کار درمانی نباشند، ممکن است در استفاده از دست اختلال ایجاد شود. کاردرمانگران میتوانند آموزشهای مناسبی برای اجرا در طول فرآیند درمان ارائه دهند.
راههای درمانی پیشنهادی توسط کاردرمانگران شامل موارد زیر میباشند:
- کنترل تورم: کاهش تورم برای افزایش دامنه حرکتی فعال
- مدیریت درد: استفاده از روشهایی برای کاهش علائم درد جهت افزایش حرکت
- دامنه حرکت: کمک به دامنه عملکردی حرکت دست با کمک حرکات کششی، خم کردن و تمرینات مختلف
- آموزش مجدد حسی: کمک به اسکارهایی که ممکن است حساس شوند و استفاده از دست آسیبدیده را تحت تأثیر قرار دهند
- اسپلینت: استفاده از اسپلینت برای اطمینان از بهبودی مناسب بدون خطر آسیب
- آموزش پیشگیرانه: کمک به ایجاد تغییرات در کارهای روزمرهای که به حرکات مکرر مچ نیاز دارند
- ورزشهای سبک: انجام تمرینات سبک برای تقویت دست، انگشتان، مچ دست و ساعد (بدون آسیب رساندن به ناحیه برش یا بخیهها)
- خم کردن و کشش: بهبود انعطافپذیری با کمک کشش انگشتان و دست
- تمرینات قدرتی: انجام تمرینات قدرتی برای قویتر شدن دستها و تقویت عضلات دست، انگشتان، مچ دست و ساعد
کاردرمانگران نقشی حیاتی در کمک به افراد برای بازگشت به وظایف روزمره خود، اعم از فعالیتهای کاری یا خودمراقبتی صحیح، ایفا میکنند. تشخیص زودهنگام سندرم تونل کارپال میتواند به کاهش و حتی از بین بردن علائم کمک کند.
خدمات کلینیک توانبخشی رسش
سندرم تونل کارپال یکی از شایعترین بیماریهایی است که دست را درگیر میکند. افرادی که از ابتلا به این بیماری رنج میبرند، ممکن است دچار احساس درد، بیحسی و ضعف در دست و مچ دستان شوند. علائم ناشی از سندروم تونل کارپال اغلب با ایجاد تغییرات جزئی در سبک زندگی بهبود پیدا میکنند. یکی از روشهای درمانی مورداستفاده برای سندرم تونل کارپال، روش کاردرمانی میباشد. کلینیک توانبخشی رسش با کمک کارشناسان مجرب به تشکیل جلسات کار درمانی میپردازد. کاردرمانگر در طول جلسات راهکارهایی برای جلوگیری از آسیب بیشتر و اصلاح عادات نادرست ارائه میکند. بنابراین درصورت ابتلا به سندرم تونل کارپال، به مرکز ما مراجعه کنید و از خدمات کار درمانی ما بهرهمند شوید.
منابع: